ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ

Ορισμός:  H εργασιακή αλλοτρίωση σηµαίνει την ψυχική,συναισθηµατική αποξένωση του εργαζόµενου από τη δουλειά του. Η εργασία του γίνεται ένα «πράγµα», µια εξωτερική προς αυτόν ύπαρξη, ξένη προς αυτόν και έτσι µετατρέπεται τελικά σε µια εχθρική αυτόνοµη απέναντί του δύναµη.

Αίτια επαγγελµατικής αλλοτρίωσης

• Με τις σύγχρονες συνθήκες εργασίας, που στηρίζονται στη µηχανοποίηση και τον προγραµµατισµό, ο εργαζόµενος εργάζεται τυποποιηµένα και οµοιόµορφα.
• Αποστασιοποιείται από το αντικείµενο της δουλειάς του (το προϊόν της εργασίας του είναι ξένο γι' αυτόν) λόγω της πολυπλοκότητας της οικονοµικής, τεχνολογικής, βιοµηχανικής παραγωγής. 
• Ο άνθρωπος εργάζεται µε µόνο στόχο την απόκτηση χρηµάτων. 
• Η εξειδίκευση στερεί από τα άτοµα τη γενική µόρφωση και τα περιορίζει στη βαθιά γνώση ενός µόνο µικρού κλάδου της εργασίας τους.
• Η πολύωρη και εντατική απασχόληση (λόγω αυξηµένων αναγκών, πραγµατικών ή πλασµατικών) εξαλείφει τον ελεύθερο χρόνο και προκαλεί εξουθένωση.
• Η άστοχη επιλογή επαγγέλµατος.
• Το διαρκές άγχος στο χώρο της δουλειάς (εντατικοποίηση προσπάθειας, ανταγωνισµός) δηµιουργεί αίσθηµα δυσφορίας.
• Η αβεβαιότητα για το αύριο (φόβος ανεργίας, οικονοµική κρίση) επηρεάζει τη σχέση του εργαζοµένου µε τη δουλειά του.
• Οι κακές συνθήκες εργασίας.
• Η αίσθηση ότι ο εργαζόµενος γίνεται αντικείµενο εκµετάλλευσης από τον εργοδότη.
• Η έλλειψη επικοινωνίας µε οµότεχνους, συναδέλφους, συνεργάτες λόγω του ανταγωνισµού, της αποξένωσης και της γενικότερης κρίσης των αξιών στις ηµέρες µας, επιδεινώνει την κατάσταση.

Επιπτώσεις επαγγελµατικής αλλοτρίωσης

• Ανία, πλήξη αίσθηµα αποτυχίας, ανικανοποίητου, µείωση αυτοπεποίθησης και δηµιουργικότητας.
• Χάνεται η ψυχική ικανοποίηση από την εργασία και το άτοµο νιώθει γρανάζι µιας τεράστιας, απρόσωπης µηχανής.
• Ο ορθολογισµός και αυστηρός προγραµµατισµός συχνά συνθλίβουν το συναίσθηµα και τη φαντασία.
• Πτώση απόδοσης, προχειρότητα, φυγοπονία.
• Το αίσθηµα της αξίας του σύγχρονου ανθρώπου εξαρτάται από την επαγγελµατική του επιτυχία και τον κοινωνικό-οικονοµικό ρόλο του και όχι από την προσωπικότητά του 
• Η κοινωνία που απαρτίζεται από αλλοτριωµένους, ανελεύθερους εργαζόµενους κινδυνεύει διαρκώς από την ηθική και πνευµατική στασιµότητα και οπισθοδρόµηση.

Τρόποι αντιµετώπισης της επαγγελµατικής αλλοτρίωσης

• Επιλογή επαγγέλµατος µε βάση τις κλίσεις και τα ταλέντα
• Ατοµική ευθύνη, πνευµατική και ηθική εγρήγορση.
• Επανιεράρχηση αρχών και αξιών (προτεραιότητα στα πνευµατική αγαθά) - έµφαση στο «είναι» και όχι στο «έχειν».
• Συλλογική ευθύνη: η οικογένεια, το σχολείο, η Πολιτεία πρέπει να βοηθούν τον εργαζόµενο να νιώθει µέλος µιας οµάδας και να ενδιαφέρεται για την κοινωνική προσφορά.

ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ

Ορισµός: Η τηλεργασία ορίζεται ως µια µορφή εργασίας που εκτελείται από ένα άτοµο για έναν εργοδότη ή πελάτη εκτός του παραδοσιακού εργασιακού χώρου µε τη χρήση τηλεπικοινωνιών και προηγµένων τεχνολογιών πληροφόρησης.

Μορφές

• Μόνιµη σύνδεση ενός υπαλλήλου µε το δίκτυο των εργοδοτών του µε αποτέλεσµα τον πλήρη έλεγχο της εργασιακής του ζωής και εποµένως λιγότερη ευελιξία στον τρόπο οργάνωσης του εργάσιµου

χρόνου του.

• Ελεύθερη εργασιακή σχέση [ελεύθερος επαγγελµατίας] που συνεπάγεται περισσότερη ελευθερία στον καθορισµό του ρυθµού

εργασίας.

Οφέλη

• Εξοικονόµηση χρόνου και µείωση δαπανών που απαιτούνται για τη µεταφορά των εργαζοµένων προς και από τον χώρο εργασίας.
• Ελαστικότητα στον καθορισµό του ρυθµού και των ωρών εργασίας.
• Αύξηση της παραγωγικότητας άρα και των κερδών µιας επιχείρησης, γεγονός που την καθιστά ανταγωνιστική.
• Συµβολή στη µείωση της ανεργίας ειδικά των ευαίσθητων κοινωνικών οµάδων [γυναικών, φοιτητών, ατόµων µε ειδικές ανάγκες].

 Οι γυναίκες συνδυάζουν την επαγγελµατική δραστηριότητα µε τα οικιακά καθήκοντα και τη µητρότητα.

 Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίζουν εισόδηµα και επαγγελµατική εµπειρία παράλληλα µε τις σπουδές τους.

 Τα άτοµα µε ειδικές ανάγκες αποκτούν τη δυνατότητα επαγγελµατικής ένταξης καθώς και αξιοποίησης των ιδιαίτερων ικανοτήτων τους γνωρίζοντας παράλληλα την ικανοποίηση της δηµιουργίας, της αποδοχής και της αναγνώρισης.

Επιπτώσεις

• Κοινωνική αποµόνωση του εργαζοµένου [απουσία επαφής µε το έµψυχο εργασιακό περιβάλλον µε συνέπεια την ψυχολογική του επιβάρυνση].
• Αποκλεισµός από τα συλλογικά εργασιακά σχήµατα (οµάδες εργασίας, συνεδριάσεις, συνδικαλισµός).
• ∆υσχέρειες στην ανταπόκριση στο καθήκον στον οικογενειακό χώρο [ιδιαίτερα για τις γυναίκες].
• Αδυναµία παρακολούθησης των εξελίξεων και των νέων δεδοµένων στον εργασιακό τοµέα.
• Υψηλό κόστος τεχνολογικού εξοπλισµού για τους ελεύθερους επαγγελµατίες του είδους.
• Σύγχυση ελεύθερου και εργάσιµου χρόνου.