ΣΥΝΟΧΗ

Συνοχή είναι η μορφική (λεκτική) σύνδεση μεταξύ των φράσεων, προτάσεων, περιόδων, παραγράφων ενός κειμένου που υλοποιείται με τους ακόλουθους τρόπους:

1) Διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις (βλ. παρακάτω)

2) Επανάληψη λέξης της προηγούμενης παραγράφου ή ενότητας

3) Αντωνυμίες: αυτός, άλλος, εκείνος, ο οποίος (που) κ.λπ.

4) Νοηματική συγγένεια ή συνώνυμα: π.χ. πρότυπο, υπόδειγμα

5) Παράλειψη μιας λέξης ή φράσης που ήδη αναφέρθηκε

6) Χρήση υπώνυμων και υπερώνυμων λέξεων

7) Χρήση γενικότερου όρου (π.χ. οι καλλιτέχνες, οι επιστήμονες, οι διανοούμενοι = οι πνευματικοί άνθρωποι)

8) Νοηματική συνάφεια/σύνδεση μεταξύ του περιεχομένου δύο παραγράφων (βλ. πρκτ, ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ)

9) Ερώτηση-απάντηση

 

Διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις

Δηλώνουν:

1) Αιτιολόγηση: εξαιτίας, επειδή, γιατί, διότι, αφού, μια και, μια που, ένας ακόμη λόγος που, καθώς, εφόσον, αυτό οφείλεται/ εξηγείται/ ερμηνεύεται/ αιτιολογείται …, γι’ αυτό το λόγο

2) Αποτέλεσμα: έτσι που, ώστε, λοιπόν, κατά συνέπεια, γι’ αυτό το λόγο, και γι’ αυτό, ως επακόλουθο, αποτέλεσμα/ απόρροια/ απότοκο όλων αυτών, χάρη σ’ αυτό

3) Αντίθεση-εναντίωση: αλλά, μα, όμως, και όμως, παρά, μόνο, παρόλο, ωστόσο, εντούτοις, μάλιστα, έπειτα, μολαταύτα, εξάλλου, αντίθετα, σε αντίθεση, απεναντίας, διαφορετικά, ειδάλλως, ειδεμή, αλλιώς, αλλιώτικα, από την άλλη πλευρά, πάλι, ενώ, αν και, και αν, μολονότι, αντίστροφα, στον αντίποδα, ενάντια, ακόμη κι αν, παρ’ όλ’ αυτά, όχι μόνο … αλλά και, και που, και ας, όχι μόνο δεν … μα ούτε, όχι μόνο να μη(ν) … αλλά ούτε και να, όχι μόνο να μη(ν) … αλλά να

4) Χρονική σχέση: αρχικά, προηγουμένως, στη συνέχεια, πρώτα, ύστερα, πριν, εντωμεταξύ, έπειτα, τέλος, όταν, καθώς, οπότε, μόλις, αργότερα, ταυτόχρονα

5) Όρο, υπόθεση, προϋπόθεση: αν, εκτός αν, σε περίπτωση που, με την προϋπόθεση ότι, υπό τον όρο

6) Επεξήγηση: δηλαδή, αυτό σημαίνει ότι, ειδικότερα, με άλλα λόγια, ήτοι, συγκεκριμένα, με όσα είπα προηγουμένως εννοούσα, για να γίνω πιο σαφής

7) Έμφαση: το σημαντικότερο απ’ όλα, το κυριότερο, το συγκεκριμένο, είναι αξιοσημείωτο ότι, αξίζει να σημειωθεί πως, εκείνο που προέχει, θα έπρεπε να τονιστεί ότι, είναι αξιοπρόσεκτο ότι, ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι, πρέπει ακόμη να σημειωθεί, θα ήθελα να τονίσω πως/ να επιστήσω την προσοχή σας, ιδιαίτερα, κυρίως

8) Επιβεβαίωση: βέβαια/βεβαίως, φυσικά, αναμφισβήτητα, αναμφίβολα, πράγματι, οπωσδήποτε, μάλιστα

9) Παράδειγμα-διευκρίνιση: παραδείγματος χάρη, λόγου χάρη, για παράδειγμα, όπως το…

10) Σύγκριση-διάζευξη: ή … ή, είτε … είτε, ούτε … ούτε, μήτε … μήτε

11) Απαρίθμηση, εισαγωγή μιας καινούργιας ιδέας: πρώτο … δεύτερο, καταρχάς, τελικά, το επόμενο επιχείρημα που θα μας απασχολήσει

12) Συμπέρασμα, συγκεφαλαίωση: επομένως, έτσι, λοιπόν, τελικά, για να

συνοψίσουμε, συγκεφαλαιώνοντας/ επιλογικά/ συμπερασματικά θα λέγαμε ότι,

συνάγεται το συμπέρασμα, ανακεφαλαιώνοντας

13) Γενίκευση: γενικά, γενικότερα, ευρύτερα, τις περισσότερες φορές

14) Προσθήκη: ακόμη, επίσης, επιπρόσθετα, επιπλέον, έπειτα, πρόσθετα, εκτός από αυτό

15) Ταξινόμηση-διαίρεση: αφενός … αφετέρου, από τη μια … από την άλλη, στο πρώτο μέρος … στο δεύτερο μέρος

16) Τοπική σχέση: εδώ, εκεί, μέσα, έξω, κοντά, μακριά, πάνω, κάτω

17) Αναλογία-ομοιότητα: όπως … έτσι, σαν, ομοίως, ανάλογα, παραπλήσια, κάτι ανάλογο συμβαίνει και με …, με/κατά τον ίδιο τρόπο

 

ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η συνεκτικότητα αναφέρεται στη νοηματική σύνδεση μεταξύ των περιόδων, παραγράφων ή και τμημάτων ενός κειμένου, αφορά δηλαδή το περιεχόμενο. Οι τρόποι με τους οποίους επιτυγχάνεται η συνεκτικότητα ενός κειμένου είναι οι ακόλουθοι:

1) Σχέση αιτιολόγησης

2) Σχέση αιτίου-αποτελέσματος

3) Σχέση Σύγκρισης-  Αντίθεσης

5) Σχέση προσθήκης  (επιχειρήματος, πληροφορίας…)

6) Σχέση όρου/ Προϋπόθεσης

7) Σχέση Επεξήγησης

8) Σχέση εναντίωσης

8) Σχέση διάζευξης

9) Σχέση αιτίου  ενός προβλήματος-προτάσεων  για τη λύση του προβλήματος

10)Σχέση ερώτησης- απάντησης

11)Σχέση θέμα- θέση- συμπέρασμα

12) Σχέση τοπικής- χρονικής σειράς

 

ΕΦΑΡΜΟΓΗ

 

  1. Είναι γεγονός ότι ο Έλληνας δεν διαβάζει. Δεν αγαπά [ο Έλληνας] το βιβλίο και τη μελέτη. 
  2. Όλη αυτή η πληθώρα διαθέσιμων πληροφοριών μετατρέπεται σε άγχος. Αυτό το άγχος είναι λογικό να υπάρχει και να μεγεθύνεται, όσο μεγαλώνει το ποσό των πληροφοριών που όλοι έχουμε διαθέσιμες. 
  3. Στον κυβερνοχώρο, οικονομικά και τεχνολογικά, όλοι βρίσκονται στο ίδιο σημείο εκκίνησης. Στο διαδίκτυο, το άρθρο ενός δημοσιογράφου είναι εξίσου προσβάσιμο με το άρθρο ενός πιτσιρίκου. 
  4. Έχουμε πλέον επιλύσει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της στειρότητας με τη χρήση μεθόδων τεχνητής αναπαραγωγής και ταυτόχρονα είμαστε σε θέση να επιλέξουμε το φύλο του παιδιού μας. Η πλήρης χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος αλλά και η υφιστάμενη απομόνωση και ο χαρακτηρισμός της λειτουργίας μερικών εκατοντάδων γονιδίων [λέξεις νοηματικά συγγενείς από τον ευρύτερο χώρο της γενετικής] θα οδηγήσουν πιθανότατα στο εγγύς μέλλον στη θεραπεία πολλών ασθενειών.
  5. Στον κυβερνοχώρο λειτουργεί καθένας σύμφωνα με τις ανάγκες του και τις δυνατότητές του. Αυτό όμως δημιουργεί έναν κατακερματισμό της εμπειρίας που τρομάζει πολλούς. 
  6. Σήμερα οι πηγές των πληροφοριών έχουν πολλαπλασιαστεί σε βαθμό εκπληκτικό χάρη στην εξέλιξη των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Η εφημερίδα, το περιοδικό, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση μας προμηθεύουν ελεύθερα και απεριόριστα «ειδήσεις» από όλες τις περιοχές της ανθρώπινης περιέργειας: ιστορικές, γεωγραφικές, βιολογικές, οικονομικές, πολιτικές και άλλες. [ίδιο θέμα]

 7.Τι εννοούμε όμως με τον όρο αυτομόρφωση; Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος, έχοντας επίγνωση των αναγκών και των επιθυμιών του, καλείται να συμβάλει αποφασιστικά στην πορεία της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής του κατάρτισης

  1. Διαρθρωτικές λέξεις 

 

    1. Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο μέσος «Δυτικός άνθρωπος» ζει στο κατώφλι του 21ου αιώνα μία πολύ διαφορετική καθημερινή ζωή από τον αντίστοιχο άνθρωπο των αρχών του 20ού αιώνα.
    2. Το κρίσιμο και επίμαχο θέμα βεβαίως είναι η κλωνοποίηση του ανθρώπου. Θα αρχίσω με την παράθεση ισχυρισμών που εύκολα καταρρίπτονται. Θα αναφέρω στη συνέχεια εφαρμογές που ασφαλώς δεν είναι δυνατόν να γίνουν αποδεκτές ποτέ και πρέπει εγκαίρως να θεσπιστούν μέτρα που να τις αποκλείουν. Θα τελειώσω με εφαρμογές της κλωνοποίησης ευεργετικές για τον άνθρωπο.

 

ΕΡΩΤΗΣΗ 

Με ποια νοηματική σχέση συνδέονται μεταξύ τους η πρώτη και η δεύτερη παράγραφος του κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 

 

Α. Μια σημαντική πρόκληση στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα είναι με ποιον τρόπο θα διαφυλαχθούν τα ιδανικά της ειρήνης, της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η απάντηση είναι: κατάλληλη αγωγή και παιδεία. Το ίδιο ισχύει για τα ηθικά διλήμματα που θέτει η ασύλληπτη επιστημονική πρόοδος (κλωνοποίηση, παραγωγή ανθρώπινων εμβρύων, μεταλλαγμένα προϊόντα, οικολογικές καταστροφές κ.ά.). Το κράτος πρόσφερε ως τώρα εκπαίδευση και λιγότερο παιδεία. Η ευρύτερη καλλιέργεια είναι προσωπική κατάκτηση που απαιτεί θυσίες. Η διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση μετατοπίζει το κέντρο βάρους από το κράτος στο άτομο, το οποίο οφείλει να έρθει σε επαφή με πολλούς τομείς γνώσης σε διάφορες μορφές της. Η μετάδοση από την τοπική στην παγκόσμια κοινωνία προϋποθέτει γλωσσομάθεια, ανοχή στη διαφορετικότητα και στον πολυπολιτισμό, πνεύμα συνεργασίας και συναδέλφωσης στο «παγκόσμιο χωριό», στο οποίο έχει μεταβληθεί ο πλανήτης μας. Και εδώ στην Ελλάδα έχουν γίνει ορατές οι πολλαπλές όψεις της παγκοσμιοποίησης στην κοινωνιολογική και οικονομική εκδοχή της. Τα όρια των εθνικών κρατών, στην παραδοσιακή μορφή τους, εξαλείφονται, καθώς διακινούνται εκατομμύρια άνθρωποι, αγαθά και ιδέες, με απίστευτη ταχύτητα. Η εμμονή, όμως, στα οικονομικά συμφέροντα και στους κανόνες της ελεύθερης αγοράς, η επιβολή του καταναλωτικού προτύπου της αφθονίας, το διευρυνόμενο χάσμα ανάμεσα στα φτωχά και στα πλούσια κράτη, η κρίση της δημοκρατικής συμμετοχής και τους κράτους πρόνοιας, η κοινωνική περιθωριοποίηση και ο αποκλεισμός και τόσα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος δημιουργούν κλίμα ανησυχίας για το μέλλον.

 Β. Η αισιοδοξία για την πορεία του κόσμου κατά την τρίτη χιλιετία μπορεί να προκύπτει από τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου και της αποστολής της εκπαίδευσης. Το παλιό μοντέλο, που ισχύει ακόμη στην Ελλάδα, και το οποίο στηρίζεται σε ποσοτικά κριτήρια (συσσώρευση γνώσεων στο παραδοσιακό γνωσιοκεντρικό σχολείο) πρέπει να αντικατασταθεί από ποιοτικά κριτήρια. Η απλή παροχή γνώσεων δεν ωφελεί πια. Οι μαθητές και οι φοιτητές, όπως και κάθε άνθρωπος, πρέπει να μάθουν να αξιοποιούν τις ευκαιρίες για μάθηση, που τους δίνονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. (Πανελλήνιες 2000) 

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ανάμεσα στις δύο παραγράφους υπάρχει συνεκτικότητα που προκύπτει από τη συνάφεια αντιθετικών νοημάτων διότι: – Η τελευταία περίοδος της Α΄ παρ. («Η εμμονή ... δημιουργούν κλίμα ανησυχίας για το μέλλον») εκφράζει την ανησυχία που προκαλούν οι συνέπειες της παγκοσμιοποίησης. – Ενώ η πρώτη περίοδος της Β΄ παρ. («Η αισιοδοξία για την πορεία τον κόσμου ... της εκπαίδευσης») αποτελεί έκφραση αισιόδοξης προοπτικής για την εκπαίδευση ως μέσον αντιμετώπισης των προβλημάτων που αναφέρθηκαν. Επομένως η νοηματική σχέση ανάμεσα στην Α΄ και τη Β΄ παράγραφο είναι σχέση αντίθεσης.Συνοχή ανάμεσα στις περιόδους της παραγράφου

—>Βλέπουμε ότι η νοηματική συνοχή δεν περνάει απαραίτητα μέσα από τις διαρθωτικές λέξεις













,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

 

  1. Παράλειψη λέξης Είναι γεγονός ότι ο Έλληνας δεν διαβάζει. Δεν αγαπά [ο Έλληνας] το βιβλίο και τη μελέτη. 2. Επανάληψη λέξης Όλη αυτή η πληθώρα διαθέσιμων πληροφοριών μετατρέπεται σε άγχος. Αυτό το άγχος είναι λογικό να υπάρχει και να μεγεθύνεται, όσο μεγαλώνει το ποσό των πληροφοριών που όλοι έχουμε διαθέσιμες. 
  2. Χρήση συνωνύμων Στον κυβερνοχώρο, οικονομικά και τεχνολογικά, όλοι βρίσκονται στο ίδιο σημείο εκκίνησης. Στο διαδίκτυο, το άρθρο ενός δημοσιογράφου είναι εξίσου προσβάσιμο με το άρθρο ενός πιτσιρίκου. 
  3. Χρήση λέξεων που ανήκουν στον ίδιο θεματικό χώρο και παρουσιάζουν νοηματική συγγένεια Έχουμε πλέον επιλύσει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της στειρότητας με τη χρήση μεθόδων τεχνητής αναπαραγωγής και ταυτόχρονα είμαστε σε θέση να επιλέξουμε το φύλο του παιδιού μας. Η πλήρης χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος αλλά και η υφιστάμενη απομόνωση και ο χαρακτηρισμός της λειτουργίας μερικών εκατοντάδων γονιδίων [λέξεις νοηματικά συγγενείς από τον ευρύτερο χώρο της γενετικής] θα οδηγήσουν πιθανότατα στο εγγύς μέλλον στη θεραπεία πολλών ασθενειών.
  4. Χρήση αντωνυμιών (προσωπικών, δεικτικών, αόριστων, αναφορικών) Στον κυβερνοχώρο λειτουργεί καθένας σύμφωνα με τις ανάγκες του και τις δυνατότητές του. Αυτό όμως δημιουργεί έναν κατακερματισμό της εμπειρίας που τρομάζει πολλούς. 
  5. Χρήση υπερωνύμων-συνυπωνύμων Σήμερα οι πηγές των πληροφοριών έχουν πολλαπλασιαστεί σε βαθμό εκπληκτικό χάρη στην εξέλιξη των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Η εφημερίδα, το περιοδικό, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση μας προμηθεύουν ελεύθερα και απεριόριστα «ειδήσεις» από όλες τις περιοχές της ανθρώπινης περιέργειας: ιστορικές, γεωγραφικές, βιολογικές, οικονομικές, πολιτικές και άλλες. [ίδιο θέμα]
  6. Ερώτηση-απάντηση Τι εννοούμε όμως με τον όρο αυτομόρφωση; Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος, έχοντας επίγνωση των αναγκών και των επιθυμιών του, καλείται να συμβάλει αποφασιστικά στην πορεία της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής του κατάρτισης.





Διαρθρωτικές λέξεις 

 

Οι διαρθρωτικές λέξεις δηλώνουν:

 Προσθήκη Με τις ανακαλύψεις της η επιστήμη έχει επιμηκύνει τη ζωή μας, έχει νικήσει ασθένειες και έχει προσφέρει ανεπανάληπτες εμπορικές και σεξουαλικές ελευθερίες. Επιπλέον, έχει θέσει στο περιθώριο ημιθέους και δαίμονες και αποκάλυψε έναν κόσμο πιο περίπλοκο και θαυμαστό από οτιδήποτε έχει παραγάγει η ανθρώπινη φαντασία.

 Αιτία/επιχείρημα Από τον διανοούμενο δεν περιμένει κανείς απλώς να έχει πλούσιες γνώσεις, να είναι καλλιεργημένος ή να κατέχει μια ειδικότητα. Γιατί ο διανοούμενος είναι, όπως δηλώνει και η λέξη, ένας άνθρωπος, που διανοείται […] είναι με άλλα λόγια ένα πνεύμα κριτικό όχι μόνο σε ό,τι αφορά τους άλλους αλλά και σ' ό,τι αφορά τον εαυτό του.

 Αποτέλεσμα Είναι προτιμότερο να βρεθούν εκείνοι οι τρόποι, ώστε να μετατραπεί το «ζην» σε «ευ ζην». Αντίθεση/εναντίωση Συνήθως προϋποθέτουμε ότι ένας διανοούμενος πρέπει να είναι ένας άνθρωπος μορφωμένος. Όμως κάθε μορφωμένος δεν είναι και διανοούμενος. 

Χρονική σχέση Πέρασε κιόλας ένας μήνας από τότε που ο πιανίστας Maurizio Pollini προσπάθησε να διαβάσει την πολυσυζητημένη δήλωση για το Bιετνάμ, πριν αρχίσει τη συναυλία στην αίθουσα της «Eταιρείας του Kουαρτέτου», και η διαμάχη δεν τελείωσε ακόμη.

 Επεξήγηση/διευκρίνιση/διασάφηση Αντίθετα, είναι προτιμότερο να βρεθούν εκείνοι οι τρόποι, ώστε να μετατραπεί το «ζην» σε «ευ ζην». Δηλαδή να προσδιοριστούν και να εφαρμοστούν εκείνα τα τεχνολογικά επιτεύγματα, τα οποία θα έχουν αποτέλεσμα οι άνθρωποι να γεννιούνται, να ζουν και να γερνούν με υγεία. Παράδειγμα Kαι η αντίδραση των νέων είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο πιο έντονη είναι η επιμονή των γονέων στη συμμόρφωση των παιδιών τους προς το πατρικό μοντέλο τρόπου ζωής. Aν π.χ. αρέσουν στους γονείς τα κοντά μαλλιά και μιλούν με ειρωνεία για τους «μακρυμάλληδες», εξωθούν με τον τρόπο τους αυτό περισσότερο τον έφηβο γιο τους να γίνει «μακρυμάλλης» παρά να προτιμήσει τα κοντά μαλλιά. Απαρίθμηση/διαίρεση Σ’ αυτόν τον υπαρκτό εκδημοκρατισμό της γνώσης ορθώνονται τρεις γκρίνιες. Η μία είναι η άρνηση της τεχνολογίας, εξαιτίας των πιθανών κινδύνων που έχει η ανάπτυξή της […] Η δεύτερη γκρίνια έχει να κάνει με τα «παιδάκια της Αφρικής». 

Συμπέρασμα/συγκεφαλαίωση Όταν το άτομο δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις προβαλλόμενες τεχνητές αυτές ανάγκες, αισθάνεται δυστυχισμένο. Έτσι ενισχύεται η υλοφροσύνη και υποχωρεί η ποιοτική αντίληψη για τη ζωή. 

Διάζευξη/διαχωρισμό Από τον διανοούμενο δεν περιμένει κανείς απλώς να έχει πλούσιες γνώσεις, να είναι καλλιεργημένος ή να κατέχει μια ειδικότητα.

 Όρο/προϋπόθεση Εάν οι άνθρωποι ήταν αθάνατοι ή γενικότερα κάποια μορφή ζωής ήταν αθάνατη, το οξύμωρο συμπέρασμα είναι ότι: το συγκεκριμένο είδος ζωής θα εξέλειπε μέσα σε λίγες σχετικά γενεές, διότι το περιβάλλον θα άλλαζε και δεν θα μπορούσαν αυτοί οι ζωντανοί οργανισμοί που το απαρτίζουν να αλλάξουν, ώστε να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.

 Αναλογία /παραλληλισμό Όπως, λοιπόν, ο χειμώνας σημαίνει το κλείσιμο του φυσικού κύκλου, έτσι και τα γηρατειά σηματοδοτούν το κλείσιμο του ανθρώπινου βίου. 

Σύγκριση Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο μέσος «Δυτικός άνθρωπος» ζει στο κατώφλι του 21ου αιώνα μία πολύ διαφορετική καθημερινή ζωή από τον αντίστοιχο άνθρωπο των αρχών του 20ού αιώνα. Διάρθρωση κειμένου Το κρίσιμο και επίμαχο θέμα βεβαίως είναι η κλωνοποίηση του ανθρώπου. Θα αρχίσω με την παράθεση ισχυρισμών που εύκολα καταρρίπτονται. Θα αναφέρω στη συνέχεια εφαρμογές που ασφαλώς δεν είναι δυνατόν να γίνουν αποδεκτές ποτέ και πρέπει εγκαίρως να θεσπιστούν μέτρα που να τις αποκλείουν. Θα τελειώσω με εφαρμογές της κλωνοποίησης ευεργετικές για τον άνθρωπο.

 Σκοπό Όταν επιδιώκεται η πληροφόρηση, τα ενημερωτικά κείμενα –προφορικά ή γραπτά– χρησιμοποιούν κυρίως ουσιαστικά και ρήματα για να προβάλουν τα γεγονότα της επικαιρότητας.

 Έμφαση Ίσως θα έπρεπε από την αρχή να υπογραμμίσουμε ότι η κλωνοποίηση στον άνθρωπο θα αφορούσε μόνον την αντιγραφή του γενετικού υλικού και όχι το σύνολο της ουσίας του ανθρώπου.