Oι προτάσεις που εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες και τα αναφορικά επιρρήματα λέγονται δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις.

• Oι αναφορικές προτάσεις μπορούν να παίξουν πολλούς διαφορετικούς συντακτικούς ρόλους στο λόγο.

• Aνάλογα με το συντακτικό τους ρόλο διακρίνονται σε ονοματικές και επιρρηματικές.

1. Επιθετικές αναφορικές προτάσεις

Από τις ονοματικές αναφορικές προτάσεις μια μεγάλη κατηγορία χρησιμοποιούνται για να προσδιορίζουν κάποιο ουσιαστικό και έτσι
– είτε βοηθάνε στη διάκριση και την αναγνώρισή του
– είτε απλώς προσθέτουν μια πληροφορία σχετικά με αυτό.
Δηλαδή, πολλές αναφορικές προτάσεις παίζουν ρόλο παρόμοιο με το ρόλο ενός επιθετικού προσδιορισμού και γι' αυτό ονομάζονται επιθετικές αναφορικές προτάσεις.

• Oι επιθετικές αναφορικές προτάσεις εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες:
  – ο οποίος, η οποία, το οποίο
  – που
  Το αναφορικό που χρησιμοποιείται πιο συχνά στη γλώσσα μας, ιδιαίτερα στον προφορικό λόγο.
  H αντωνυμία ο οποίος, η οποία, το οποίο χρησιμοποιείται περισσότερο στον επίσημο λόγο.

• Oι επιθετικές αναφορικές προτάσεις δε χωρίζονται με κόμμα από την πρόταση στην οποία αναφέρονται, όταν περιέχουν μια πληροφορία που θεωρείται απαραίτητη για τη διάκριση και τον ακριβή προσδιορισμό του ουσιαστικού στο οποίο αναφέρονται.

• Αντίθετα, χωρίζονται με κόμμα, όταν προσθέτουν απλώς μια ακόμα πληροφορία σχετικά με το ουσιαστικό που, όμως, είναι ήδη επαρκώς προσδιορισμένο.

2. Ελεύθερες αναφορικές προτάσεις

• Ελεύθερες αναφορικές προτάσεις λέμε εκείνες που εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες όποιος (-α, -ο), όσος (-η, -ο), ό,τι, οποιοσδήποτε, οσοσδήποτε κ.λπ. ή με τα αναφορικά επιρρήματα όπου, όπως, όποτε κ.λπ.

Α. ονοματικές αναφορικές

Oι ελεύθερες αναφορικές προτάσεις που εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες είναι ονοματικές δευτερεύουσες προτάσεις,

• εξαρτώνται συνήθως από ένα ρήμα και μπορούν να είναι είτε:
  α. το υποκείμενό του
  π.χ. Όποιος ενδιαφέρεται να το δηλώσει.
  β. το αντικείμενό του
  π.χ. Η γυμνάστρια θα προπονεί κάθε Σάββατο όσους επέλεξε.
  γ. κατηγορούμενο (σπάνια)
  π.χ. Εύχομαι να γίνεις ό,τι ονειρεύεσαι.

Β. επιρρηματικές αναφορικές

Oι ελεύθερες αναφορικές προτάσεις που εισάγονται με αναφορικά επιρρήματα είναι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις, εξαρτώνται από ένα ρήμα και εκφράζουν διάφορες επιρρηματικές σημασίες:
π.χ. ΧΡONOΣ: Θα έρχεστε όποτε σας καλώ.
       TPOΠOΣ: Η ομάδα μας θα διακριθεί όπως και πέρσι (όπως διακρίθηκε και πέρσι).
       TOΠOΣ: Πάμε όπου θέλεις.