Βασικές Οδηγίες για την Παραγωγή Γραπτού Λόγου

Νέα Ελληνική Γλώσσα - Γ΄ Γυμνασίου

 

Η παραγωγή λόγου αφορά τις εκθέσεις ιδεών και τα κείμενα επιχειρηματολογίας.

Τα κείμενα πρέπει να είναι πρωτότυπα και ενταγμένα σε προκαθορισμένο επικοινωνιακό πλαίσιο (άρθρο, ομιλία κτλ.), στα οποία θα παρουσιάζουν τις προσωπικές τους θέσεις. Ο πλούτος των ιδεών και του λεξιλογίου, η δομή του κειμένου και η αρτιότητα στα νοήματα, τη γραμματική και το συντακτικό είναι οι τρεις άξονες της αξιολόγησης.

Οδηγίες – Βήματα για τη συγγραφή της Έκθεσης

  1. Το πρώτο βήμα είναι η καλή επεξεργασία του θέματος της Έκθεσης, γιατί αν δεν το καταλάβουμε κινδυνεύουμε να βγούμε εκτός θέματος. Συνήθως το θέμα της Έκθεσης που μας δίνεται χωρίζεται σε δύο μέρη, την εισαγωγή και το/τα ζητούμενο/ζητούμενα. Αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς σε αυτό το στάδιο είναι να παρατηρήσουμε τρία πράγματα: 1) την Εισαγωγή (εφόσον υπάρχει), καθώς μπορεί να μας βοηθήσει να πάρουμε ιδέες για τον Πρόλογο, 2) τα ζητούμενα, προκειμένου να ξέρουμε τι πρέπει να γράψουμε στο Κύριο Μέρος και σε πόσες παραγράφους θα το χωρίσουμε, και 3) το είδος του κειμένου που μας ζητάει να γράψουμε (άρθρο, επιστολή, ομιλία).

 

  1. Ξεκινάμε να γράφουμε το Σχεδιάγραμμα: Ανάλογα με το είδος του κειμένου που μας ζητάει το θέμα της Έκθεσης (άρθρο, επιστολή κτλ.) βάζουμε τίτλο, προσφώνηση και αποφώνηση κτλ.

 

Πρόλογος

Βασικά χαρακτηριστικά του Προλόγου:

Δηλαδή αναφερόμαστε στο θέμα της Έκθεσης γενικά, θεωρώντας ότι ο αναγνώστης δεν γνωρίζει το θέμα της έκθεσης.

 

Κύριο Μέρος

Έπειτα συνεχίζουμε με το Κύριο Μέρος.

Διαβάστε Επίσης: Τρόποι Ανάπτυξης Παραγράφου (βλέπε ξεχωριστό έγγραφο)

Χωρίζουμε το Κύριο Μέρος σε παραγράφους και γράφουμε από έναν ενδεικτικό πλαγιότιτλο. Ο πλαγιότιτλος θα μας βοηθήσει να έχουμε κατά νου το θέμα της κάθε παραγράφου του Κυρίου Μέρους, προκειμένου να μην αναφέρουμε ιδέες που δεν σχετίζονται με αυτό.

 

Επίλογος

Στο τέλος του Σχεδιαγράμματος γράφουμε και τον Επίλογο. Σε αυτό το κομμάτι αναφέρουμε ιδέες που θεωρούμε κατάλληλες για το κλείσιμο της Έκθεσής μας. Στον επίλογο μπορούμε 1) να αναφέρουμε γενικά συμπεράσματα, 2) να ανακεφαλαιώσουμε συνοπτικά ό,τι προηγήθηκε, 3) να προτείνουμε σύντομα (απλή αναφορά και όχι ανάλυση) λύσεις κ.ά.

 

 

  1. Αφού τελειώσουμε το Σχεδιάγραμμα, ξεκινάμε να γράφουμε την Έκθεση. Κατά τη συγγραφή της Έκθεσης φροντίζουμε να χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες συνδετικές λέξεις που εξασφαλίζουν τη σωστή σύνδεση των ιδεών μας και να ξεκινάμε με μια θεματική περίοδο τις παραγράφους του κυρίου μέρους, ενώ μπορούμε να χρησιμοποιούμε και μεταβατικές παραγράφους ανάμεσα σε αυτές, προκειμένου να τις συνδέσουμε καλύτερα. Τέλος, προσέχουμε να μη ξεφύγουμε από το όριο των λέξεων που μας δίνεται.

 

 

ΠΡΟΣΟΧΗ:

Πολλοί θεωρούν το Σχεδιάγραμμα χάσιμο χρόνου, ειδικά στον περιορισμένο χρόνο που δίνεται στους μαθητές στο πλαίσιο ενός τεστ ή ενός διαγωνίσματος. Ωστόσο, γνωρίζοντας πως η Έκθεση βαθμολογείται για το Περιεχόμενο, τη Γλωσσική Έκφραση και τη Δομή, ήδη μέσα από το Σχεδιάγραμμα οι μαθητές έχουν βρει το Περιεχόμενο και τη Δομή της Έκθεσής τους και μένει μόνο το «δέσιμο» των ιδεών με τις κατάλληλες συνδετικές λέξεις και ο τρόπος που θα τις αποδώσουν μέσα από την κατάλληλη γλωσσική έκφραση. Επιπλέον, το Σχεδιάγραμμα μάς βοηθά να «ξεσκαρτάρουμε» τις ιδέες μας, κρατώντας τις πιο σημαντικές, και να τις βάλουμε στη σειρά που θεωρούμε εμείς σωστή. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε και τις μουτζούρες, πράγμα σημαντικό, μια και στην Έκθεση αξιολογείται και η αισθητική του γραπτού μας.

 

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε στον πρόλογο, γιατί είναι η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει ο βαθμολογητής από την Έκθεσή μας και θέλουμε αυτή η εντύπωση να είναι θετική (χωρίς υπερβολές και προσπάθειες εντυπωσιασμού). Ομοίως και στον επίλογο, γιατί θέλουμε η Έκθεσή μας να αφήσει μια εξίσου θετική εικόνα στον βαθμολογητή.