28. H διπλή τροχαλία μάζας Μτροχ, = 0,5 kg αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους (1) και (2) με ακτίνες R1 = 0,2 m και R2 = 0,1 m. Η τροχαλία μπορεί να περιστρέφεται γύρω από ακλόνητο οριζόντιο άξονα x'x που ταυτίζεται με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων. Στην περιφέρεια του κυλίνδρου (1) έχουμε τυλίξει πολλές φορές αβαρές και μη εκτατό νήμα, στο ελεύθερο άκρο του οποίου έχουμε συνδέσει το άκρο Γ ράβδου ΑΓ. Το νήμα σχηματίζει γωνία φ με την οριζόντιο (ημφ=0,8). Γύρω από τον κύλινδρο (2) έχουμε τυλίξει άλλο αβαρές και μη εκτατό νήμα, στο ελεύθερο άκρο του οποίου έχουμε δέσει σώμα Σ μάζας m. Η ράβδος ΑΓ μάζας Μ = 0,2 kg και μήκους L = 1,2 m ισορροπεί οριζόντια. Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο. | ![]() |
Δ1. Υπολογίστε τις δυνάμεις που δέχεται η ράβδος στα άκρα της Α και Γ.
Δ2. Υπολογίστε τη δύναμη που ασκείται στο κέντρο Κ της τροχαλίας και τη μάζα του σώματος Σ.
Tη στιγμή t0 = 0 κόβουμε το νήμα που συνδέει τη ράβδο με την τροχαλία οπότε η ράβδος αρχίζει να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από την άρθρωσή της Α και η διπλή τροχαλία αρχίζει να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα x'x.
Δ3. Βρείτε την γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας αν το σώμα Σ κατεβαίνει κατακόρυφα κατά 4m έως τη στιγμήt1=2s και την στροφορμή του σώματος ως προς το κέντρο Κ της τροχαλίας, την στιγμή t1.
Δ4. Aν είναι γνωστό ότι η γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου είναι ανάλογη της συνισταμένης των ροπών των δυνάμεων που ασκούνται στη ράβδο ως προς τον άξονα περιστροφής της στο σημείο Α σύμφωνα με την σχέση Στ(Α) = Ι αγων και αν η γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου τη στιγμή t0 = 0 είναι αγων = 12,5 r/s2 :
Δ4 α) βρείτε την επιτάχυνση του άκρου Γ της ράβδου και τον συντελεστή αναλογίας Ι
Δ4 β) βρείτε πόση είναι η γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου τη στιγμή που σχηματίζει γωνία 60° με την οριζόντιο
Δ4 γ) εκφράστε την γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου συναρτήσει της γωνίας θ που σχηματίζει η ράβδος με την οριζόντιο καθώς αυτή στρέφεται περί το σημείο Α, μετά το κόψιμο του νήματος
Δ4 δ) βρείτε την επιτάχυνση του άκρου Γ της ράβδου όταν αυτή έρχεται σε κατακόρυφη θέση όπου έχει αποκτήσει γωνιακή ταχύτητα ω = 5 r/s.
Δ1. ροπές ως προς Α : M g L/2 = T1 ημφ L => 0,2 10 0,6 = T1 0,8 1,2 => T1=1,25 Ν
ροπές ως προς Γ : M g L/2 = FΑ,y L => 0,2 10 0,6 = FΑ,y 1,2 => FΑ,y = 1 Ν
ΣFx = 0 => T1 συνφ - FA,x = 0 => FA,x = T1 συνφ = 1,25 0,6 => FA,x = 0,75 N
FA2 = FA,x2 + FA,y2 = 0,752 + 12 = 0,252 ( 32 + 42 ) = 0,252 52 => FA = 1,25 N
εφθ = FA,y / FA,x = 1 / 0,75 => εφθ = 4/3
Δ2. ισορροπία τροχαλίας : ροπές ως προς Κ : T1 R1 = T2 R2 => 1,25 Ν 0,2m = T2 0,1m => T2=2,5N
ΣFy = 0 => FK,y - Mτροχ g - T1 ημφ - T2 = 0 => FK,y = 0,5 10 + 1,25 0,6 + 2,5 => FK,y=8,25N
ΣFx = 0 => FK,x - T1 συνφ = 0 => FK,x = 1,25 0,6 = 0,75 N
FK2 = FK,x2 + FK,y2 = 0,752 + 8,252 = 0,752 ( 12 + 112 ) = 0,752 122 => FK @ 8,284 N
ισορροπία Σ : m g = T2 => m 10 = 2,5 => m2 = 0,25 kg
Δ3. αcm = αγων,τροχ R2
m g - T2 = m αcm = m αγων,τροχ R2 => 2,5 - T2 = 0,25 αγων,τροχ 0,1 (1) I(K) = ½ Μ R12 = ½ 0,5 0,22 = 0,01 kg m2
T2 R2 = I(K) αγων,τροχ => T2 0,1 = 0,01 αγων,τροχ => T2 = 0,1 αγων,τροχ (2)
(1) + (2) => 2,5 = 0,125 αγων,τροχ => αγων,τροχ = 20 rad/s2 αcm = 2 m/s2 T2 = 0,1 αγων,τροχ = 0,1 20 = 2 N
υcm = αcm t = 2 m/s2 2 s = 4 m/s ω = αγων,τροχ t = 20 2 = 40 rad/s h = ½ αcm t2 = ½ 2 22 = 4 m κατέρχεται
κατέρχεται 4 m h = ½ αcm t2 => 4 m = ½ αcm (2s)2 => αcm = 2 m/s2
αcm = αγων,τροχ R2 => αγων,τροχ = αcm / R2 = 2 m/s2 / 0,1 m => αγων,τροχ = 20 rad/s2
L = m v r ημθ = m v R2 = 0,25 kg 4 m/s 0,1 m => L = 0,1 kg m2/s
η στροφορμή συναρτήσει του χρόνου : L = m v r ημθ = m v R2 = 0,25 kg 2.t 0,1 m => L(t) = 0,05.t
ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής : dL/dt = 0,05 kg m2/s2
Στ(K) = ΣF . R2 = ( mg - T2 ) . R2 = ( 0,25 kg 10 m/s2 - 2 N ) . 0,1 m = 0,05 kg m2/s2 = dL/dt
ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας συναρτήσει του χρόνου :
dK/dt = m a v = 0,25 kg 2 m/s2 2.t = 1.t
ο ρυθμός μεταβολής του έργου της συνισταμένης δύναμης συναρτήσει του χρόνου :
dW/dt = ( mg - T2 ) v = ( 0,25 kg 10 m/s2 - 2 N ) 2.t = 1.t
ο ρυθμός μεταβολής της δυναμικής ενέργειας βαρύτητας συναρτήσει του χρόνου :
U = m g h = m g (H - y) dU/dt = mg (- dy/dt) = - mg v = - 0,25 kg 10 m/s2 2.t = - 5.t
Δ4. α) τη στιγμή t0=0 : α(Γ) = αγων (ΑΓ) = 12,5 rad/s2 1,2 m = 15 m/s2
η ράβδος έχει μηδενική ταχύτητα οπότε η κεντρομόλος επιτάχυνση είναι μηδέν
Στ(Α) = Ι αγων => Μg L/2 = I αγων => 2 0,6 = I 12,5 => I = 12 / 125 = 0,096 Nms2
β)
Στ(Α) = Ι αγων => Μg L/2 συν60° = I αγων => 2 0,6 ½ = 24/250 αγων => αγων = 25/4 rad/s2
γ)
Στ(Α) = Ι αγων => Μg L/2 συνθ = I αγων => 2 0,6 συνθ = 24/250 αγων => αγων = 25/2 συνθ , 0°£θ£90°
δ)
το άκρο Γ έχει κεντρομόλο επιτάχυνση ακ = ω2 (ΑΓ) = 52 1,2 = 30 m/s2 κατακόρυφη προς τα επάνω
η επιτρόχιος επιτάχυνση αεπιτροχ, = αγων (ΑΓ) είναι μηδέν διότι θ = 90° οπότε συνθ = 0