Παρουσίαση/Προβολή

(ΧΗΜ Α) -  ΑΓΓΕΛΙΚΗ-ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗ

Περιγραφή Μαθήματος

Δύο απο τις πιο βασικές ιδέες στη Χημεία είναι ο χημικός δεσμός μεταξύ των διαφόρων στοιχείων και η περιοδικότητα στις ιδιότητές τους. Η παρατήρηση ότι κάποια στοιχεία προτιμούν να συνδυάζονται με συγκεκριμένα άλλα μέσω χημικών δεσμών, οδήγησε τους χημικούς στο να αρχίσουν να τα κατατάσσουν με ορισμένο τρόπο. Ήδη απο τον 19ο αιώνα είχε αρχίσει να διαφαίνεται ότι υπήρχαν κάποιοι κανόνες που αν τους ακολουθούσες θα μπορούσες ακόμη και να προβλέψεις την ύπαρξη στοιχείων άγνωστων ως τότε. Τουλάχιστον έξι χημικοί είναι γνωστό ότι ασχολήθηκαν με το να κατατάξουν σε έναν πίνακα τα χημικά στοιχεία, κάτι που σήμερα θεωρούμε ότι κατάφερε με τον καλύτερο τρόπο ο Ντμίτρι Μεντελέγεφ. Και αυτό βοήθησε με τη σειρά του τη Χημεία να εξελιχθεί ως επιστήμη ενώ ήταν ακόμη άγνωστη η δομή των ατόμων των στοιχείων.

 

Ο Ντμίτρι Μεντελέγεφ (1834-1907) γεννήθηκε στη Σιβηρία και ήταν το τελευταίο παιδί απο τα 17 παιδιά ενός καθηγητή καλλιτεχνικών μαθημάτων και μιας πολύ δυναμικής μητέρας. Στα 13 του χρόνια έχασε τον πατέρα του και αφού κάηκε το εργοστάσιο υαλουργίας που προσπάθησε να επαναλειτουργήσει η μητέρα του, στα 15 διήνυσε μαζί της τη Σιβηρία. Κατάφεραν να εγκατασταθούν στην Αγία Πετρούπολη και μετά απο αρκετές δυσκολίες έγινε δεκτός στην Παιδαγωγική Ακαδημία. Απο εκεί και αφού πέρασε φυματίωση και θεραπεύτηκε, πήγε στη Γερμανία. Εμφανίζεται ως ένας πολυπράγμων Χημικός. Ήξερε για πετρέλαια, το διδακτορικό του ήταν για τη σχέση της αλκοόλης και του νερού, είχε γνώσεις ακόμη και για τα τυριά. Όμως η μεγάλη του προσφορά ήταν ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων που τον απασχόλησε τουλάχιστον δέκα χρόνια πριν την πρώτη επίσημη αναγγελία του στις 17 Φεβρουαρίου του 1869. Και είχε αρχίσει να τον καταρτίζει βασιζόμενος στο ατομικό βάρος των στοιχείων ενώ ακόμη τίποτε δεν ήταν γνωστό για τον ατομικό αριθμό( αριθμός πρωτονίων στον πυρήνα ή αριθμός ηλεκτρονίων του ατόμου του στοιχείου), που αργότερα έδωσε τον οριστικό κανόνα κατάταξης των στοιχείων. Ήταν όμως τόσο στέρεος ο τρόπος σκέψης του ώστε μπόρεσε να προβλέψει την ύπαρξη άγνωστων για την εποχή του στοιχείων και τη θέση τους στον περιοδικό πίνακα και μάλιστα να πέφτει πολύ κοντά και στο ατομικό τους βάρος (π.χ γάλλιο , γερμάνιο). Η εξαιρετική του διαίσθηση τον είχε κάνει να καταλάβει ότι στην ένωση ενός γκρίζου δηλητηριώδους μετάλλου όπως το νάτριο με ένα πρασινωπό δηλητηριώδες αέριο όπως το χλώριο, δημιουργώντας δεσμό, έδιναν κάτι εντελώς διαφορετικό και αβλαβές ,το λευκό, μαγειρικό αλάτι και αυτό που έμενε αναλλοίωτο ήταν τα ατομικά τους βάρη. Ο φθόνος των συναδέλφων του, στέρησε απο τον Μεντελέγεφ το βραβείο Νόμπελ της Χημείας, ενώ εκείνος, ισορροπώντας θαυμαστά στη στέγη της Χημείας, είχε καταφέρει να παίξει άψογα τις νότες του...

 

Απόσπασμα απο την εισαγωγή "Ντμίτρι Μεντελέγεφ: Ο Χημικός στη στέγη"

 

του Α' τόμου του βιβλίου του Άλκη Γαλδαδά με τίτλο ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 

 

εκδόσεις ΤΟ ΒΗΜΑ

Ημερομηνία δημιουργίας

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2024