Μάθημα : ΙΣΤΟΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Α. Μέτρα του Κων/νου Α' για την ανόρθωση του κράτους: 1. Μεταφορά της πρωτεύουσας στην Κων/πολη, 2. Αναγνώριση του δικαιώματος των χριστιανών να λατρεύουν το θεό τους. 3. Διάκριση πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας, 4. κυκλοφορία σταθερού χρυσού νομίσματος

Β. Λόγοι μεταφοράς της πρωτεύουσας στην Ανατολή (ίδρυση Κων/πολης): 1. Το αρχαίο Βυζάντιο, όπου ιδρύθηκε η Κων/πολη, βρισκόταν σε μοναδική γεωπολιτική θέση με εμπορική σημασία, 2. Στην Ανατολή υπήρχε ακμαίος πληθυσμός και οικονομία, 3. Στην Ανατολή οι Χριστιανοί στους οποίους στηρίχθηκε ο Κων/νος ήταν πιο πολλοί, 4. Θρησκευτικές συγκρούσεις στις πόλεις της Ανατολής, 5. Από το Βυζάντιο μπορούσε να αποκρούσει αποτελεσματικότερα τους εχθρούς. Τους Γότθους στον Δούναβη και τους Πέρσες στον Ευφράτη. 

Γ. Χαρακτηριστικά της νέας πρωτεύουσας: Ρυμοτομικό σχέδιο, νέα τείχη, λεωφόροι, φόρουμ (πλατείες), Ιερό Παλάτιο, κτήριο της Συγκλήτου, Εκκλησίες, λουτρά, δεξαμενές.

Δ. Θρησκευτική πολιτική Κων/νου - ευνοϊκή για τους Χριστιανούς: 1. Μετέφερε το Χριστόγραμμα από τη στρατιωτική σημαία στα νομίσματα, 2. Εξέδωσε ευνοϊκούς νόμους, 3. Με το Διάταγμα των Μεδιολάνων αναγνωρίζει ανεξιθρησκεία, άρα οι Χριστιανοί μπορούν ελεύθερα να λατρεύουν το Θεό τους, 4. Στάθηκε απέναντι στις αιρέσεις (διαφορετικές ερμηνείες του χριστιανικού δόγματος που αποκλίνουν από την επίσημη θρησκεία) συγκαλώντας την Α' Οικουμενική Σύνοδο (Επίσκοποι από όλες τις επαρχίες συνεδρίασαν και διατύπωσαν τη διδασκαλία της Εκκλησίας έναντι των αιρέσεων).

Θρησκευτικός συγκρητισμός: Συνύπαρξη και αλληλεπίδραση πολλών θρησκειών

Εικόνα με το Χριστόγραμμα

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1#/media/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Simple_Labarum.svg

Ο Ιουστινιανός υπήρξε αυτοκράτορας από το 527μ.Χ. μέχρι το 565μ.Χ. οπότε και πέθανε.

Το πολιτικό του πρόγραμμα ήταν ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία και αυτή η αρχή αντανακλώνταν σε κάθε πτυχή της εξουσίας του.

α) Στην εσωτερική πολιτική

Κατέπνιξε με βίαιο τρόπο την εξέγερση των δήμων και του λαού της Κωνσταντινούπολης. Η εξέγερση ονομάστηκε "Στάση του Νίκα" (532μ.Χ.). Μετά την επιτυχία του αυτή περιόρισε τόσο τη δύναμη των δήμων, όσο και τη δύναμη των μεγαλογαιοκτημόνων προσπαθώντας να ενισχύσει τους μικρούς ελεύθερους αγρότες. Οι μικροί γαιοκτήμονες του ήταν χρήσιμοι διότι πλήρωναν φόρους. -Οι δήμοι ήταν αθλητικά σωματεία που έπαιρναν το όνομά τους από το χρώμα της ενδυμασίας του ηνίοχου που υποστήριζαν (Πράσινοι, Βένετοι). Εκτός όμως από τη διοργάνωση των αρματοδρομιών στον Ιππόδρομο, οι δήμοι συμμετείχαν και στην κατασκευή δημόσιων έργων, στην απόκρουση των εχθρών αν ήταν ανάγκη. Είχαν εν γένει και πολιτικό λόγο.-

Σε θρησκευτικό επίπεδο συνέχισε στην κατεύθυνση των προκατόχων του, πχ Θεοδόσιος Α', εκδιώκοντας τους οπαδούς της αρχαίας θρησκείας και των αιρέσεων. Έκλεισε τη Νεοπλατωνική Ακαδημία στην Αθήνα (529μ.Χ.) και επιδίωξε να επιβάλει την Ορθοδοξία σε όλη την Αυτοκρατορία.

Το Ρωμαϊκό Δίκαιο παρά την πρότερη προσπάθεια του Θεοδοσίου του Α' (Θεοδοσιανός Κώδικας 438μ.Χ.) να το "νοικοκυρέψει" εξακολουθούσε να είναι χαοτικό. Υπήρχε πληθώρα διάσπαρτων νόμων που συχνά αντικρούονταν μεταξύ τους. Ο Ιουστινιανός για να συστηματοποιήσει την ήδη υπάρχουσα νομοθεσία, να την καταστήσει πιο ευνόητη και εύχρηστη στους δικαστές αλλά και σε όσους ήθελαν να τη μελετήσουν εξέδωσε από το 529μ.Χ. μέχρι το 534μ.Χ.:

1. Τον Ιουστινιάνειο Κώδικα που περιείχε όλους τους νόμους πριν τον Ιουστινιανό

2. Τον Πανδέκτη που περιείχε γνώμες ρωμαίων νομικών 

3.Τις Εισηγήσεις που ήταν ένα εγχειρίδιο, ένα βιβλίο για τους σπουδαστές της Νομικής και 

4.Τις Νεαρές που ήταν όλοι οι νόμοι που εκδόθηκαν μετά το 534μ.Χ.

β. Στην εξωτερική πολιτική

Ο Ιουστινιανός θέλησε να επαναφέρει την Οικουμενική Αυτοκρατορία (Δύση και Ανατολή) στα προηγούμενα σύνορά της και γι' αυτό το λόγο έκανε μία σειρά πολέμους, επιθετικούς και αμυντικούς:

Επιθετικοί πόλεμοι:

-Βανδαλικό Βασίλειο (533-534), ανακτά εδάφη στη Βόρεια Αφρική

-Οστρογοτθικό Βασίλειο (535-555), ανακτά την περιοχή της σημερινής Ιταλίας

-Βησιγοτθικό Βασίλειο, ανακτά τις παράκτιες περιοχές της σημερινής Ισπανίας

Αμυντικοί πόλεμοι:

-Οι Πέρσες κατέλαβαν περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και οι δύο μονάρχες (Χοσρόης και Ιουστινιανός) υπέγραψαν Συνθήκη το 562μ.Χ.

-Στον ποταμό Δούναβη και γενικότερα στ Βαλκάνια (χερσόνησος του Αίμου) δεχόταν επιθέσεις από Σλάβους και άλλους λαούς που προσπαθούσε να αποφύγει χτίζοντας φρούρια.

Συνολικά η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού ήταν φιλόδοξη αλλά και πολυδάπανη, γεγονός που είχε σοβαρές αρνητικές συνέπειες για την εδαφική ακεραιότητα του Κράτους στα χρόνια των διαδόχων του.

γ. Στο οικοδομικό πρόγραμμα

Πλούσιο ήταν το οικοδομικό έργο του Ιουστινιανού:

-έργα για την άμυνα (φρούρια και τείχη)

-έργα για τη θρησκεία (ναοί)

-έργα για την κοινή ωφέλεια (δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία, αποθήκες σιτηρών)

Η Αγία Σοφία

Είναι το λαμπρότερο κτίσμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Από τους τριάντα δύο ναούς που έχτισε ο Ιουστινιανός είναι ο μόνος που άντεξε στο χρόνο, υμνήθηκε και έγινε σύμβολο και πηγή έμπνευσης. Ο ιστορικός Προκόπιος εξαίρει το κάλλος (ομορφιά) και το μέγεθος της Αγίας Σοφίας.

Αρχιτέκτονες ήταν ο Ανθέμιος (από τις Τράλλεις) και ο Ισίδωρος (από τη Μίλητο)

Η κατασκευή της διήρκεσε πέντε χρόνια (532-537). Ακολουθεί έναν νέο αρχιτεκτονικό ρυθμό: Βασιλική μετά τρούλου. Συνδυάζει τον κατά μήκος άξονα των βασιλικών με τον καθ'ύψος άξονα των περίκεντρων (κυκλικών) κτηρίων. Στηρίζεται σε τέσσερις ογκώδεις πεσσούς (τετράγωνους κίονες) που σχηματίζουν το κεντρικό τετράγωνο. Οι πεσσοί συνδέονται με τόξα που σχηματίζουν ημισφαιρικά τρίγωνα κι αυτά ένα στεφάνι πάνω στο οποίο στηρίζεται ο τρούλος.

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/9312

Χρονολόγιο - ιστοριογραμμή του Ιουστινιανού Α'