Μάθημα : Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Κωδικός : 1201041852
1201041852 - ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΝΟΣ
Περιγραφή Μαθήματος
Στην Γ΄ Γυμνασίου η οργάνωση του σχολικού εγχειριδίου γίνεται με βάση την ιστορική διάταξη της ύλης. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, η διδασκαλία της ιστορίας της λογοτεχνίας ταυτίζεται με την παρακολούθηση μίας σειράς αποσπασμάτων ή αυτοτελών κειμένων τα οποία παρατάσσονται στο εγχειρίδιο με χρονολογική σειρά. Ωστόσο, η σύγχρονη θεωρία περί ιστοριογραφίας της λογοτεχνίας έχει διευρύνει την έννοια της ιστορικότητας (ιστορία του λογοτεχνικού θεσμού, του συγγραφέα, του αναγνώστη). Αυτό επιτρέπει την ιστορική προσέγγιση της λογοτεχνίας με άλλη οπτική. Η ανάδειξη της ιστορικότητας ενός θέματος, η ανάδειξη της ιστορικότητας των ποικίλων παραμέτρων του λογοτεχνικού φαινομένου ή η ιστορικότητα των λογοτεχνικών ειδών δίνουν νέες δυνατότητες για τη μεθόδευση του μαθήματος, με την ιστορία πάντοτε παρούσα
Τρεις αδερφάδες είμαστε, κι οι τρεις κακογραμμένες
η μια χτισε το Δούναβη, κι η άλλη τον Ευφράτη
και γω η πλιο στερνότερη, της Άρτας το γεφύρι
Η ιστορία του γεφυριού αρχίζει πριν τους ρωμαϊκούς χρόνους, πιθανόν από την εποχή του βασιλιά της Ηπείρου, Πύρρου (3 αιώνας π.Χ). Την άποψη αυτή ενισχύει η δόμηση των βάθρων του με μεγάλους λίθους, κατά το ισοδομικό σύστημα. Η αρχαιότερη γραπτή αναφορά θεωρείται ότι προέρχεται από τον Πλίνιο (1ος αιώνας μ.Χ.). Οι ολιγοήμερες ανασκαφές που διεξάγονται κάθε χρόνο στην κοίτη του ποταμού, όταν διακόπτεται η ροή του, αναμένεται να αποκαλύψουν στοιχεία, τόσο για τα τη θέση της κοίτης κατά την αρχαιότητα, όσο και για το ίδιο το γεφύρι. Κατά τη διάρκεια των αιώνων το γεφύρι της Άρτας υπέστη διάφορες επισκευές και προσθήκες. Η τελευταία έγινε το 1612. Η σημερινή του μορφή ανάγεται μεταξύ 1602 και 1606. Σύμφωνα με τον Σεραφείμ Ξενόπουλο, μητροπολίτη Άρτας τον 19ο αιώνα, γνωστό και ως Βυζάντιο. Τη χρηματοδότηση της κατασκευής του γεφυριού είχε αναλάβει ο Ιωάννης Θιακογιάννης ή Γυφτοφάγος, παντοπώλης από την Άρτα. Φαίνεται ότι ο χορηγός είχε προσωπικό ενδιαφέρον για το έργο, εφόσον ήταν έμπορος και η εύκολη διάβαση του Αράχθου θα διευκόλυναν τις δραστηριότητές του.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Η κατασκευή του γεφυριού.
O Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου αποτελεί ένα από τα κορυφαία έργα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Πρόκειται για ένα έμμετρο ερωτικό μυθιστόρημα που εκτείνεται σε 10.012 δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους. Ο ποιητής Βιτσέντζος Κορνάρος ήταν μέλος εξελληνισμένης βενετοκρητικής οικογένειας και με το όνομά του σώζονται και ιταλικά ποιήματα. Την ταύτιση του ευγενούς Βενετοκρητικού Βιτσέντζου Κορνάρου με τον συγγραφέα του Ερωτόκριτου επιβεβαιώνει το ίδιο το έργο, καθώς τα βιογραφικά στοιχεία που ξέρουμε γι' αυτόν συμφωνούν με εκείνα που δίνει για τον εαυτό του ο ποιητής στον επίλογο του έργου: γέννηση στη Σητεία, και αργότερα εγκατάσταση και γάμος στο Κάστρο.
Το έργο γράφτηκε στη Σητεία και στο Ηράκλειο γύρω στο 1600 μ.Χ., στην ακμή της Κρητικής Αναγέννησης, η οποία δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα τις αναγεννησιακές σχολές της Δύσης. Αφηγείται τον μεγάλο έρωτα του Ερωτόκριτου, ενός νέου που είχε όλες τις χάρες, αλλά δεν ήταν βασιλόπουλο, και της βασιλοπούλας Αρετούσας. Μετά την πρώτη έκδοσή του, το έργο διαδόθηκε ευρέως και έγινε το πιο αγαπητό ανάγνωσμα ολόκληρου του ελληνικού λαού. Η υπόθεση έχει πολλά κοινά με το έργο Paris et Vienne του Γάλλου Pierre de la Cypède, το οποίο εκδόθηκε το 1487, αλλά το κρητικό αριστούργημα είναι ασύγκριτα υπέρτερο λογοτεχνικά και νοηματικά. Η υπόθεσή του οργανώνεται σε πέντε ενότητες. Έρωτας, παλικαριά, δοκιμασία, πόλεμος, λύτρωση.
O Ερωτόκριτος έχει ως θέμα την ιστορία δύο νέων, του Ερωτόκριτου και της βασιλοπούλας Αρετούσας, των οποίων ο έρωτας ευοδώνεται ύστερα από αλλεπάλληλες δυσκολίες και δοκιμασίες. Η πλοκή διαιρείται σε πέντε μέρη: 1.ο έρωτας, 2.το κονταροχτύπημα, 3.ο κρυφός δεσμός και η εξορία του Ερωτόκριτου, 4.η φυλάκιση της Αρετούσας και 5. ο ηρωισμός του Ερωτόκριτου η δοκιμασία της πίστης και η νίκη της αγάπης.
Ο Ερωτόκριτος εξορίζεται στην Έγριπο -Νegroponte (Χαλκίδα) για να ξεχάσει την Αρετούσα.
Hamlet is a tragedy, written by William Shakespeare, dated around 1600,
Prince Hamlet of Denmark is shocked that his mother, the Queen, has married his uncle so soon after the death of his father, the King. And when his father’s ghost reveals a dark secret, it’s clear what he should do: exact revenge. Caught between a perfect world of deceit and an uglier underlying reality, Hamlet is horrified by the role he seems required to play, as madness threatens to rip apart the lie around him and expose the truth beneath.
To be, or not to be, that is the question.
(Hamlet, Act III Scene 1)
Trailer | Hamlet (2018) | Shakespeare's Globe
Marco Polo
Venetian explorer, merchant, and writer Marco Polo died 700 years ago, in the year 1324. In his travels, which started at the age of 17 and lasted over 20 years, he touched upon numerous cities like Acre, Trebizond, Baghdad, Tabriz, Hormuz, Samarkand, Kashgar, Beijing, and Xanadu. And upon his return, he did something no other European traveller had ever done before. He wrote it down, creating the first thorough account of China and the Silk Road for Europeans, who had never heard or even imagined it in such detail before.
Tracing Marco Polo's footsteps along the Silk Road
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι είναι από τα κορυφαία έργα του Σολωμού και της νεοελληνικής ποίησης γενικότερα. Μπορούμε επίσης να πούμε ότι είναι το έργο ζωής του Σολωμού, αφού, όπως φαίνεται, τον απασχόλησε σε όλη τη διάρκεια της ώριμης ποιητικής του περιόδου.
Θέμα του είναι ο ηρωικός αγώνας των Μεσολογγιτών κατά τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826) ως την απεγνωσμένη έξοδο, την παραμονή των Βαΐων. Ο ποιητής ξεκινώντας από το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός ανάγεται στον αγώνα του ανθρώπου για την ηθική, την εσωτερική του ελευθερία. Το έργο όμως ποτέ δεν ολοκληρώθηκε και έφτασε σ' εμάς σε χειρόγραφα «αποσπάσματα» συγκροτημένα σε τρία Σχεδιάσματα που το καθένα τους αντιπροσωπεύει όχι μονάχα διαφορετικό στάδιο επεξεργασίας αλλά και διαφορετική ποιητική αντίληψη.
Το αρχικό σχεδίασμα, «συνθεμένο εις είδος προφητικού θρήνου εις το πέσιμο του Μεσολογγίου», πρέπει να γράφτηκε γύρω στα 1830. Παρουσιάζει στενή σχέση με το 5ο κεφ. της Γυναίκας της Ζάκυθος. Το Β' Σχεδίασμα, σε στίχους δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους ζευγαρωτούς, «εις το οποίον εικονίζοντο τα παθήματα των γενναίων αγωνιστάδων εις τες υστερινές ημέρες της πολιορκίας έως οπού έκαμαν το γιουρούσι», το δούλευε ο ποιητής από το 1833 ως το 1844, οπότε αρχίζει να το ξαναπλάθει σε νέα μορφή (Γ' Σχεδίασμα), σε στίχους λιτούς, χωρίς ομοιοκαταληξίες, αλλά αρμονικότατους
Το τυπογραφείο του Μεσολογγίου ήταν ένα από τα έξι που ιδρύθηκαν στον ελλαδικό χώρο κατά την περίοδο 1821-1827 με σκοπό τη στήριξη της Επανάστασης. Ο πρώτος τυπογράφος που εγκαινίασε το τυπογραφείο του Μεσολογγίου το 1823 ήταν ο Παύλος Πατρίκιος σε πιεστήριο που είχε φέρει ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος από τη Γαλλία. Σε δεύτερη φάση χρησιμοποιήθηκε το πιεστήριο του Στάνχοουπ.
Τα Ελληνικά Χρονικά εκδόθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 1824 έως τις 20 Φεβρουαρίου 1826 και κάθε φύλλο της έφερε το γνωμικό του Τζέρεμι Μπένθαμ (Jeremy Bentham) «Τά πλείω ὀφέλη, τοῖς πλείοσι» αποδιδόμενο όμως από τον συντάκτη στον Βενιαμίν Φραγκλίνο (Benjamin Franklin). Η εφημερίδα αποτελεί πολύτιμη ιστορική πηγή της τελευταίας φάσης πολιορκίας του Μεσολογγίου (1825-1826) μια και η έκδοσή της συνεχίστηκε και στη διάρκεια της πολιορκίας παρά τις προστριβές που δημιουργήθηκαν ανάμεσα στο Μαυροκορδάτο και τον εκδότη Μάγερ σχετικά με το περιεχόμενο των άρθρων του τελευταίου.
Το φύλλο 29, τυπωμένο σε μαύρο πλαίσιο, αναγγέλλει το θάνατο του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι με τρόπο σπαρακτικό: «Μεσσολόγγιον τη 7 (19) Απριλίου 1824. Απαρηγόρητα θρηνεί μεταξύ των χαρμοσύνων του Πάσχα ημερών η Ελλάς, διότι αιφνιδίως στερείται από τας αγκάλας της τον πολύτιμον αυτής ευεργέτην, τον Λαμπρόν Λόρδον Νόελ Βύρωνα».
Ο Φιλελληνισμός, η συναισθηματική αλλά κυρίως έμπρακτη αλληλεγγύη που εκδηλώθηκε σε πολλές χώρες της Ευρώπης υπέρ των Ελλήνων που μάχονταν για την ανεξαρτησία τους, βρίσκει στη Γαλλία την πληρέστερη, την ιδανική της έκφραση. Ας μην λησμονούμε ότι ο Διαφωτισμός και η Γαλλική Επανάσταση ενέπνεαν και καθοδηγούσαν πολλές συνειδήσεις στη μαχόμενη Ελλάδα. Πλάι στον πολιτικό και κοινωνικό φιλελληνισμό, τα πάθη των Ελλήνων εμπνέουν τους διανοούμενους, τους ποιητές και τους καλλιτέχνες. Οι σφαγές της Χίου, τον Απρίλιο του 1822, θα εμπνεύσουν στον νεαρό ρομαντικό ζωγράφο Ευγένιο Ντελακρουά τον ομώνυμο μνημειώδη πίνακα του Λούβρου. Με την Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου, εικόνα του αγίου πάθους ενός έθνους, ο Ντελακρουά αποκρίνεται σ’ ένα άλλο συνταρακτικό επεισόδιο του πολέμου της ανεξαρτησίας, στην ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826.
[Στοχασμοί του ποιητή]
|
σε μετάφραση Ι. Πολυλά
|
| Εφάρμοσε εις την πνευματική μορφή την ιστορία του φυτού, το οποίον αρχινάει από το σπόρο και γυρίζει εις αυτόν, αφού περιέλθει, ως βαθμούς ξετυλιγμού, όλες τες φυτικές μορφές, δηλαδή τη ρίζα, τον κορμό, τα φύλλα, τ’ άνθη και τους καρπούς. Εφάρμοσέ την και σκέψου βαθιά την υπόσταση του υποκειμένου και τη μορφή της τέχνης. Πρόσεξε ώστε τούτο το έργο να γένεται δίχως ποσώς να διακόπτεται. Μία μεστή και ωραία δημοκρατία των ιδεών, οι οποίες να παρασταίνουν ουσιαστικά τον εις τες αίσθησες αόρατο Μονάρχη. Τότε είναι αληθινό ποίημα. Ο Μονάρχης, οπού μένει κρυμμένος για τες αίσθησες και γνωρίζεται μόνον από το πνεύμα, μέσα εις το οποίον εγεννήθηκε, είναι έξω από την περιφέρεια του Καιρού· αλλά μία δημοκρατία ιδεών ενεργεί αισθητά μέσα εις τα όρια του Καιρού. Σκέψου βαθιά και σταθερά (μία φορά για πάντα) τη φύση της Ιδέας, πριν πραγματοποιήσεις το ποίημα. Εις αυτό θα ενσαρκωθεί το ουσιαστικότερο και υψηλότερο περιεχόμενο της αληθινής ανθρώπινης φύσης, η Πατρίδα και η Πίστις. Ο θεμελιώδης ρυθμός του ποιήματος ας είναι, από την αρχή ώς το τέλος, το Κοινό και το Κύριο (Proprio), συρριζωμένα και ταυτισμένα με τη γλώσσα· ας εργάζεται (το ποίημα) αδιάκοπα για την αληθινήν ουσία, αλλά εις τρόπον ώστε να μη το καταλάβουν ειμή οι νόες οι γυμνασμένοι και βαθείς. Εις τούτο θα φθάσει τινάς με τρόπον απλό, πλούσιον όμως από δεσίματα, θρέφοντας τη Μορφή με τύπους δημοτικούς, λ.χ. ετοιμοθάνατος, — χρυσοπηγή, — χρυσοπράσινα, και άλλα. Ο θεμελιώδης ρυθμός ας στυλωθεί εις το κέντρο της Εθνικότητος και ας υψώνεται κάθετα, ενώ το νόημα, από το οποίο πηγάζει η Ποίηση, και το οποίο αυτή υπηρετεί, απλώνει βαθμηδόν τους κύκλους του. Όλο το Ποίημα ας εκφράζει το Νόημα, ωσάν ένας αυτοΰπαρχτος κόσμος, μαθηματικά βαθμολογημένος, πλούσιος και βαθύς. Μέσα εις αυτό το δρόμο μοναχά συγχωρείται να προξενήσει τινάς, με τα διάφορα ακόλουθα εφευρήματα, τες πλέον μεγάλες και φοβερές εντύπωσες. Αυτό δεν έγινε ποτέ αρκετά καλά. Όσοι εδοκίμασαν να το κάμουν (ως ο Ευριπίδης, και μ’ αυτόν οι περισσότεροι των νεoτέρων, οι οποίοι είναι παιδιά του), έμειναν έξω από την Ιδέα, και όποιος έχει νου δεν το υποφέρει. Εις το ποίημα του Χρέους * μακρινή πρέπει να είναι η φριχτή αγωνία μέσα εις τη δυστυχία και εις τους πόνους, όπως εκείθε φανερωθεί απείραχτη και άγια η διανοητική και ηθική Παράδεισος. Πραγματοποίησε τούτη την Ιδέα: όλοι οι ανθρώπινοι δεσμοί —πατρός, αδελφού, γυναικός— ριζωμένοι εις τη γη, και με αυτούς ο ενθουσιασμός της δόξας· — τους αρπάζεται η γη, και τοιουτοτρόπως αναγκάζονται να ξεσκεπάσουν εις τα βάθη της την αγιοσύνη της ψυχής τους. Εις τον πάτο της εικόνας πάντα η Ελλάδα με το μέλλον της. Από την αρχή ώς το τέλος περνάνε από πόνον εις πόνον έως τον άκρον πόνο· τότε έτρεξε η θάλασσα, και η ψυχή τους έπλεε εις την πίκρα και ετρέκλιζαν ωσάν μεθυσμένοι. Τότε ο εχθρός τούς ζητεί να αλλαξοπιστήσουν. Ο Άγιος Αυγουστίνος λέγει, ότι ο Σταυρός είναι η καθέδρα της αληθινής σοφίας· επειδή όσα ο Ιησούς εις τρεις χρόνους εδίδαξε με το Ευαγγέλιο, όλα τα ανακεφαλαίωσε εις τρεις ώρες απάνου εις το Σταυρό. Έντονες δύναμες, οι οποίες ξετυλίζονται εις φυσικοεθνικά όργανα, εις μία μικρή γη· δύναμες μεγάλες κάθε λογής, οι οποίες εμψυχώνουν το ξετύλιγμα οπού ακατάπαυτα προχωρεί μεγαλύτερο. Ενώ αυξαίνει, κάμε ώστε ανάμεσα εις τες νικηφόρες ενάντιες δύναμες να ευρίσκεται η ενθύμηση της περασμένης δόξας· — Οι Αδελφοποιτοί. — Μελέτησε καλά τη φύση της Ιδέας, και το υπερφυσικό και γεννητικό βάθος της ας πετάξει έξω το φυσικό μέρος, και τούτο ας τεθεί αβίαστα εις όργανα εθνικά. Αλλά όπως φθάσει τινάς εις τούτο, ανάγκη να μελετήσει τον υποστατικόν ίσκιον, οπού θα βγάλει έξω τα σώματα, μέσ’ από τα οποία αυτός θα φανερωθεί με εκείνα ενοποιημένος. Και μέσα εις αυτά τα σώματα ας εκφρασθεί, εις όλα τα μέρη του έργου, η εθνικότης όσο το δυνατό πλέον εκτεταμένη. Τοιουτοτρόπως η Μεταφυσική έγινε Φυσική. Πάρε και σύμπηξε δυνατά μίαν πνευματική δύναμη, και καταμέρισέ την εις τόσους χαρακτήρες, ανδρών και γυναικών, εις τους οποίους ν’ ανταποκρίνονται εμπράκτως τα πάντα. Σκέψου καλά αν τούτο θα γένει ρομαντικά, ή, αν είναι δυνατό, κλασικά, ή εις είδος μιχτό, αλλά νόμιμο. Του δευτέρου είδους άκρο παράδειγμα είναι ο Όμηρος· του πρώτου ο Σέικσπηρ· του τρίτου, δεν γνωρίζω. Η απόλυτη ύπαρξη του ποιήματος ας είναι πολυσήμαντη· μία από τες σημασίες: η μικρή γη, έως τότε δίχως δόξα, δίχως όνομα, διαμιάς υψώνεται εις το άκρο της δόξας, πρώτα με το να σηκωθεί, και έπειτα με το να βασταχθεί, αποκρούοντας πολλές δύναμες, και από εκεί πέφτει εις τη βαθύτατη δυστυχία. Τοιουτοτρόπως μία ενότης πολλών δυνάμεων φανερώνεται εις την ισοζυγία των μορφών. Το νόημα είναι πάντα το αυτό από την αρχήν ώς το τέλος, όπου είναι η λέξη αιματοτσακισμένα· κι έτσι τωόντι κάθε λέξη εβγήκε μεστή από το νόημα, και το έργο δείχνεται ατομικό, σύμφωνο με το πνεύμα της Γενικότητος που το εγέννησε. Το ποίημα ας έχει ασώματη ψυχή, η οποία απορρέει από τον Θεό, και αφού σωματοποιηθεί εις τα όργανα καιρού, τόπου, εθνικότητος, γλώσσας, με τους διαφορετικούς στοχασμούς, αισθήματα, κλίσες κ.ά. (ας γένει ένας μικρός σωματικός κόσμος ικανός να τη φανερώσει), τέλος επιστρέφει εις τον Θεό· σε βυθό πέφτει από βυθό ώσπου δεν ήταν άλλος, εκείθ’ εβγήκε ανίκητος· Κοίταξε να σχηματίσεις βαθμηδόν ωσάν μίαν αναβάθρα από δυσκολίες, τες οποίες θα υπερβούν εκείνοι οι Μεγάλοι, με όσα οι αίσθησες απορουφούν από τα εξωτερικά, τα οποία ή τους τραβούν με τα κάλλη τους, ή τους βιάζουν με την ανάγκη και με τον πόνο, έως εις τη βεβαιότητα του θανάτου, αλλά εξαιρέτως με την ενθύμηση της περασμένης δόξας. Όλα αυτά, όσο μεγαλύτερα είναι και πλέον διάφορα, εις τόσο υψηλότερο στυλοπόδι σταίνουν την Ελευθερία, μεστήν από το Χρέος, δηλαδή, απ’ όσα περιέχει η Ηθική, η Θρησκεία, η Πατρίδα, η Πολιτική κ.ά. Κάμε ώστε ο μικρός Κύκλος, μέσα εις τον οποίο κινιέται η πολιορκημένη πόλη, να ξεσκεπάζει εις την ατμοσφαίρα του τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ελλάδας, για την υλική θέση, οπού αξίζει τόσο για εκείνους οπού θέλουν να τη βαστάξουν, όσο για εκείνους οπού θέλουν να την αρπάξουν· και, για την ηθική θέση, τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ανθρωπότητος. Τοιουτοτρόπως η υπόθεση δένεται με το παγκόσμιο σύστημα. — Ιδές τον Προμηθέα και εν γένει τα συγγράμματα του Αισχύλου. — Ας φανεί καθαρά η μικρότης του τόπου και ο σιδερένιος και ασύντριφτος κύκλος οπού την έχει κλεισμένη. Τοιουτοτρόπως από τη μικρότητα του τόπου, ο οποίος παλεύει με μεγάλες ενάντιες δύναμες, θέλει έβγουν οι Μεγάλες Ουσίες. Μείνε σταθερός εις τούτη την υψηλή θέση. Η θλίψη τους στέκεται εις το να θυμούνται την ευτυχισμένη κατάστασή τους, όθεν έπρεπε να βλαστήσει το καλό της πατρίδας. Τώρα αισθάνονται ότι θα χάσουν τα πάντα· το αισθάνονται βαθμηδόν, και επομένως ολικώς. Η πείνα δεν μπαίνει εις αυτόν τον κύκλον ειμή μόνον ως εξωτερική δύναμη, την οποίαν υπερνικούν καθώς όλες τες άλλες. Σκέψου την ισοζυγία των δυνάμεων, μεταξύ ανδρών και γυναικών. Εκείνοι ας αισθάνονται όλα, και ας νικάνε όλα, με την ουσίαν έξυπνη· τούτες ας νικάνε και αυτές, αλλ’ ωσάν γυναίκες. |
Μα ποιο είναι, λοιπόν, αυτό το μετρικό σχήμα που ονομάζεται σονέττο; Το σονέττο αποτελείται από δεκατέσσερους εντεκασύλλαβους στίχους· οι οχτώ πρώτοι, χωρισμένοι σε δυο τετράστιχα, συνενώνονται με δυο τετραπλές ομοκαταληξίες, και οι έξι τελευταίοι στίχοι λαβαίνουν όλες τις δυνατές διπλές ή τριπλές ομοκαταληξίες.
Γεράσιμος Σπαταλάς, Η στιχουργική τέχνη. Μελέτες για τη νεοελληνική μετρική, επιμ. Ευριπίδης Γαραντούδης & Άννα Κατσιγιάννη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1997, 132.
Λορέντζος Μαβίλης
Ο Λορέντζος Μαβίλης είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μορφές των γραμμάτων μας και όχι μόνο. Υπήρξε κάποτε αγαπημένος ποιητής πολλών και η σχετική βιβλιογραφία για το έργο του δεν είναι ευκαταφρόνητη. […] Ολιγογράφος αλλά ιδιαίτερα καλαίσθητος ποιητής σονέτων, ανήκει στην επτανησιακή παράδοση, όπως διαμορφώνεται από τον Σολωμό και τους επιγόνους του και κυρίως από τον δάσκαλό του και στενό φίλο, τον Πολυλά. Γνωρίζει πολλές γλώσσες και μεταφράζει ποικίλα κείμενα: από το ινδικό έπος της Μαχαμπχαράτα το επεισόδιο «Νάλας και Νταμαγιάντη», τον Σαούλ του Ρ. Μπράουνιγκ, αποσπάσματα από την Αινειάδα του Βιργιλίου και από έργα των Schiller, Goethe, Βύρωνα, Φώσκολου κ.ά.
Φλογερός πατριώτης και οραματιστής, εγκαταλείπει τελικά την «απραξία» και συμμετέχει ενεργά στους απελευθερωτικούς αγώνες του έθνους: το 1896 μάχεται στην επαναστατημένη Κρήτη, το 1897 βρίσκεται, με δικό του εθελοντικό σώμα, στα βουνά της Ηπείρου, όπου και τραυματίζεται. Μερικά χρόνια αργότερα ο Βενιζέλος τον παίρνει στο επιτελείο του και το 1910 εκλέγεται βουλευτής στη Β΄ Αναθεωρητική Βουλή. Ο λόγος του στη Βουλή (16.2.1911) για το «γλωσσικό» άρθρο 107 του Συντάγματος αποτελεί την κορύφωση των αγώνων του για τη δημοτική γλώσσα και σταθμό στην ιστορία του γλωσσικού ζητήματος: ο δημοτικιστής Μαβίλης (δες το πολεμικό του σονέτο «Μαλλιαρός») υπερασπίζεται την ευγένεια της δημοτικής («χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει, υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι»), δέχεται όμως ότι η γλώσσα του λαού πρέπει να καλλιεργηθεί και να εμπλουτισθεί από «ολόκληρον την κληρονομίαν του παρελθόντος». Αυτός είναι και ένας λόγος για τον οποίο υπερασπίζεται με θέρμη τη μετάφραση της Οδύσσειας του Πολυλά […].
Γιώργης Γιατρομανωλάκης, «Ο ποιητής-πολεμιστής Λορέντζος Μαβίλης», εφ. Το Βήμα, 13 Οκτ. 2002.
Ιστοσελίδα για τον Λορέντζο Μαβίλη.
Στον Μαβίλη έχουμε την τελευταία μεγάλη αναλαμπή της λυρικής δημιουργίας των Επτά Νησιών. Οι φιλοσοφικές σπουδές που έκανε στη Γερμανία δυνάμωσαν τον ιδανισμό, που είναι από τα χαρακτηριστικά της Επτανησιακής Σχολής. Πολυδιαβασμένος, μας άφησε μεταφράσεις από διάφορες γλώσσες, ακόμη κι από τα σανσκριτικά. […]
Από το λιγοστό πρωτότυπο έργο του, ξεχωριστή θέση πήραν γλήγορα [sic] στην κοινή συνείδηση τα σονέτα του Μαβίλη. Σ’ έναν κόσμο που είχε μοιρασθεί την σολωμική κληρονομιά, ο Μαβίλης ξαναβρίσκει τον χαμένο παλμό και κατορθώνει να δώσει και πάλι την υψηλή έμπνευση με την ταιριασμένη μορφή της. Ακούραστος δουλευτής του στίχου, μεταρσίωνε την σοφία του και την γνώση της τεχνικής σε λυρισμό· με όλη την μορφική τους τελειότητα, τα σονέτα του δεν έχουν κρατήσει τίποτε από την οδυνηρή επεξεργασία που τα έφερε στο φως. Η έμπνευσή του, που ξεκινάει σταθερά από άμεσες προσωπικές εμπειρίες, υψώνεται κατακόρυφα και αγγίζει άνετα τις κορυφές της εσωτερικής ζωής. […]
Κ.Θ. Δημαράς, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Από τις πρώτες ρίζες ως την εποχή μας, Εκδόσεις «Γνώση», Αθήνα 2000 (9η έκδ.), 551-552.
Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ
Ο Καβάφης γεννιέται στην Αίγυπτο του Ισμαήλ Πασά, από το 1872 – 1877 μεγαλώνει στην Αγγλία, ενώ το 1882 και για περισσότερο από 2 χρόνια μένει στην Κωνσταντινούπολη, όπου καταλήγουν όλα τα νήματα του εμπορίου της εποχής. Στην Αίγυπτο επιστρέφει όταν η χώρα έχει ήδη τεθεί υπό αγγλική κατοχή ύστερα από τον αγγλογαλλικό οικονομικό ανταγωνισμό. Οι δημόσιες υπηρεσίες, ο στρατός και ο στόλος οργανώνονται κατά τα αντίστοιχα πρότυπα. Η ζωή και το έργο του ανήκουν σε μια εποχή «μεταιχμιακή» και μεταβατική, όπως εκείνες στις οποίες ο ίδιος επέστρεφε για να αντλήσει θέματα. Σύμφωνα με μία οπτική: σε μία εποχή της «παρακμής». Η κοσμοπολίτικη διάσταση της ποίησής του, εξάλλου, εντάσσεται στην εποχή ανάδυσης του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, κατά την οποία εμφανίζονται ο Τζόζεφ Κόνραντ, ο Τόμας Μαν και ο Έντουαρντ Φόρστερ, ο οποίος θα γίνει προσωπικός φίλος του Κ. Π. Καβάφη και θα προσπαθήσει να προωθήσει την καβαφική ποίηση στον αγγλόφωνο λογοτεχνικό κόσμο.
Πώς μπορεί ένας ποιητής να παραμένει διαχρονικός και άχρονος 160 χρόνια από την γέννησή του; Το “Eternal Desires” ακολουθεί το ταξίδι του Κ. Π. Καβάφη μέσα από τα προσωπικά αρχεία του και αφηγείται μια ιστορία για την αγάπη, την απώλεια και τη λαχτάρα. Την ελευθερία, την επιθυμία και την ταυτότητα. Και μέσα από έννοιες σαν αυτές, τοποθετούμε τον Καβάφη στο τώρα, αλλά και το αύριο – από την Αλεξάνδρεια στην Κωνσταντινούπολη και από την Αθήνα στη Νέα Υόρκη, ο Καβάφης παραμένει διαχρονικός και οικουμενικός. Η επιρροή του Αλεξανδρινού ποιητή δεν χωρά σε όρια, σύνορα και εποχές, και αυτό υποστηρίζουν στο ντοκιμαντέρ οι επιμελητές του φεστιβάλ, οι δημιουργοί που συμμετέχουν αλλά και η δημιουργική ομάδα που διαχειρίζεται το Αρχείο Καβάφη στην Αθήνα.
"Eternal Desires: Ο κόσμος του Κ. Π. Καβάφη, από την Αλεξάνδρεια στη Νέα Υόρκη"
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
Όλες...- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -