Μάθημα : ΙΣΤΟΡΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

Αρχικά, τι σημαίνει Ιστορία; Μόνον αν απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό, θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε τη σημασία και την αναγκαιότητά της, ιδιαίτερα την παρούσα εποχή.

Η λέξη «Ιστορία» παράγεται από το αρχαίο ρήμα «οίδα», που σήμαινε «γνωρίζω». Το  ιστορικό   παρελθόν  είναι  μια  αστήρευτη  πηγή  γνώσεων  και εμπειριών .  

Οποιος λαός ξεχνά την ιστορία του, δεν έχει μέλλον. Το μυστικό της ιστορικής επιβίωσης των πολιτισμών είναι η σύνδεση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος. Η σύνδεση αυτή γίνεται μέσα από συγκεκριμένους πυλώνες που είναι: η γλώσσα, η ιστορία, η παράδοση, ο θεσμικός, ο επιστημονικός και ο εκφραστικός πολιτισμός. Η γλώσσα, η ιστορία και η παράδοση είναι το θεμέλιο  κοινωνίας . Η ιστορία δεν είναι μόνο γνώση. Είναι συνείδηση, είναι συλλογική και ατομική αυτογνωσία, είναι αξία που περιέχει πρότυπα και διδακτικές εμπειρίες, θετικές και αρνητικές, οι οποίες προσφέρονται για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας μιας  κοινωνίας. Αποτελεί  την «επιστήµη των ανθρώπων µέσα στο χρόνο» έχει ανθρώπινο χαρακτήρα και πραγµατεύεται τόσο την κατανόηση του παρόντος µέσα από το παρελθόν, όσο και την κατανόηση του παρελθόντος µέσα από το παρόν. Επίσης βοηθά στην κατανόηση της ταυτότητας των κοινωνιών, των πολιτισµών, των εθνών και µέσα από την ενηµέρωση που προσφέρει η ιστορική µελέτη,οι απόψεις των ανθρώπων αποκτούν διαλλακτικότερο χαρακτήρα και η ιστορική σκέψη µπορεί να µετατραπεί σε µέσο διανοητικού προβληµατισµού.

Μέθοδος επεξεργασίας των ιστορικών πηγών

Ένα είδος άσκησης που καλούνται να απαντήσουν οι μαθητές στο μάθημα της ιστορίας, είναι η ανάλυση μιας ιστορικής πηγής, η οποία έχει σχέση με τα γεγονότα που έχουν διδαχθεί στο σχολικό τους βιβλίο.

 Πόσες μορφές μπορεί να λάβει μια ιστορική πηγή;

Αρκετές, είναι η απάντηση που θα δίναμε. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να τις χωρίσουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

• Γραπτές πηγές: ιστορικά κείμενα, βιογραφικά κείμενα, επίσημα έγγραφα, αλληλογραφία κτλ
• Παραστατικές πηγές: πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες, αγάλματα, ηχητικά αρχεία, βίντεο κ.α.

Συνήθως οι μαθητές καλούνται να αξιοποιήσουν γραπτές πηγές και λιγότερο παραστατικές πηγές.

 Πώς απαντώ σε μια ερώτηση που απαιτεί την επεξεργασίας πηγής;

1. Συνήθως για να απαντήσουμε σε μια τέτοια ερώτηση, πρέπει να γνωρίζουμε καλά τα ιστορικά γεγονότα για τα οποία μιλά η πηγή. Δηλαδή, να έχουμε διαβάσει το αντίστοιχο μάθημα από το βιβλίο της ιστορίας. Κι αυτό διότι για να απαντήσουμε σε μία πηγή πρέπει να συνδυάσουμε τις ιστορικές γνώσεις που ήδη έχουμε με τις πληροφορίες που μας δίνει η πηγή.

2. Διαβάζουμε καλά την πηγή για να κατανοήσουμε το θέμαγια το οποίο μας μιλάει ή παρατηρούμε την εικόνα που μας έχει δοθεί (εφόσον πρόκεται για παραστατική πηγή).

3. Υπογραμμίζουμεόποια πληροφορία θεωρούμε ότι είναι σημαντική.

4. Μετά, προσπαθούμε να συνδέσουμε την πηγή με την αντίστοιχη ενότητα του βιβλίου. Σε ποια ενότητα του βιβλίου υπάρχουν γεγονότα σχετικά με αυτά που αναφέρει η πηγή; Επομένως, τι γνωρίζω ήδη για το θέμα που εξετάζει η πηγή;

5. Διαβάζουμε προσεκτικά την ερώτησηπου πρέπει να απαντήσουμε. Αφού κατανοήσουμε τι μας ζητά η ερώτηση, αρχίζουμε να απαντάμε συνδυάζοντας τις γνώσεις που έχουμε αποκτήσει από το σχολικό βιβλίο και τις πληροφορίες που αντλούμε από την πηγή. Δεν αντιγράφουμε «στεγνά» την πηγή, αλλά απαντάμε χρησιμοποιώντας το δικό μας ύφος.

6. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να μας ζητούν να βγάλουμε ένα συμπέρασμα, το οποίο δεν απαιτεί απλή αναπαραγωγή των γνώσεών μας. (Να το πούμε απλούστερα: είναι ερώτηση κρίσεως). Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να σκεφτούμε προσεκτικότερα, πριν απαντήσουμε. Δε βιαζόμαστε να δώσουμε απάντηση. Εξετάζουμε τα ιστορικά δεδομένα και αφού σκεφτούμε καλά, απαντάμε την ερώτηση κρίσεως.

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ 

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ  4ης  ΕΝΟΤΗΤΑΣ   

ΕΠΟΧΗ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ: 

Τα έτη 1799-1815  αποτελούν την εποχή που σημαδεύτηκε από την προσωπικότητα του Ναπολέοντα. Το 1799 ο Ναπολέων καταλαμβάνει την εξουσία στη Γαλλία και εφαρμόζει σειρά μεταρρυθμίσεων. Η χώρα στα χρόνια του κατόρθωσε να θέσει υπό τον έλεγχό της ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Το 1812 ο Ναπολέων επιτίθεται στη Ρωσία. Ο γαλλικός στρατός φτάνει μέχρι τη Μόσχα. Λόγω του χειμώνα, των ασθενειών και των επιθέσεων, οι δυνάμεις του Ναπολέοντα αρχίζουν να υποχωρούν. Κατά την υποχώρηση, ένας νέος συνασπισμός ευρωπαϊκών κρατών κατάφερε σημαντικό πλήγμα στις γαλλικές δυνάμεις (μάχη της Λειψίας, 1813). Η ήττα των Γάλλων στο Βέλγιο, στη μάχη του Βατερλώ, σήμανε το τέλος της κυριαρχίας του Ναπολέοντα.

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ/ ΙΕΡΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ/ ΠΑΛΙΝΟΡΘΩΣΗ:

Μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις συνέρχονται στη Βιέννη σε μια από τις πλέον σημαντικές συνδιασκέψεις της ιστορίας (1814-1815), προκειμένου να εφαρμόσουν ένα σύστημα διεθνούς ισορροπίας και να διευθετήσουν τα εδαφικά ζητήματα που είχαν προκύψει. Ακόμα, με το Συνέδριο, επανήλθαν οι ηγεμόνες και τα πολιτεύματα που είχαν ανατραπεί εξαιτίας των ιδεών της γαλλικής επανάστασης και των ταραχών που ακολούθησαν. Παράλληλα, δημιουργήθηκε η Ιερά Συμμαχία (14/26 Σεπτεμβρίου 1815), η οποία αποτελούταν από τους μονάρχες της Ρωσίας, της Αυστρίας και της Πρωσίας, και δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί τη νομιμότητα και να καταπνίξει κάθε επανάσταση που θα έθιγε τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων.

Παλινόρθωση: Η ολοκλήρωση της διαδικασίας επαναφοράς στους θρόνους όλων των έκπτωτων Ευρωπαίων μοναρχών, μετά την οριστική ήττα του Ναπολέοντα. Η πολιτική της επαναφοράς της απόλυτης μοναρχίας που επικράτησε στα Συνέδρια της Βιέννης και των Παρισίων (1815).