ΛΕΜΕ ΟΧΙ ΣΤΗ ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

• Με τα παιδιά των τάξεων  Δ΄και Στ΄ δουλέψαμε όλη τη χρονιά  το παρακάτω εκπ/κό πρόγραμμα για την "σπατάλη τροφίμων"

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (εκπ/κο πρόγραμμα)

• Στο τέλος της σχολικής χρονιάς παρουσιάσαμε όσα μάθαμε για την σπατάλη τροφίμων και κάναμε διάχυση καλών πρακτικών για την αντιμετώπισή της

Η διακήρυξη καλών πρακτικών για την αποφυγή σπατάλης τροφίμων περιλαμβάνει ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, ανταλλαγή γνώσεων με σκοπό να μειωθεί η σπατάλη τροφίμων. Αυτό περιλαμβάνει τόσο την ενημέρωση  για την σπατάλη όσο και την ενθάρρυνση συνεργειών για την αντιμετώπισή της. 

• Μετά την παρουσίαση οι μαθητές όλων των τάξεων συμμετείχαν σε κουιζ

  Το ChatGPT είπε:

  Βάζοντας τους μαθητές να ελέγξουν τις γνώσεις τους με ένα κουίζ μετά την παρουσίαση για τη σπατάλη τροφίμων, πετυχαμε  πολλούς εκπαιδευτικούς στόχους. Συγκεκριμένα:

  1. Αξιολόγηση Κατανόησης

     • Είδαμε  αν κατάλαβαν τα βασικά σημεία της παρουσίασης.

     • Αναγνωρίσαμε πιθανά κενά στη γνώση ή παρανοήσεις.

  2. Ενίσχυση Μνήμης

     • Η ανάκληση πληροφοριών μέσω του κουίζ βοηθά στη μακροχρόνια αποθήκευση της γνώσης (ενεργή επανάληψη).

  3. Κίνητρο για Εμπλοκή

     • Οι μαθητές προσέχουν περισσότερο την παρουσίαση αν ξέρουν ότι θα ακολουθήσει κουίζ.

     • Αυξάνεται το ενδιαφέρον και η ενεργητική συμμετοχή.

  4. Ενεργοποίηση Κριτικής Σκέψης

     • Αν το κουίζ περιλαμβάνει ερωτήσεις προβληματισμού, βοηθά στην εμβάθυνση και στη σύνδεση της γνώσης με την καθημερινή ζωή.

  5. Άμεση Ανατροφοδότηση

     • Με την διευκρινιση  κάποιων παρανοήσεων  έγινε άμεσα ανατροφοδότηση, ενισχύοντας έτσι τη διόρθωση λανθασμένων αντιλήψεων.

  6. Ενίσχυση Συνεργασίας (γιατί έγινε ομαδικά)

     • Αφού έγινε σε επίπεδο τάξης με εμπλοκή των δασκάλων  τους καλλιεργήθηκε η συνεργασία

  7. Καλλιέργεια Περιβαλλοντικής Συνείδησης

   

 Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΙΑΣΗ ΜΑΣ

• Ξεκινάμε με ένα τραγούδι

Το οικολογικό αποτύπωμα της διατροφής (τραγούδι)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τη φετινή  χρονιά ασχοληθήκαμε με ένα θέμα που  αποτελεί απειλή για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη!

Την σπατάλη τροφίμων….

Στην αρχή

Προβληματιστήκαμε    και μπερδευτήκαμε με τις έννοιες  «σπατάλη», «τρόφιμα», «περιβάλλον», «ανακύκλωση»…  δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε πώς μπορούν όλα αυτά να συνδέονται μεταξύ τους!

 Είχαμε στο μυαλό μας ότι η σπατάλη  έχει σχέση με τα χρήματα…. πώς αυτή κολλάει με τα «τρόφιμα»;

Και πώς συνδέονται με τον πλανήτη μας, το περιβάλλον και την ανακύκλωση; Και τι μπορούμε να κάνουμε εμείς γι΄αυτό;

 Συζητήσαμε πολύ, παρακολουθήσαμε ενημερωτικά βίντεο, κάναμε σχετικές δραστηριότητες σε ομάδες ή και ατομικά.

Επίσης διασκεδάσαμε κάνοντας

 Κουίζ, σωστό-λάθος

 Εικαστικές δημιουργίες όπως ζωγραφική και κολλάζ  αλλά και ένα βιβλίο με συνταγές από φαγητό που περισσεύει στο σπίτι

…. και τελικά καταλάβαμε ότι όλα αυτά σχετίζονται….

Τελικά

• Διαπιστώσαμε ότι το πρόβλημα είναι σοβαρό
• Ψάξαμε να βρούμε τις αιτίες
• Αναζητήσαμε και γνωρίσαμε λύσεις και τρόπους καταπολέμησης της σπατάλης φαγητού
• Καταλάβαμε ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα αρκεί να αλλάξουμε κάποιες συνήθειες και να υιοθετήσουμε νέες στην καθημερινότητά μας
• Γνωρίσαμε έννοιες όπως: εθελοντισμός, «ενεργός πολίτης», προσφορά, κοινωνική συνείδηση
• Όλη αυτή η γνώση θα γίνει βίωμα που θα καθορίσει μελλοντικά τη συμπεριφορά μας και τη στάση ζωής μας

Σήμερα λοιπόν θέλουμε να σας μεταδώσουμε όσα μάθαμε και να σας καλέσουμε να ακολουθήσετε κι εσείς αυτές τις συνήθειες  ώστε να βοηθήσουμε  τον πλανήτη μας αλλά και την ανθρωπότητα να έχουν ένα καλύτερο μέλλον.

Μπορούμε όλοι μαζί ως ενεργοί πολίτες να κάνουμε τον κόσμο μας καλύτερο!

ΛΕΜΕ ΟΧΙ ΣΤΗ ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Πόσο φαγητό πετάμε καθημερινά; Τι σημαίνει αυτό για το περιβάλλον;

1. Η σπατάλη τροφίμων αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα του σύγχρονου κόσμου και είναι μια υπόθεση που μας αφορά όλους.
2. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη σπαταλιούνται 59 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων κάθε χρόνο, δηλαδή περίπου το 10% του φαγητού που φτάνει στους ευρωπαίους καταναλωτές, καταλήγει στα σκουπίδια.
3. Παράλληλα, περίπου 32 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να προμηθευτούν καθημερινά ένα γεύμα πλήρες και ποιοτικό.

• 1ο (Γενικά) 5:22

4. Με τον όρο σπατάλη φαγητού αναφερόμαστε σε τρόφιμα τα οποία παράχθηκαν αλλά τελικά δεν καταναλώθηκαν.
5. Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό πρέπει να αλλάξει, διότι δεν είναι μόνο ένα ηθικό και οικονομικό ζήτημα, αλλά έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς αυτό το πρόβλημα μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη κατανάλωση περιορισμένων φυσικών πόρων και σε σημαντική υποβάθμιση του πλανήτη
6. Πιστεύουμε ότι όλοι οι φορείς της τροφικής αλυσίδας πρέπει να συμμετάσχουν στην προσπάθεια για την πρόληψη και μείωση του πλεονάσματος αυτού.

• 2ο  Σπατάλη τροφίμων και κλιματική κρίση (1:50)

Σήμερα, ευτυχώς, γίνονται πολλές προσπάθειες για να μειωθούν τα αχρησιμοποίητα τρόφιμα.

1. Η βιομηχανία τροφίμων προσπαθεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο το τρόφιμο, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία για να διατηρηθούν τα τρόφιμα περισσότερο. Τα φρούτα γίνονται χυμοί, οι φλούδες τροφή, τα φυτά αποξηραίνονται ή καταψύχονται.

2. Στην Ευρώπη, έχουν ευαισθητοποιηθεί πολύ όσον αφορά σε αυτό το θέμα, γι αυτό υπάρχουν καταστήματα που διαθέτουν τα λίγο κακομεταχειρισμένα τρόφιμα σε χαμηλότερη τιμή.

3. Έχουν δημιουργηθεί δίκτυα που μπορούν να χειριστούν τα τρόφιμα που περισσεύουν από τα εστιατόρια, ή άλλους χώρους παραγωγής τροφίμων, έτσι ώστε να διοχετεύονται άμεσα σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη, διατηρώντας πάντα την καλή ποιότητά τους.

4. Πολλοί είναι και οι φορείς που διαδηλώνουν ενάντια στην υπερκατανάλωση τροφίμων και δείχνουν με ποιο τρόπο μπορεί κανείς να μην σπαταλά τα τρόφιμα, αλλά αντίθετα να τα χρησιμοποιεί μέχρι τέλους.

5. Οι διάσημοι chefs δείχνουν πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το υπόλοιπο φαγητό την επόμενη μέρα.

6. Υπάρχουν πολλές ιδέες ακόμη για να δίνουμε το καλό παράδειγμα και να σεβόμαστε κάθε τι που μας προσφέρεται.
7. Συγκεκριμένα, θα πρέπει όλοι όσοι σχετίζονται με τη τροφική αλυσίδα να συμβάλουν στην πρόληψη και μείωση της σπατάλης τροφίμων

8. Το σχέδιο δράσης θα πρέπει να ξεκινά από εκείνους που παράγουν και επεξεργάζονται τρόφιμα (αγρότες, παραγωγούς τροφίμων και μεταπωλητές) έως εκείνους που διαθέτουν τρόφιμα για κατανάλωση (ξενοδόχοι, εστιατόριά, λιανοπωλητές κ.ά.) και τέλος εμείς οι καταναλωτές (ο καθένας μας ξεχωριστά).

9. Έτσι, αν ενώσουμε δυνάμεις θα ενισχύσουμε την βιωσιμότητα του συστήματος τροφίμων αλλά και θα έχουμε και γενικότερα θετικά αποτελέσματα.

• 3ο Η σπατάλη τροφίμων είναι και σπατάλη χρημάτων (1:13)

Λέμε όχι στη σπατάλη τροφίμων γιατί:

1. όσο περισσότερη παραγωγή τροφίμων τόσο περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου εκπέμπονται στη ατμόσφαιρα.

2. προστατεύουμε τόσο την ατομική μας υγεία όσο και του ζωικού βασιλείου. Για παράδειγμα, τρόφιμα τα οποία δεν είναι πλέον κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τροφή για τα ζώα.

3. αν η ζήτηση είναι μικρή τότε πριν μειωθεί η διατροφική αξία των τροφίμων (λίγες μέρες μετά την συγκομιδή των προϊόντων ή την ημερομηνία λήξης των τροφίμων) μπορούμε να τα προμηθέψουμε σε άτομα που τα έχουν ανάγκη όπως σε συσσίτια.

4. Σημαντικό να αναφέρουμε ότι περίπου 43 εκατομμύρια άνθρωποι εντός της ΕΕ μπορούν να καταναλώσουν μόνο ένα ποιοτικό γεύμα κάθε δεύτερη μέρα. Ενώ ταυτόχρονα στην ΕΕ, εκτιμάται ότι το 20% (σε παγκόσμιο επίπεδο αντιστοιχεί στο 30%) του συνόλου των τροφίμων που παράγονται κάθε χρόνο χάνεται ή γίνεται σπατάλη, με κόστος περίπου 143 εκατομμύρια ευρώ.

5. εξοικονομούνται χρήματα, για τους αγρότες, τις εταιρείες και τα νοικοκυριά.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΗ ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟΥ

Πολλές συνήθειες και ενέργειες μας μέσα στη καθημερινότητα, συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση της σπατάλης τροφίμων. Παραδείγματα αυτών είναι τα εξής:

• Κακός προγραμματισμός γευμάτων και προμηθειών από το super market

• Προσφορές super market π.χ. 1+1 που μπορεί αν μας ωθήσουν να αγοράσουμε παραπάνω ποσότητα από ένα προϊόν από αυτή που πραγματικά χρειαζόμαστε

• Αδυναμία κατανόησης των ημερομηνιών “ανάλωση έως” και “ανάλωση κατά προτίμηση πριν από”. Συγκεκριμένα όταν χρησιμοποιείται το “ανάλωση έως” σημαίνει ότι το τρόφιμο πρέπει να καταναλωθεί μέχρι την αναγραφόμενη ημερομηνία και όχι μετά από αυτή, διότι τίθενται θέματα ασφάλειας του τροφίμου.

• Όταν αναγράφεται το “ανάλωση κατά προτίμηση πριν από” τότε το τρόφιμο είναι προτιμότερο να καταναλωθεί πριν την αναγραφόμενη ημερομηνία, όπου θα έχει διατηρήσει τη γεύση και την υφή του. Μπορεί και να καταναλωθεί μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία, διότι δεν τίθεται θέμα ασφάλειας, αλλά μπορεί να έχουν αλλοιωθεί τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά.

• Αδυναμία σωστής διαχείρισης των διαθέσιμων υλικών π.χ. προετοιμασία γευμάτων, χρήση των εναπομείναντων τροφίμων κ.α.).

• Απόρριψη αγοράς φρούτων και λαχανικών που δεν είναι “αισθητικά” ωραία

• Κακές πρακτικές συντήρησης των τροφίμων

• 4ο Ετικέτες Ημερομηνίας στα τρόφιμα: Πώς συνδέονται με τη σπατάλη τροφίμων; (1:23)

Τι μπορούμε να κάνουμε ατομικά και συλλογικά για να μειώσουμε τη σπατάλη φαγητού;

Όπως καταλαβαίνετε, ο περιορισμός της σπατάλης τροφίμων είναι πολύ σημαντικός, τόσο για την τσέπη μας, όσο και για το περιβάλλον. Γι’ αυτό σήμερα θα σας δώσουμε πρακτικές συμβουλές και tips για την αποφυγή της σπατάλης φαγητού!

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

1. Προγραμματίστε τα γεύματά σας. Φτιάξτε εβδομαδιαίο μενού έτσι θα γλυτώσετε και χρόνο, χρήμα αλλά και θα είστε και πιο σωστοί στις ποσότητες.
2. Χρησιμοποιήστε το φαγητό που έχει απομείνει και φτιάξτε άλλες συνταγές.
3. Με το φαγητό που δεν μας χρειάζεται, ταΐζουμε το κατοικίδιό μας, φτιάχνουμε κόμποστ για τον κήπο.

4. Γνωρίστε τις ημερομηνίες που αναγράφονται στις συσκευασίες (“ανάλωση έως” και “ανάλωση κατά προτίμηση πριν από”.
5. Πιάστε ένα μικρότερο πιάτο μιας και πολλές φορές βάζουμε περισσότερο φαγητό από ότι θα καταναλώσουμε.

6. Βάλτε στην κατάψυξη τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά αλλά ακόμη μπορείτε να βάλετε και έτοιμες μερίδες.

7. Αποθηκεύετε σωστά τα τρόφιμα π.χ. σε αεροστεγή δοχεία.
8. Φτιάξτε σπιτικές σάλτσες, ζωμούς, αλείμματα, μαρμελάδες κ.ά. με τρόφιμα που είναι λίγο πριν να χαλάσουν ή δεν έχουν και τόση καλή εμφάνιση (γνωστά ως "ugly foods").

ΣΤΟ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

Πρέπει να είναι καθημερινή πρακτική το να αγοράζουμε μόνο ό,τι μπορούμε να καταναλώσουμε!

1. Γράψτε λίστα με τα τρόφιμα σύμφωνα με το μενού της εβδομάδας.
2. Αποφεύγετε να ψωνίζετε όταν πεινάτε…. Σίγουρα θα αγοράσετε περισσότερα πράγματα .
3. Προμηθευτείτε μόνο αυτά που χρειάζεστε και μην πέφτετε θύμα των προσφορών
4. Επιλέξτε φρούτα και λαχανικά τα οποία η εμφάνιση τους δεν είναι ωραία αλλά γευστικά, δεν μειονεκτούν.

ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ, CAFÉS, ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ & ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ

1. Πιάστε μικρότερο πιάτο και ξαναγεμίστε το αν χρειαστεί αντί να παραγγείλετε μεγάλη μερίδα και να καταλήξει στα σκουπίδια
2. Ζητήστε στο μπουφέ π.χ. στην καντίνα της δουλειάς να σας σερβίρουν τη σωστή μερίδα φαγητού αν για παράδειγμα δεν πεινάτε πολύ.
3. Πάρτε μαζί σας το φαγητό που έχει απομείνει.

ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

1.Τρώμε όσο θέλουμε από το φαγητό που έχουμε μαζί μας και το υπόλοιπο το αποθηκεύουμε σωστα για αργότερα… δεν το πετάμε.

2. Ότι δεν θέλουμε ή δεν μας αρέσει το αποθηκεύουμε και το γυρίζουμε στο σπίτι ώστε να καταναλωθεί από κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας ή να δοθεί σε κάποιο κατοικίδιο

Συμπερασματικά
Η σπατάλη τροφίμων αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε τροφή. Επομένως, είναι στο χέρι μας να περιορίσουμε τη σπατάλη τροφίμων, ακολουθώντας τις παραπάνω βασικές πρακτικές.

• 5ο Πώς μπορούμε να μειώσουμε τη σπατάλη τροφίμων; (1:01)

• ΣΚΕΨΟΥ ΜΕΙΩΣΕ ΜΟΙΡΑΣΟΥ! (Δραματοποιήσαμε το παρακάτω βίντεο και παίξαμε ένα μικρό σκετσάκι)

ΣΚΕΨΟΥ ΜΕΙΩΣΕ ΜΟΙΡΑΣΟΥ

• Τι έκανες μόλις τώρα;
• Ε…. τι; Δεν το ήθελα!
• Σοβαρά τώρα; … ξέρεις ότι πετάμε πάνω από 100 κιλά φαγητού τον χρόνο ο καθένας;
• … και ξέρεις τι σημαίνει αυτό; Πεταμένα λεφτά, χαμένα φαγητά και ένας πλανήτης που κλαίει!
• Ουπς… και τώρα;
• Τώρα … σκέφτεσαι πριν πετάξεις!
• Πάρε μόνο ό,τι χρειάζεσαι… δεν είμαστε στο «φαγητό χωρίς σύνορα»
• Εντάξει, αλλά αν μου περισσέψει κάτι;
• 1^ο tip: Αν δεν το φας τώρα φύλαξέ το γι’αργότερα … στο ψυγείο … όχι στα σκουπίδια!
• 2^ο tip: Ξέρεις τι σημαίνει «ανάλωση κατά προτίμηση»; Δεν είναι λήξη.. σημαίνει ότι μπορεί να φαγωθεί ακόμα και μετά από λίγες μέρες….
• Ουπς πως χαλάνε αμέσως…
• 3^ο tip: Φτιάξε λίστα πριν πας στο S/M . Αν πάρεις μόνο όσα χρειάζεσαι δεν θα καταλήξεις με 3 κιλά μπανάνες που θα μαυρίσουν
• Κι αν μου περισσέψει πολύ φαγητό στο σπίτι;
• Χάρισέ το … υπάρχουν τόσοι που το έχουν ανάγκη!
• Κατάλαβα! Από σήμερα…..

ΤΕΡΜΑ Η ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΦΑΤΟ ΜΗΝ ΤΟ ΠΕΤΑΣ

ΚΑΜΙΑ ΜΕΡΙΔΑ ΦΑΓΗΤΟΥ ΧΑΜΕΝΗ

• Η Οδύσσεια της Τροφής» στην Ελληνική Νοηματική (short animated video about food waste)

      Εμείς τι κάνουμε γι΄αυτο?? (2:59)

ΚΟΥΙΖ