Μάθημα : Εικαστικά Ε - ΣΤ'

Παρακολουθήστε το βίντεο και φτιάξτε ένα κόμικ με θέμα τα μέτρα πρόληψης από τον κορονοϊό. Μπορεί να έχει όσα καρέ θέλετε εσείς, να είναι έγχρωμο ή ασπρόμαυρο, αλλά δεν θα πρέπει να ξεπερνά τη μια σελίδα. Καλή επιτυχία.

 Ή Ποπ Αρτ είναι ένα από τα κορυφαία σύγχρονα εικαστικά κινήματα, το οποίο ασκεί ακόμα και σήμερα μεγάλη επίδραση στο χώρο της τέχνης. Εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1940 στην Αγγλία και βρήκε μεγάλη απήχηση στην Αμερική τη δεκαετία του 1960 επηρεάζοντας κυρίως νέους καλλιτέχνες, καθώς αντλεί τα θέματα της από την κουλτούρα των νέων και περιέχει στοιχεία πρόκλησης και κριτικής απέναντι στις σύγχρονες πολιτιστικές και κοινωνικές αξίες του υπερκαταναλωτισμού, αλλά και στις κυρίαρχες μορφές τέχνης. Κύρια χαρακτηριστικά της αισθητικής της είναι ο αυθορμητισμός, η υπερβολή, η χαρούμενη διάθεση και κυρίως τα καθαρά και φωτεινά χρωματα και οι έντονες χρωματικές αντιθέσεις.
 Στο βίντεο βλ'επουμε κάποια ακόμα στοιχεία για την Ποπ Αρτ και μετά με τη βοήθεια των εικόνων που περιλαμβάνονται στις ασκήσεις θα ζωγραφίσουμε με διάθεση Ποπ.

Σχεδιάστε κάτι πολύ απλό και μεγάλο στο κεντρο του χαρτιού σας. Μετά τραβήξτε οριζόντιες και κάθετες γραμμές και χρωματίστε τα σχήματα που δημιουργούνται με τον τρόπο που βλέπετε.

Πως σχεδιάζουμε ένα πορτρέτο.

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2013/Eikastika_E-ST-Dimotikou_html-empl/indexA_1.html

_____________________________________________________________________________________________________________________________

Ο κυβισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα της ζωγραφικής και της γλυπτικής στην Ευρώπη του 20ου αιώνα. Αναπτύχθηκε κυρίως από το 1907 έως το 1914 χάρη στους διάσημους ζωγράφους Πάμπλο Πικάσο και Ζωρζ Μπρακ. Ακολούθησαν και άλλοι σημαντικοί καλλιτέχνες, όπως ο Ζαν Μετζινγκλέρ, ο Άλμπερτ Γκλεζέ, ο Ρομπέρ Ντελωναί, ο Ανρί Λε Φοκοννιέ και ο Φερνάρ Λεζέ. 
Το 1912 εκδόθηκε το βιβλίο τέχνης "Κυβισμός" από τούς καλλιτέχνες Γκλεζέ και Μετζινγκλέρ το οποίο έδωσε τον ορισμό του κυβισμού σαν την παρατήρηση ενός θέματος από διάφορες πλευρές ταυτόχρονα, δηλαδή, το να μετακινείσαι γύρω από ένα αντικείμενο για να το παρατηρήσεις από όλες τις μεριές του οι οποίες θα συγχωνευτούν σε μία εικόνα. Με αυτόν τον τρόπο, πολλές διαφορετικές όψεις ενός αντικειμένου
απεικονίζονται στην ίδια εικόνα. Κατά μία έννοια, είναι σαν να παίρνετε 5 διαφορετικές
φωτογραφίες (σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και από διαφορετικές οπτικές γωνίες) του ίδιου αντικειμένου, να τις κόβετε και να τις κολλάτε σε μια επίπεδη επιφάνεια.
Έτσι, το στυλ του κυβισμού επικεντρώθηκε στην επίπεδη και σε δύο διαστάσεις της εικόνας, και απέρριψε τις παραδοσιακές τεχνικές της προοπτικής, φωτοσκίασης (χρήση σκίασης για να δείξει το φως και τη σκιά) και την παραδοσιακή ιδέα της μίμησης της φύσης. Αντί της δημιουργίας τρισδιάστατων φυσικών αντικειμένων οι κυβιστές πρότειναν ένα σύνολο δισδιάστατων εικόνων κατασκευασμένων από τα κομμάτια΄τους,
οι οποίες έδειχναν τα αντικείμενα από διάφορες πλευρές ταυτόχρονα. Οι κυβιστές προσπάθησαν να απεικονίσουν την
πνευματική ιδέα ή μορφή ενός προσώπου ή αντικειμένου, και τη σχέση του με τους άλλους.

Οι αφρικάνικες μάσκες είναι κυρίως γνωστές για την ιδιαιτερότητα της εμφάνισής τους, όπως και για τον ιερό και συμβολικό τους χαρακτήρα. Απεικονίζουν, πότε, θεϊκά πνεύματα νεκρών προγόνων και, άλλοτε, ιερά πλάσματα και ζώα. Οι μάσκες είναι πολύ σημαντικό κομμάτι της παράδοσης της Αφρικής, που επιβιώνει έως και την σύγχρονη εποχή.
Χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια παραδοσιακών τελετών και κοινωνικών ή θρησκευτικών εκδηλώσεων, κυρίως από μάγους, ιερείς και αρχηγούς, ενισχύοντας την ατμόσφαιρα τελετουργίας.
Πιστεύουν ότι το άτομο που φορά μια τελετουργική μάσκα χάνει την ανθρώπινη ζωή του και μετατρέπεται στο πνεύμα που αντιπροσωπεύει η μάσκα και ότι έχει την ικανότητα να επικοινωνήσει με τη μορφή, που η μάσκα απεικονίζει, ή ότι κατέχεται από αυτήν. Επομένως, η μάσκα και αυτός που την φορά αποτελούν, ένα είδος μέσου, που επιτρέπει το διάλογο μεταξύ της φυλής και των πνευμάτων της φύσης, των θεών και των νεκρών.

Το υλικό, που χρησιμοποιείται, κυρίως, για την κατασκευή των αφρικάνικων προσωπείων είναι το ξύλο, αν και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια μεγάλη ποικιλία άλλων στοιχείων, όπως ελαφριά πέτρα, μέταλλα και διαφορετικοί τύποι υφασμάτων ή κεραμικά. Οι μάσκες είναι βαμμένες με έντονα χρώματα και στολισμένες με διακοσμητικά αντικείμενα, που εφαρμόζονται στην επιφάνεια της μάσκας, όπως τρίχες ζώων, κέρατα ή δόντια, κοχύλια, σπόροι, άχυρο και φτερά. Η δημιουργία μασκών είναι μια τέχνη που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, μαζί με τη γνώση των συμβολικών εννοιών, που μεταδίδονται μέσα από αυτές.
Κάθε μάσκα έχει ένα συγκεκριμένο πνευματικό νόημα κι έτσι υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη μάσκας. Τα προσωπεία σχηματίζουν συνήθως τη μορφή ενός ανθρώπινου προσώπου ή κάποιου ζώου, ενώ, μερικές φορές, αποδίδουν μια εξαιρετικά αφηρημένη μορφή. Η έλλειψη ρεαλισμού σε ορισμένες αφρικάνικες μάσκες δικαιολογείται από το γεγονός ότι αντιπροσωπεύουν τα ιπτάμενα πνεύματα του δάσους που θεωρούνται αόρατα κι έτσι οι αντίστοιχες μάσκες αποτυπώνουν αφηρημένες, καθαρά γεωμετρικές μορφές.
Οι μάσκες είναι ένα από τα στοιχεία της αφρικάνικης τέχνης, που έχουν επηρεάσει τον δυτικό πολιτισμό. Κατά τον 20ο αιώνα, καλλιτεχνικά κινήματα όπως ο κυβισμός , ο φοβισμός και ο εξπρεσιονισμός, συχνά, έχουν εμπνευστεί από την τεράστια κληρονομιά, που προσφέρεται από την κουλτούρα της Αφρικής και τα προσωπεία.
Ο Πάμπλο Πικάσο, επηρεάστηκε από τις αφηρημένες μορφές της αφρικανικής μάσκας και μέσω του έργου τους έφερε το δυτικό κόσμο σε επαφή με τον πολιτισμό των ιθαγενών φυλών της Αφρικής.

_____________________________________________________________________________________________________________________________

Ακολουθώντας τις οδηγίες φτιάχνουμε τη δική μας Αφρικανική μάσκα:

Ο Πάμπλο Πικάσο, Γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ισπανίας στις 25 Οκτωβρίου του 1881και πέθανε στις 8 Απριλίου του 1973. Ήταν Ισπανός ζωγράφος, χαράκτης, γλύπτης, ποιητής, σκηνογράφος και δραματουργός και υπήρξε ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, με σημαντική συνεισφορά στη διαμόρφωση και εξέλιξη της.
Τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής τα έλαβε από τον πατέρα του, ο οποίος δίδασκε σε διάφορες σχολές. Ο ίδιος ο Πικάσο ξεκίνησε να ζωγραφίζει σε πολύ μικρή ηλικία και έδειξε από νωρίς δείγματα του ταλέντου του. Το 1891 ξεκίνησε σπουδές στην σχολή Καλών Τεχνών της Λα Κορούνια. Εγκαταστάθηκε στη Βαρκελώνη το φθινόπωρο του 1895 και έγινε δεκτός στην τοπική Ακαδημία Καλών Τεχνών. Έφυγε για τη Μαδρίτη το φθινόπωρο του 1897 και έγινε δεκτός στη βασιλική ακαδημία του Σαν Φερνάντο.
Περνούσε τον καιρό του αποτυπώνοντας τη ζωή γύρω του, στα καφενεία ή στους δρόμους και πήρε την απόφαση να διακόψει την καλλιτεχνική του εκπαίδευση σε σχολές ζωγραφικής. Το 1900 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, που αποτελούσε σημαντικό κέντρο της καλλιτεχνικής ζωής.
Ο Πικάσο ήταν εξαιρετικά ταλαντούχος ως ζωγράφος και ως σχεδιαστής, ακόμη και για τα δεδομένα των μεγαλύτερων καλλιτεχνών του κόσμου. Εργάστηκε εξίσου με ελαιογραφίες, υδατογραφίες, παστέλ, κάρβουνο, μολύβι και μελάνι. Απέδωσε σύνθετες σκηνές ως απλές γεωμετρικές μορφές στα έργα του Κυβισμού, αλλά δημιούργησε επίσης και μεγαλοπρεπή ρεαλιστικά πορτραίτα. Τα σκίτσα του με μελάνι και μολύβι εκτιμούνται για την απλότητα τους, και είναι παραδείγματα των δεξιοτήτων του. Ο Πικάσο κινήθηκε με ευκολία στις τέχνες και στα διαφορετικά κινήματα της εποχής. Τα ταλέντα του αυξήθηκαν από μια αυστηρή αίσθηση καθήκοντος στην εργασία του, που κράτησε μέχρι τα τελευταία έτη της μακρόχρονης ζωής του. Αν και ο Πικάσο ήταν πρώτα απ' όλα ζωγράφος (πίστευε ότι ένας καλλιτέχνης οφείλει να ζωγραφίζει για να μπορεί να θεωρηθεί αληθινός καλλιτέχνης), εργάστηκε επίσης με μικρά κεραμικά και χάλκινα γλυπτά, ασχολήθηκε με το θέατρο, ενώ έγραψε ακόμη και ποιήματα. Ξεκίνησε τη συγγραφή τους το 1934 και συλλογές αυτών δημοσιεύτηκαν αργότερα στα μεγαλύτερα περιοδικά της εποχής.
Διάφορα έργα ζωγραφικής του Πικάσο συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πιο σημαντικά και ακριβά έργα τέχνης στον κόσμο. Ως ζωγράφος, χαράκτης, γλύπτης και δραματουργός ήταν ιδιαίτερα πολύπλευρος. Η εφευρετικότητα και η ευχέρειά του για πειραματισμούς κάνουν ιδιαίτερα δύσκολη την κατάταξή του σε μια συγκεκριμένη καλλιτεχνική κατηγορία. Θεωρείται ο πρόδρομος κι ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της ζωγραφικής του 20ου αιώνα και άφησε μετά τον θάνατο του περίπου 20.000 αυτοτελή έργα του, κάθε μορφής.
Ο ίδιος είχε δηλώσει ότι "Κάθε παιδί είναι καλλιτέχνης. Το θέμα είναι πώς θα παραμείνει καλλιτέχνης μεγαλώνοντας" και πως "Μου πήρε τέσσερα χρόνια να μάθω να ζωγραφίζω σαν τον Ραφαήλ και μια ολόκληρη ζωή να μάθω να ζωγραφίζω σαν παιδί".

_____________________________________________________________________________________________________________________________
2. Παρατηρούμε τις γραμμές και τα σχήματα στους παρακάτω πίνακες του Πικάσο (αυτοπροσωπογραφία και γυναίκα που κλαίει) και προσπαθούμε να τους αναπαραστήσουμε. 

Ο κάναβος είναι ένα πλέγμα κατακόρυφων και οριζόντιων γραμμών που μας διευκολύνει να αντιγράψουμε και να μεταφέρουμε μια εικόνα. 
Επάνω στην πρωτότυπη εικόνα σχεδιάζουμε κάναβο με οριζόντιες και κατακόρυφες γραμμές, σε ίση απόσταση μεταξύ τους. Στην επιφάνεια που θέλουμε να μεταφέρουμε την εικόνα, σχεδιάζουμε κάναβο, με τον ίδιο αριθμό τετραγώνων.
Αντιστοιχίζοντας κάθε τετραγωνάκι της εικόνας με αυτό της επιφάνειας που σχεδιάζουμε, μεταφέρουμε το σχέδιο που υπάρχει μέσα σε αυτό. Όταν κάνουμε το ίδιο για όλα τα τετραγωνάκια του κάναβου, η μεταφορά του σχεδίου έχει ολοκληρωθεί.

Λέγοντας προοπτική στη ζωγραφική εννοούμε την αίσθηση του βάθους ενός χώρου ή τις τρείς διαστάσεις ενός αντικειμένου σε μια επιφάνεια δύο διαστάσεων όπως ένα χαρτί. Βλέπετε το χαρτί μας ή το τελλάρο μας είναι δύο διαστάσεων, ύψος-πλάτος. Στην προσπάθεια των ζωγράφων να δείξουν και το βάθος γεννήθηκε η προοπτική.
Ο Filippo Brunelleschi, (1377- 15 Απριλίου 1446) ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας και γλύπτης της Αναγέννησης. Είναι περισσότερο γνωστός ως ο επινοητής της προοπτικής στη ζωγραφική, καθώς παρατήρησε ότι αν κοιτάμε ένα κτίριο ή ένα αντικείμενο από μια συγκεκριμένη οπτική γωνία, οι παράλληλες γραμμές δεν δείχνουν παράλληλες αλλά δείχνουν να συγκλίνουν σε ένα σημείο κάπου μακριά. Με αυτό τον τρόπο κατάφερε να υπολογίζει την Τρίτη διάσταση.
Γραμμή του ορίζοντα λέμε την νοητή γραμμή των ματιών μας όταν βλέπουμε ένα θέμα. Αφού τραβήξουμε αυτή τη γραμμή στο χαρτί μας, πάνω της ορίζουμε το σημείο φυγής, που είναι το σημείο όπου θα συναντηθούν νοητά όλες οι γραμμές του σχεδίου μας και δημιουργούν το βάθος. Μπορούμε να έχουμε ένα ή και περισσότερα σημεία φυγής. Τα αντικείμενα που έχουν γωνίες, για παράδειγμα, μια καρέκλα, μια ντουλάπα ή ένα σπίτι, μπορούν να σχεδιαστούν πιο εύκολα σε προοπτική μορφή.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι βλέπουμε την μπροστινή όψη των αντικειμένων και μόνο όταν αυτά είναι γυρισμένα ή αλλάζουμε θέση, βλέπουμε κι ένα μέρος από την πλαϊνή τους πλευρά. Πάντα όμως τη μία και ποτέ και τις δύο μαζί. 
Όταν προσπαθούμε, λοιπόν, να αποτυπώσουμε σε ένα κομμάτι χαρτί ένα θέμα, τότε σχεδιάζουμε όσα  βλέπουμε από μια και μόνο θέση.

 Κάνουμε ένα ταξίδι στην τέχνη και βλέπουμε τον τρόπο που παρουσιάζεται η γυναίκα, από τις απαρχές του πολιτισμού μέχρι και σήμερα.

Μπορούμε να παρατηρήσουμε πως η απεικόνιση της γυναικείας μορφής μονοπωλούσε το ενδιαφέρον των καλλιτεχνών. Χάρη σε αυτό, μετράμε πλέον χιλιάδες έργα που μας επιτρέπουν να ρίξουμε μία ματιά στον τρόπο που εμφανιζόταν η γυναίκα στην τέχνη, ανά τους αιώνες.

Στην αρχαία τέχνη, οι γυναίκες απεικονίζονταν συχνά ως θεές και μυθολογικοί χαρακτήρες. Ο 15ος  αιώνας όμως γνώρισε την εμφάνιση των γυναικείων πορτρέτων. Αυτοί οι περίτεχνοι πίνακες συχνά φιλοτεχνούνταν για πλούσιες οικογένειες που ήθελαν να επιδείξουν τον πλούτο και τη δύναμή τους. Στην συνέχεια ακολούθησαν απεικονίσεις απλών, καθημερινών γυναικών, ενώ στην μοντέρνα τέχνη κυριάρχησαν πιο δυναμικές και ειλικρινείς απεικονίσεις της γυναικείας φιγούρας.

Από την Παλαιολιθική εποχή μέχρι την Αναγέννηση αλλά και την σύγχρονη εποχή, αυτές είναι οι κυρίαρχες απεικονίσεις της γυναίκας στην τέχνη.

Από την αυγή του πολιτισμού, τα παιδιά αντιπροσώπευαν ένα εξαιρετικά δημοφιλές καλλιτεχνικό θέμα, ικανό να εκφράσει χαρά, αγάπη και ειλικρίνεια, μέσα σε εικονικές αφηγήσεις που στοχεύουν να απεικονίσουν όχι μόνο τις στάσεις και τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά των μικρών πρωταγωνιστών, αλλά και τα ήθη και έθιμα των οικογενειών τους, καθώς και τις διαφορετικές προσεγγίσεις στον κόσμο της παιδικής ηλικίας που έχουν χαρακτηρίσει τις διαφορετικές εποχές.
Στην ιστορία της ζωγραφικής μετά την αρχαιότητα, τα λαϊκά παιδιά επανεμφανίζονται στον κόσμο της τέχνης μόνο από την περίοδο της Αναγέννησης, μια περίοδο κατά την οποία βρίσκουμε πολλά πορτρέτα παιδιών, κυρίως μελών αριστοκρατικών ή ευγενών οικογενειών. 
Ο δέκατος ένατος αιώνας, υπήρξε μια εποχή μεγάλων αλλαγών. Στην πραγματικότητα, τα παιδιά απεικονίζονταν με έναν αναμφισβήτητα πιο ελεύθερο και αυθόρμητο τρόπο και όπως και για τον εικοστό αιώνα, αυτός ο αιώνας έβλεπε τα παιδιά ως πρωταγωνιστές άκρως πειραματικών έργων.
Η αγάπη για τα παιδιά συνεχίζεται στη σύγχρονη τέχνη, όπως φαίνεται στα έργα ορισμένων δημοφιλών καλλιτεχνών, που είναι σε θέση να συλλάβουν την ουσία της παιδικής ηλικίας μέσα στον κόσμο που ζούμε. Αυτή η αφήγηση μπορεί να εμπλουτιστεί σημαντικά μέσα από διαφορετικά στυλ, τεχνικές και απόψεις και ίσως μπορεί σε μεγάλο βαθμό να μας εξηγήσει τι σημαίνει να είσαι παιδί σήμερα.

Η λέξη κολλάζ προέρχεται από την Γαλική λέξη coller που σημαίνει "κολλάω". Δηλαδή η εικόνα δημιουργείται από κομμάτια χαρτιού αλλά και από άλλα υλικά κολλημένα μεταξύ τους και συχνά συνδυάζει σχέδιο ή ζωγραφική. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια καλλιτεχνική δημιουργία.

Ο Πικάσο και άλλοι ζωγράφοι ήταν αυτοί που πρώτοι παρουσίασαν την τεχνική αυτή, στις αρχές της δεκαετίας του 1900, θέλοντας να δώσουν ζωντάνια στα έργα τους, χρησιμοποιώντας κομμάτια από εφημερίδες αλλά και πολλά αντικείμενα. Το κολλάζ βασίζεται στη συνένωση στυλιστικά διαφορετικών στοιχείων, δίνοντας την αίσθηση μιας παράδοξης πραγματικότητας. Καμιά φορά η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται με χιουμοριστικό σκοπό. 

Το κολλάζ ήταν η πλέον δυναμική συμβολή κάποιων καλλιτεχνών απέναντι στις παραδοσιακές καλλιτεχνικές αξίες. Συνέθεταν εικόνες με ετερόκλητα στοιχεία κι υλικά. Με τη τεχνική αυτή, κατάφεραν να επεξεργαστούν οικείες εικόνες και να δημιουργήσουν παράξενες αινιγματικές συνθέσεις.