Περιγραφή Μαθήματος

Με το Πρόγραμμα Σπουδών της Βιολογίας στην B΄ τάξη του Γενικού Λυκείου, επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες να:
- εξοικειωθούν με τον επιστημονικό τρόπο σκέψης και τη μεθοδολογία των βιολογικών επιστημών,
- χρησιμοποιούν τις γνώσεις που αποκτούν αφενός στην ερμηνεία και την αξιολόγηση διαδικασιών ή φαινομένων που έχουν σχέση με τα βιολογικά συστήματα και αφετέρου για την επίλυση προβλημάτων της καθημερινής ζωής,
- αναπτύξουν κριτική σκέψη σε θέματα που αφορούν την παρέμβαση του ανθρώπου στα οικοσυστήματα.
-
Διδάσκοντες
Θεόδωρος Χαραλάμπης
Χημικός ΠΕ04.02
Προτεινόμενα συγγράμματα
Αδαμαντίδου Σμ., Γεωργάτου Μ., Γιαπιτζάκης Χ., Λάκκα Λ., Νοταράς Δ., Φλωρεντίν Ν., Χατζηγεωργίου Γ., Χαντηκώντη Ολ., Έκδοση ΙΤΥΕ Διόφαντος
Πηγή : http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2724/Biologia_G-Lykeiou_html-apli/index1_3.html
Στόχοι του μαθήματος :
- Να διακρίνεις τη διαφορά μεταξύ των μηχανισμών μη ειδικής άμυνας και ειδικής άμυνας.
- Να διατυπώνεις τον όρο ανοσία.
- Να αναγνωρίζεις τα αίτια ενεργοποίησης/πρόκλησης της ανοσοβιολογικής απόκρισης.
- Να ορίζεις το αντιγόνο και προσδιορίζεις τους παράγοντες που μπορούν να δράσουν ως αντιγόνα.
- Να αναφέρεις τα δύο χαρακτηριστικά των μηχανισμών ειδικής άμυνας που τους διαφοροποιούν από αυτούς της μη ειδικής και να εξηγείς τι σημαίνει το κάθε χαρακτηριστικό.
Ύλη προς μελέτη :
σελ. 34
Ασκήσεις για επόμενο μάθημα :
------
Παρουσιάσεις μαθήματος
Βιντεοδιάλεξη (από Study4Exams)
Πηγή : https://kosmasserafetinidis.wordpress.com/2020/02/10/λεμφοκυτταρα
C. Edelmann/Petit Format
Στόχοι του μαθήματος :
Να αναφέρεις τα όργανα από τα οποία αποτελείται το ανοσοβιολογικό σύστημα.
- Να αναφέρεις τα πρωτογενή λεμφικά όργανα και το ρόλο τους.
- Να αναφέρεις τα δευτερογενή λεμφικά όργανα και το ρόλο τους.
- Να αναφέρεις τα κύτταρα που συμμετέχουν στην ειδική άμυνα.
- Να προσδιορίζεις τις κατηγορίες λεμφοκυττάρων και τα χαρακτηριστικά τους.
- Να προσδιορίζεις τη θέση παραγωγής, ωρίμανσης και διαφοροποίησης των λεμφοκυττάρων.
- Να διαχωρίζεις την οικογένεια των Τ- λεμφοκυττάρων σε υποκατηγορίες και να περιγράφεις τον ρόλο καθεμιάς από αυτές.
- Να προσδιορίζεις πώς γίνεται η ενεργοποίηση των μηχανισμών ειδικής άμυνας.
- Να αναφέρεις τα κύτταρα-στόχους των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων.
- Να διαχωρίζεις την οικογένεια των Β- λεμφοκυττάρων σε υποκατηγορίες και να περιγράφεις τον ρόλο καθεμιάς από αυτές.
- Να αναφέρεις τα γεγονότα που ακολουθούν τη σύνδεση του αντιγόνου με τον υποδοχέα-αντίσωμα στην επιφάνεια του Β λεμφοκυττάρου.
- Να προσδιορίζεις τις ουσίες που εκκρίνονται από τους διάφορους τύπους λεμφοκυττάρων και τον ρόλο τους.
- Να αναφέρεις πότε παράγονται και πότε ενεργοποιούνται τα κύτταρα μνήμης.
Ύλη προς μελέτη :
σελ. 35
Ασκήσεις για επόμενο μάθημα :
Από το φυλλάδιο για το επόμενο μάθημα να ετοιμάσετε :
(ομάδα Α) τις ασκήσεις 1-2-5-7-910 (δεν θα μου τις στείλετε)
(ομάδα Β) τις ασκήσεις 1-3-5-7-9 (δεν θα μου τις στείλετε)
(ομάδα Γ) (Οδηγία : σημειώστε σε κάθε κενό πλέσιο έναν αριθμό και στο τετράδιό σας σημειώστε δίπλα στον κάθε αριθμό τον σωστό όρο) (δεν θα μου τη στείλετε)
(ερωτήσεις ανοιχτού τύπου) τις ερωτήσεις 4 (θα μου τη στείλετε)
Παρουσιάσεις μαθήματος
Βιντεοδιάλεξη (από Study4Exams)
Στόχοι του μαθήματος :
- Να αναφέρεις τα γεγονότα που ακολουθούν τη σύνδεση του αντιγόνου με τον υποδοχέα-αντίσωμα στην επιφάνεια του Β λεμφοκυττάρου.
- Να προσδιορίζεις τη χημική φύση των αντισωμάτων.
- Να περιγράφεις τη δομή του αντισώματος.
- Να γνωρίζεις το ρόλο της μεταβλητής περιοχής του αντισώματος.
- Να αναφέρεις τα αποτελέσματα που έχει η σύνδεση αντιγόνου–αντισώματος και να τα συσχετίζεις με τους μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας
Ύλη προς μελέτη :
σελ. 36 (σε συνδυασμό με την ενότητα για τα Β-λεμφοκύτταρα στη σελίδα 35)
Ασκήσεις για επόμενο μάθημα :
Άσκηση στην ηλεκτρονική τάξη
Άσκηση Γ και ερώτηση 4 ή 6 από το φυλλάδιο
Παρουσιάσεις μαθήματος
Βιντεοδιαλέξεις (από Study4Exams)
Πηγή : http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2724/Biologia_G-Lykeiou_html-apli/index1_3.html
Στόχοι του μαθήματος :
- Να ορίζεις την ανοσοβιολογική απόκριση και αναφέρεις τα είδη της.
- Να αναφέρεις επιγραμματικά τα στάδια που περιλαμβάνει η πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση.
- Να περιγράφεις τον μηχανισμό ενεργοποίησης των βοηθητικών Τ λεμφοκυττάρων.
- Να ορίζεις το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας προσδιορίζοντας τη σύσταση, τη θέση και τον ρόλο του.
- Να εξηγείς με ποιον τρόπο τα βοηθητικά Τ λεμφοκύτταρα ενεργοποιούν τα Β-λεμφοκύτταρα.
- Να αναφέρεις τα γεγονότα που ακολουθούν την ενεργοποίηση των Β- λεμφοκυττάρων μέχρι την παραγωγή και έκκριση αντισωμάτων.
- Να εξηγείς τι ορίζεται ως χυμική ανοσία.
Ύλη προς μελέτη :
σελ. 37 - 38
Ασκήσεις για επόμενο μάθημα :
----------------
Παρουσιάσεις μαθήματος
Πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση
Βιντεοδιαλέξεις (από Study4Exams)
Πηγή : Cambridge University channel
Στόχοι του μαθήματος :
- Να περιγράφεις τον μηχανισμό ενεργοποίησης και δράσης των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων.
- Να εξηγείς τι είναι κυτταρική ανοσία και να διακρίνεις τη διαφορά της από τη χυμική ανοσία.
- Να αναφέρεις τους παράγοντες με τους οποίους επιτυγχάνεται ο τερματισμός της ανοσοβιολογικής απόκρισης.
- Να προσδιορίζεις τα χαρακτηριστικά της δευτερογενούς ανοσολογικής απόκρισης.
- Να αναφέρεις την προϋπόθεση για να είναι μία μεταμόσχευση επιτυχής.
- Να αναφέρεις τους λόγους για τους οποίους προλαμβάνεται η απόρριψη του μοσχεύματος.
- Να εξηγείς γιατί η ανοσοκαταστολή ενέχει κινδύνους για την υγεία του δέκτη του μοσχεύματος.
Ύλη προς μελέτη :
σελ. 38 - 39 και 42
Ασκήσεις για επόμενο μάθημα :
Να αναφέρετε τουλάχιστον 3 διαφορές χυμικής και κυτταρικής ανοσίας
Παρουσιάσεις μαθήματος
---------------------------------------
Βιντεοδιαλέξεις (από Study4Exams)
Στόχοι του μαθήματος :
- Να προσδιορίζεις τα διάφορα είδη ανοσίας και τα κριτήρια διάκρισης των.
- Να διακρίνεις τη διαφορά μεταξύ ενεργητικής και παθητικής ανοσίας.
- Να διακρίνεις τη διαφορά μεταξύ φυσικής και τεχνητής ανοσίας.
- Να προσδιορίζεις την πιθανή σύσταση των εμβολίων και τον ρόλο τους.
- Να αναφέρεις τρόπους φυσικής παθητικής ανοσίας.
- Να προσδιορίζεις τη σύσταση των ορών και το ρόλο τους.
- Να προσδιορίζεις τις βασικές διαφορές μεταξύ εμβολίων και ορών.
Ύλη προς μελέτη :
σελ. 39 - 40
Ασκήσεις για επόμενο μάθημα :
Προφορικά σελ.44 3, 4 και σελ.45 9 ή 10 (να παραδοθεί μία από τις δύο)
Παρουσιάσεις μαθήματος
Βιντεοδιάλεξη (από Study4Exams)
Στόχοι του μαθήματος :
- να αναγνωρίζουν τα αυτοάνοσα νοσήματα και την αλλεργία ως προβλήματα στη δράση του ανοσοβιολογικού συστήματος
- να εξηγούν τον τρόπο που ο οργανισμός αντιδρά στην περίπτωση των αυτοάνοσων νοσημάτων
- να περιγράφει τα στάδια εκδήλωσης της αλλεργίας και τα συμπτώματά της
- να αναφέρουν ονομαστικά πιθανούς αλλεργιογοόνους παράγοντες
- να αναφέρει τους τρόπους αντιμετώπισης των αλλεργιών
Ύλη προς μελέτη :
σελ. 40 - 42
Ασκήσεις για επόμενο μάθημα :
------------------------------------------------
Παρουσιάσεις μαθήματος
Προβλήματα στη δράση του ανοσοβιολογικού συστήματος
Βιντεοδιαλέξεις
--------------------------------------
https://www.mycheckup.gr/articles/hiv/
Στόχοι του μαθήματος :
- Να δίνεις τον ορισμό της ανοσολογικής ανεπάρκειας.
- Να αντιλαμβάνεσαι την επίκτητη ανοσολογική ανεπάρκεια ως μη αντιστρεπτή βλάβη του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Να αναφέρεις το αίτιο της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας. Να περιγράφεις αδρά τη δομή του ιού HIV.
- Να αναφέρεις τα δύο χαρακτηριστικά με βάση τα οποία ο HIV κατατάσσεται στους ρετροϊούς.
- Να αναφέρεις τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που προσβάλλει ο HIV.
- Να περιγράφεις με ποιoν τρόπο ο ιός HIV εισβάλλει στα κύτταρα-στόχους.
- Να αναφέρεις τα σωματικά υγρά στα οποία ανιχνεύεται ο ιός HIV και να προσδιορίζεις σε ποια από αυτά εμφανίζει αυξημένη συγκέντρωση.
- Να αναφέρεις τους πιθανούς τρόπους μετάδοσης του ιού HIV και να προσδιορίζεις περιπτώσεις κατά τις οποίες αποκλείεται η μετάδοση του ιού HIV.
- Να γνωρίζεις τους τρόπους προφύλαξης-πρόληψης και να τους συσχετίζεις με αυτούς που γνωρίζεις από προηγούμενες ενότητες.
- Να αναφέρεις τις δύο μεθόδους ανίχνευσης του ιού.
- Να αναγνωρίζεις ότι η ύπαρξη αντισωμάτων στην κυκλοφορία δεν παρέχει ανοσία στον οργανισμό-φορέα του HIV.
Να περιγράφεις αναλυτικά τα στάδια εξέλιξης της ασθένειας από τη στιγμή της αρχικής μόλυνσης των βοηθητικών Τ –λεμφοκυττάρων. - Να προσδιορίζεις τη διαφορά μεταξύ φορέα και ασθενή.
- Να περιγράφεις τα τυπικά συμπτώματα του τελευταίου σταδίου της νόσου καθώς και να προσδιορίζεις το χρόνο που μεσολαβεί από τη μόλυνση για την εκδήλωσή τους.
- Να εξηγείς την αδυναμία αντιμετώπισης του ιού από το ανοσοβιολογικό μας σύστημα.
Να αναφέρεις τρόπους φαρμακευτικής «αντιμετώπισης» της ασθένειας προσδιορίζοντας και τον μηχανισμό δράσης αυτών των φαρμάκων. - Να γνωρίζεις πού οφείλεται η δυσκολία παρασκευής εμβολίου.
- Να αντιλαμβάνεσαι τον σημαντικό ρόλο της ενημέρωσης του πληθυσμού για το AIDS.
- Να συνδέεις το ρόλο της ενημέρωσης με τα χαρακτηριστικά πανδημίας της νόσου σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη.
Ύλη προς μελέτη :
σελ. 47-49
Ασκήσεις για επόμενο μάθημα :
------
Παρουσιάσεις μαθήματος
Βιντεοδιάλεξη (από Study4Exams)
Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας - AIDS
Επιπλέον υλικό
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
Όλες...-
Τετάρτη 14 Μαΐου 2025 - 12:49 μ.μ.