Μάθημα : Τάξη Β΄ - 5. Αρχεία - Φάκελοι
Κωδικός : G60111
G60111 - Δέσποινα Πολίτου
Περιγραφή Μαθήματος
Μετά το τέλος του μαθήματος οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση:
- να αναλύουν τι είναι ένα αρχείο και να περιγράφουν τα χαρακτηριστικά του
- να περιγράφουν τη χρησιμότητα της οργάνωσης των αρχείων σε φακέλους
- να διαχειρίζονται αρχεία και φακέλους (δημιουργία, άνοιγμα, αντιγραφή, μετακίνηση, μετονομασία, διαγραφή)
Η έννοια του αρχείου
Αρχείο στον πραγματικό μας κόσμο είναι μια οργανωμένη συλλογή από αποθηκευμένα έγγραφα ή βιβλία ή άλλα αντικείμενα, όπως φωτογραφίες, μουσική, απόμματα εφημερίδων, πληροφορίες κλπ.
Όμως και στον υπολογιστή μας αποθηκεύονται οργανωμένες πληροφορίες. Δεν υπάρχει υπολογιστής που να μην έχει αποθηκευμένες πληροφορίες ή να μην μπορεί να αποθηκεύσει πληροφορίες.
Θα εξετάσουμε σε τι μορφή αποθηκεύονται, πού αποθηκεύονται και πώς τις οργανώνουμε.
Κάθε φορά που δημιουργούμε μια εργασία και την σώζουμε, αυτή αποθηκεύεται στο σκληρό δίσκο σε ψηφιακή μορφή, δηλαδή σε μια σειρά από Bytes. Όταν χρειάζεται να την ανακτήσουμε ξανά μετά την αποθήκευσή της, το μόνο που χρειάζεται είναι να επιλέξουμε το όνομα με το οποίο έχει αποθηκευτεί. Το Λειτουργικό Σύστημα αναζητά στο σκληρό δίσκο τα κατάλληλα Bytes που συσχετίζονται με το συγκεκριμένο όνομα και εμφανίζει την εργασία μας στην οθόνη.Η ομάδα των Bytes που αποθηκεύτηκαν ως ενότητα και είναι συνδεδεμένα με ένα όνομα, αποτελούν ένα αρχείο.
Αρχείο (File) λοιπόν ονομάζουμε μια οργανωμένη συλλογή από δεδομένα, που είναι αποθηκευμένα σε κάποιο αποθηκευτικό μέσο του υπολογιστή.
Τα δεδομένα αυτά μπορείνα είναι κείμενο, εικόνα, ήχο, βίντεο ή και συνδυασμός αυτών.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του αρχείου
Όνομα
Κάθε αρχείο έχει ένα όνομα, το οποίο αποτελείται από δύο μέρη: το κυρίως όνομα και την επέκταση. Τα δύο μέρη χωρίζονται μεταξύ τους με μια τελεία, π.χ. ΕΡΓΑΣΙΑ.doc.
Το κυρίως όνομα το δίνουμε εμείς κατά τη δημιουργία του αρχείου. Η επέκταση προστίθεται αυτόματα από το λογισμικό που χρησιμοποιούμε. Η επέκταση μας δίνει πληροφορίες για το είδος των δεδομένων που περιέχει το αρχείο καθώς και για το λογισμικό με το οποίο μπορούμε να το ανοίξουμε.
Μέγεθος
Το μέγεθος ενός βιβλίου εξαρτάται από το πλήθος των χαρακτήρων που αποτυπώνονται στο χαρτί. Κατ' αναλογία, το μέγεθος ενός αρχείου κειμένου εξαρτάται από το πλήθος των χαρακτήρων που περιέχονται σε αυτό.
Το μέγεθος ενός αρχείου μετριέται σε Byte καθώς και στα πολλαπλάσιά του (KB, MB, GB).
Τύποι αρχείων
Η επέκταση ονόματος ενός αρχείου πολλές φορές μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για το αρχείο. Στον επόμενο πίνακα φαίνονται οι πιο συνηθισμένες επεκτάσεις αρχείων.
Υπάρχουν χιλιάδες διαφορετικοί τύποι αρχείων. Μπορούμε να τους διακρίνουμε σε:
Ο σχεδιασμός ενός Γραφικού Περιβάλλοντος Επικοινωνίας (Γ.Π.Ε.) στον υπολογιστή έχει επηρεαστεί από τον τρόπο οργάνωσης ενός πραγματικού γραφείου εργασίας. Όπως τοποθετούμε τα έγγραφα μας σε φακέλους σε ένα γραφείο, έτσι κατ' αναλογία αρχειοθετούμε τα αρχεία σε φακέλους (folder) του υπολογιστή που δημιουργούμε με το Λειτουργικό Σύστημα.
Ένας φάκελος είναι ένας «χώρος» ο οποίος βρίσκεται σε κάποιο μέσο αποθήκευσης και χρησιμοποιείται για την ομαδοποίηση αρχείων αλλά και άλλων φακέλων. Ένας φάκελος μπορεί να παρομοιαστεί σαν ένα μεγάλο ντουλάπι μέσα στο οποίο μπορούν να τοποθετηθούν αρχεία αλλά και άλλα μικρότερα ντουλάπια (άλλοι φάκελοι, οι οποίοι ονομάζονται υποφάκελοι).
Ένας φάκελος ξεχωρίζει από ένα αρχείο σε ένα Γ.Π.Ε. από το χαρακτηριστικό εικονίδιο που αντιστοιχεί σ' αυτόν.
Η δομή των Φακέλων
Για την καλύτερη ταξινόμηση των αρχείων ένας φάκελος μπορεί να περιέχει όχι μόνο αρχεία αλλά και άλλους φακέλους. Τα αρχεία που περιέχει ένας φάκελος, αν είναι πολλά σε αριθμό, μπορούμε να τα ταξινομήσουμε καλύτερα σε υποφακέλους.
Στο παράδειγμα της παρακάτω εικόνας βλέπουμε το φάκελο «ΑΡΧΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ» να περιέχει τους φακέλους «ΜΟΥΣΙΚΗ», «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ», «ΒΙΒΛΙΑ». Επίσης ο φάκελος «ΒΙΒΛΙΑ» περιέχει με τη σειρά του τους φακέλους «ΜΕΛΕΤΕΣ», «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ» και «ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ».
Η δομή αυτή, επειδή μοιάζει με ένα ανάποδο δέντρο που απλώνει τα κλαδιά του, ονομάζεται «δενδροειδής δομή» (ή ιεραρχική δομή). Ένα από τα πλεονεκτήματά της είναι ότι μπορούμε να τη διαμορφώσουμε, όπως μας διευκολύνει, δημιουργώντας φακέλους μέσα σε όποιο φάκελο επιθυμούμε.
Όταν εργαζόμαστε στον υπολογιστή, μας δημιουργούνται απορίες για το πώς μπορούμε να κάνουμε αλλαγές στα αρχεία (δημιουργία, μετονομασία, διαγραφή, αντιγραφή, μετακίνηση).
Για την πραγματοποίηση αυτών των αλλαγών οι δημιουργοί του Λειτουργικού Συστήματος έχουν δημιουργήσει ένα πρόγραμμα που ονομάζεται Διαχειριστής Αρχείων (File Manager). Κάθε Λειτουργικό Σύστημα έχει το δικό του Διαχειριστή Αρχείων με κοινά χαρακτηριστικά και κοινές λειτουργίες.
Στο περιβάλλον Λειτουργικού Συστήματος MS-Windows το πρόγραμμα για τη διαχείριση αρχείων ονομάζεται «Εξερεύνηση των Windows» (Έναρξη -> Προγράμματα -> Βοηθήματα -> Εξερεύνηση των Windows).
Ο Διαχειριστής Αρχείων μας παρέχει αρκετά πλεονεκτήματα, όπως:
- Μας δίνει τις πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά των αρχείων (π.χ. μέγεθος, τύπος, ημερομηνία δημιουργίας).
- Έχουμε τη δυνατότητα να διαμορφώνουμε τις πληροφορίες που θέλουμε να μας εμφανίζει.
- Μας παρέχει τη δυνατότητα να διαχειριστούμε εύκολα τα αρχεία και τους φακέλους με το ποντίκι, όπως τη δημιουργία, αντιγραφή και διαγραφή ενός αρχείου ή ενός φακέλου.
Ας δούμε πώς χρησιμοποιούμε το Διαχειριστή Αρχείων, για να δημιουργήσουμε, να αντιγράφουμε ή να διαγράφουμε ένα αρχείο.
Δημιουργία Φακέλου
Στο πρόγραμμα «Εξερεύνηση των Windows» έχουμε επιλέξει, με απλή επιλογή, το φάκελο «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ» που απεικονίζεται στην αριστερή περιοχή του παραθύρου. Στη δεξιά περιοχή εμφανίζεται το περιεχόμενο του φακέλου που επιλέξαμε. Με δεξί κλικ στην περιοχή αυτή εμφανίζεται ένα μενού επιλογών. Με την επιλογή Δημιουργία-Φάκελος δημιουργούμε ένα φάκελο που περιέχεται μέσα στο φάκελο «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ».
Μετονομασία αρχείου ή φακέλου
Μπορούμε να αλλάζουμε το όνομα ενός φακέλου ή αρχείου, δηλαδή να το μετονομάζουμε, όποτε το επιθυμούμε. Η διαδικασία αυτή γίνεται, αφού ενεργοποιήσουμε το μενού επιλογών με δεξί κλικ πάνω στο όνομα του αρχείου ή φακέλου και επιλογή της ενέργειας «Μετονομασία».
Αντιγραφή Αρχείου-Φακέλου
Μερικές φορές χρειάζεται να αντιγράψουμε ένα αρχείο σε έναν άλλο φάκελο ή σε ένα άλλο αποθηκευτικό μέσο, είτε γιατί θέλουμε να δημιουργήσουμε αντίγραφα ασφαλείας είτε γιατί θέλουμε να δώσουμε το αρχείο σε ένα φίλο μας.
 |
 |
 |
|
Διαγραφή Αρχείου-Φακέλου
Η διαγραφή ενός αρχείου ή φακέλου γίνεται πολύ απλά με τα εξής βήματα:
- Με απλή επιλογή στο όνομα επιλέγουμε το αρχείο ή το φάκελο
- Με το πλήκτρο Delete διαγράφουμε ό,τι έχουμε επιλέξει.
- Αν μετά από τη διαγραφή ενός αρχείου ή φακέλου μετανιώσουμε για την ενέργεια αυτή, μπορούμε να το επαναφέρουμε. Γι' αυτό το σκοπό το Λειτουργικό Σύστημα αποθηκεύει τα διαγραμμένα αρχεία στον «Κάδο Ανακύκλωσης» για ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Ο Κάδος Ανακύκλωσης έχει τις ιδιότητες ενός φακέλου και μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σ' αυτόν και από την Επιφάνεια Εργασίας.
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
Όλες...- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -