Μάθημα : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Κωδικός : EL480193

Γλωσσάριο

Ορισμός

Πρόκειται για ομάδα ποιητών που α) γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1918 και το 1928, β) σημαδεύτηκαν από τον πόλεμο, την κατοχή, τον εμφύλιο και την πυρηνική ισορροπία του τρόμου, γ) έχει δεχθεί επιδράσεις από τη γενιά του '30 καθώς από τον Καβάφη, τον Σικελιανό, τον Καρυωτάκη, δ) γράφει ολιγόστιχα συνήθως ποιήματα, εσωστρεφή, με ελεγειακό τόνο.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Η γενιά αυτή συγχρονίστηκε με τις νέες φόρμες που παρουσιάζονταν στην δυτική Ευρώπη, τον υπερρεαλισμό και το νέο μυθιστόρημα. Ανανέωσαν δημιουργικά όχι μόνο την ποίηση αλλά και την πεζογραφία. Ο θάνατος της Μεγάλης Ιδέας με την Μικρασιατική καταστροφή, τους ανάγκασε να επαναπροσδιορίσουν την ελληνικότητα. Προσπάθησαν και πέτυχαν να συγκεράσουν με έναν τρόπο ελληνικό, τον μοντερνισμό με την παράδοση, τον κοσμοπολιτισμό με την εντοπιότητα και να εκφράσουν το συλλογικό ασυνείδητο της εποχής τους. Ανακάλυψε, θαύμασε και αγάπησε τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό σε όλες τις εκδηλώσεις του, από την ντοπιολαλιά μέχρι τους ανώνυμους λαϊκούς ζωγράφους. Εκπρόσωποι: Βενέζης, Ελύτης, Σεφέρης, Πετσάλης - Διομήδης, Καραντώνης, Θεοτοκάς, Τερζάκης, Κοσμάς Πολίτης, Κατσίμπαλης, Εμπειρίκος κ.α.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Είναι ένα από τα 4 κινήματα της πρωτοπορίας στις αρχές του 20ου αι. Επηρεάζει όλες τις τέχνες. Εμφανίζεται ως αντίδραση στον ρεαλισμό, τον νατουραλισμό, τον συμβολισμό. Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του είναι ο διακαής πόθος για επανάσταση σε κάθετι παραδοσιακό, η λαχτάρα για κάθετι νέο. Αρνούνται κάθε αληθοφάνεια, δεν επιδιώκουν να αποτυπώσουν την πραγματικότητα, αλλά ό,τι υπάρχει στη φαντασία του καλλιτέχνη. Έχουν μία τάση προς την υπερβολή, παρορμητικότητα, το αλλόκοτο, το κραυγαλέο, το φαντασιακό κυριαρχούν.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Από το β΄ μισό του 17ου αι. ως τα μισά του 19ου αι.* εμφανίζεται ως αντίδραση στο μπαρόκ. Επιστρέφει στις κλασικές αρχές του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού. Κάθε καλλιτεχνικό έργο θα πρέπει να υπηρετεί την ωφέλεια και την απόλαυση. Η λογοτεχνία οφείλει να σέβεται την αρχή της κοσμιότητας. Απευθύνεται σε καλλιεργημένο κοινό με έργα υψηλής αισθητικής. Κομίζει στην τέχνη: αρχαιοελληνικά πρότυπα - σεμνότητα - μέτρο - αρμονία.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Μια ομάδα συγγραφέων, ποιητών, διανοουμένων που εμφανίζονται την ίδια πάνω κάτω εποχή και έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, όπως: α) είναι περίπου συνομήλικοι β) έχουν δεχθεί από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής κοινές επιδράσεις και βιώματα γ) συχνά τους διακρίνει μία κοινή όραση και αντίληψη για τη ζωή, οράματα και στόχοι δ) το έργο τους παρουσιάζει κοινά τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά ή μια κοινή αντίληψη για το ρόλο της τέχνης. Διατηρούν βέβαια τα προσωπικά χαρακτηριστικά τους (γλώσσα, ύφος, θέματα κλπ).

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Είναι ένας αριθμός καλλιτεχνών που δρουν συνειδητά και οργανωμένα ως ομάδα. Τους συνδέουν: η ηλικία, οι εμπειρίες, οι απόψεις τους για την τέχνη, οι ευρύτερες ανησυχίες τους για ζητήματα πολιτισμικά, κοινωνικά, ιστορικά.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Είναι σαφώς οργανωμένη ομάδα δημιουργών, έχει όμως μια βασική διαφορά από τη "σχολή": αυτοί θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο! Δεν τους φτάνει μόνο να αλλάξει η τέχνη· στόχος τους είναι η ρήξη με το παρελθόν, η δημιουργία ιστορικής τομής. Με άλλα λόγια θέλουν το έργο τους να είναι το εφαλτήριο για να αλλάξουν οι άνθρωποι ριζικά σκέψη, νοοτροπία, τρόπο ζωής!

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Είναι μία τάση, κυρίαρχη ή όχι, η οποία εμφανίστηκε κάποια στιγμή στη λογοτεχνία. Δεν είναι μία συνειδητή "οργάνωση" καλλιτεχνών· κάποιοι που εμείς σήμερα θεωρούμε φορείς ενός ρεύματος, ίσως να μην είχαν συνείδηση των κοινών στοιχείων που τους ένωναν. Σήμερα, βλέποντας από απόσταση το έργο τους τους εντάσσουμε στο ίδιο ρεύμα.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Είναι το λογοτεχνικό ρεύμα που περιέχει ένα μίγμα φαντασιακών στοιχείων από τη μία πλευρά και ρεαλισμού από την άλλη. Υπάρχουν δηλαδή άφθονα μη ρεαλιστικά στοιχεία στα πεζογραφικά έργα αυτά, τα οποία προβάλλονται πάντα σε ένα ρεαλιστικό φόντο. Αναφέρεται κυρίως στη λατινοαμερικάνικη πεζογραφία (Gabriel Garcia Marquez, Carlos Fuentes, Isabelle Allende κ.α.).

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Είναι ένα κίνημα που στα τέλη του 19ου αι. - αρχές 20ου αι. εξεγέρθηκε ενάντια στον παραδοσιακό αστικό πολιτισμό, με στόχο την κατάλυση των αξιών του Διαφωτισμού και του ορθού λόγου. Αμφισβητεί κανόνες και συμβάσεις. Πειραματίζεται. Δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην υποκειμενική συνείδηση και την αλλοτρίωση του ανθρώπου. Κομίζει στην τέχνη την ελευθερία, την ελλειπτικότητα, τους συνειρμούς, την πολυσημία.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Στα τέλη του 19ου αι. εμφανίζεται στη Γαλλία και συνδέεται αποκλειστικά με την πεζογραφία. Είναι η ακραία εκδοχή του ρεαλισμού. Ασκεί έντονη κριτική στην κοινωνία της εποχής και επιλέγει προκλητικά θέματα από το περιθώριο της ζωής. Κομίζει στην τέχνη την καταγγελία και τη σκληρή κοινωνική κριτική.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Τα χαρακτηριστικά της είναι: α) ελεύθερος στίχος β) άνισα «στροφικά σύνολα», πολλές φορές μπορεί να είναι συνεχές συμπαγές σύνολο στίχων γ) οι στίχοι δεν έχουν ορισμένο αριθμό συλλαβών δ) κάποτε το ποίημα δεν γράφεται σε στίχους, αλλά θυμίζει πεζό λόγο (πεζοποιήματα) ε) Μεταβάλλεται η ποιητική γλώσσα, χρησιμοποιούνται απλές, καθημερινές, «μη ποιητικές» λέξεις στ) έχει εκφραστική τόλμη. Αταίριαστες λέξεις ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα νέο ποιητικό σύμπαν στ) Κρυπτικότητα, πυκνός λόγος, σκοτεινά σημεία, ερμητικότητα.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Λογοτεχνικό κίνημα που γεννήθηκε στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, το 1916, στη Ζυρίχη. Οι εκπρόσωποί του έχουν γνωρίσει τον εξπρεσιονισμό και τον φουτουρισμό και θέλουν να πάνε πιο πέρα. Τους ωθεί το μίσος για τον παραλογισμό του πολέμου. Εκφράζονται μέσα από την άρνηση κάθε παλαιάς ιδέας και τον μηδενισμό. Η ονομασία του κινήματος είναι τυχαία και χωρίς νόημα. Χαρακτηριστικά τους η πρόκληση, η απόλυτη καλλιτεχνική ελευθερία, χωρίς κανέναν περιορισμό, η διακωμώδηση των πάντων, το βίαιο χιούμορ, το τυχαίο, το παράλογο. Με λίγα λόγια προτείνει την καλλιτεχνική και αισθητική αναρχία. Στόχος τους: να αντιδράσει το κοινό, να ταρακουνήσουν βεβαιότητες, να αλλάξουν τον κόσμο.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Έχει τα εξής χαρακτηριστικά: α) στόχος ποιήματος είναι η αισθητική απόλαυση μέσα από την τήρηση συμβάσεων β) μέτρο, ομοιοκαταληξία, στροφές, ορισμένο ποιητικό ανάπτυγμα στίχου, γ) προσεκτική χρήση λέξεων - αποφεύγονται οι «αντιποιητικές» δ) άφθονα σχήματα λόγου, λυρισμός, ποικίλα εκφραστικά μέσα ε) ρυθμός, μουσικότητα, ηχητικός πλούτος στ) προσπάθεια ώστε το ποίημα να απέχει πολύ από τον καθημερινό και πεζό λόγο ζ) δεν αμφισβητεί τη λογική ή τον κόσμο γύρω η) το ποίημα έχει συγκεκριμένο θέμα, ξεκινά από μία «ιδέα» που γίνεται «ιστορία».

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Στα μέσα του 19ου αι. εμφανίζεται ως αντίδραση στον ρομαντισμό. Ο όρος οφείλεται σε μία ποιητική ανθολογία που εκδόθηκε στη Γαλλία με τίτλο: "Σύγχρονος Παρνασσός". Προσπαθεί να καλλιεργήσει μιαν απρόσωπη - αντικειμενική ποίηση με υπερβολικό ενδιαφέρον για τη μορφή. Σύνθημά τους: "η τέχνη για την τέχνη". Κομίζει στην τέχνη: αρμονία, γαλήνη, απάθεια.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Η πεποίθηση ότι η τέχνη πρέπει να προσπαθεί να αντανακλά την πραγματικότητα ξεκινά από τα έργα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη· ήταν ανέκαθεν ζητούμενο στη λογοτεχνία. Από το 1830, ο κορεσμός από τον ιδεαλισμό του ρομαντισμού και η αξίωση της αληθοφάνειας και λεπτομερούς παρουσίασης του κόσμου έφεραν την τάση που ονομάστηκε "ρεαλισμός" και θέτει ως πρώτο στόχο την αντικειμενικότητα. Κομίζει στην τέχνη την πιστή απόδοση του πραγματικού κόσμου χωρίς ωραιοποίηση.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Από τα τέλη του 18ου αι. ως τα μισά του 19ου αι. εμφανίζεται ως αντίδραση στους περιορισμούς που είχε επιβάλλει ο κλασικισμός, συνδέεται με τον πολιτικό φιλελευθερισμό. Αρνείται τη λογική, ιδανικό είναι η ένωση με τη φύση, δίνει αξία στην ενόραση και τη φαντασία. Επηρεάζει σχεδόν όλες τις τέχνες και διαμορφώνει μία "στάση ζωής". Αν ο Διαφωτισμός προέτασσε τη λογική, ο ρομαντισμός δίνει διέξοδο στην ψυχή και το συναίσθημα. Κομίζει στην τέχνη το έντονο πάθος, την ορμή του συναισθήματος.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Στα τέλη του 19ου αι. έρχεται ένα κίνημα που αντιδρά τόσο στον ρομαντικό στόμφο και ρητορεία όσο και στην παρνασσική απάθεια, αντικειμενικότητα και ακαμψία στον στίχο. Διαφοροποιείται και από τον ρεαλισμό και κυρίως από τον νατουραλισμό που περιγράφει λεπτομερέστατα τον αντικειμενικό κόσμο, θέτοντας κοινωνικούς στόχους. Για τον συμβολιστή ποιητή αυτή καθαυτή η πραγματικότητα δεν έχει κανένα ενδιαφέρον. Τα πράγματα χρησιμοποιούνται ως σύμβολα για την έκφραση ιδεών, ψυχικών-νοητικών καταστάσεων. Θέλει το υποβλητικό σκηνικό, τη μουσικότητα, το παιχνίδι του ακούσματος των λέξεων, τη μαγεία της "καθαρής ποίησης". Κομίζει στην τέχνη τη χαμηλή φωνή και την υπαινικτικότητα.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Στις αρχές του 20ου αι. οι καλλιτέχνες επηρεάζονται από την ψυχανάλυση. Οι εκπρόσωποί του νέου ρεύματος πιστεύουν ότι ο ποιητής, όπως και ο άνθρωπος γενικότερα πρέπει να αποδρά από την καθημερινότητα και να σπάει τα δεσμά της λογικής και των προκαταλήψεων, της ηθικής· έτσι θα φτάσει σε μία "υπερ-πραγματικότητα". Εννοείται πως είναι το αντίθετο του ρεαλισμού. Κομίζει στην τέχνη το όνειρο, τη φαντασία, την αξιοποίηση του τυχαίου.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Ορισμός

Είναι ένα από τα 4 κινήματα της πρωτοπορίας στις αρχές του 20ου αι. Μπορεί να μεταφραστεί ως «μελλοντισμός». Γεννιέται στο Παρίσι το 1909 από τον Ιταλό ποιητή F. Marinetti. Βασικά χαρακτηριστικά: έντονη αντίδραση σε καθετί παραδοσιακό, ολοκληρωτική απόρριψη του παρελθόντος. Επιθυμεί να υμνήσει το μέλλον. Σύνθημά τους: «ελευθερία, δράση, ταχύτητα, μηχανή». Θέλουν νέες μορφές τέχνης, προωθούν τον ελεύθερο στίχο, τη χαλαρή και πολλές φορές ανορθόδοξη σύνταξη, απουσία στίξης, κολλάζ, αναπάντεχες εικόνες, νέο ποιητικό λεξιλόγιο που περιλαμβάνει ακόμη και μαθηματικά σύμβολα κλπ.

Κατηγορία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες