Μάθημα : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Κωδικός : EL480192

EL480192  -  ΦΛΩΡΑ ΒΓΟΝΤΖΑ

Γλωσσάριο

Ορισμός

Η μουσική επένδυση ενός στίχου ονομάζεται μέτρο. Στην νεοελληνική μετρική έχουμε εναλλαγή τονισμένης (-) και άτονης συλλαβής (υ).

Κατηγορία

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

URL

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες

Σχόλια

ΜΕΤΡΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΥΘΜΟΣ, Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΣΤΙΧΟΥ!
 
Το μέτρο είναι
η εσωτερική μουσική του στίχου,
ο ρυθμός που χτυπά μέσα του,
ο βηματισμός του.
 
Γι' αυτό χρησιμοποιείται
ο όρος "πούς",
δηλαδή πόδι
για να δηλώσει
την επαναλαμβανόμενη "μουσική"
του στίχου, τα βήματα δηλαδή
που επαναλαμβάνονται
(π.χ. το σχήμα βραχύ - μακρό (υ-) είναι ο πους του ίαμβου).
 
Ανάλογα με τον αριθμό των συλλαβών έχουμε...
πεντασύλλαβο,
εξασύλλαβο,
επτασύλλαβο,
οκτασύλλαβο,
ενδεκασύλλαβο,
δωδεκασύλλαβο,
δεκαπεντασύλλαβο
...παραπάνω απο δεκαπεντασύλλαβο ... εντάξει δεν έχουμε!! laughing
 
 
Αν, τώρα, ο τελευταίος πους είναι ατελής, δηλαδή λείπει η τελευταία συλλαβή ή οι δυο τελευταίες συλλαβές του ποδός, τότε λέμε ότι έχουμε καταληκτικό στίχο, ενώ, αν είναι πλήρης, τότε λέμε ότι έχουμε ακατάληκτο στίχο.
 
Όταν, τέλος, ο τόνος στον τελευταίο πόδα 
πέφτει
στην λήγουσα --> ο στίχος λέγεται --> οξύτονος,
στην παραλήγουσα --> ο στίχος λέγεται --> παροξύτονος,
στην προπαραλήγουσα --> ο στίχος λέγεται --> προπαροξύτονος.
 
ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ
1)      ιαμβικό μέτρο (υ -)
Αχός| βαρύς |ακού|γεται |πολλά |ντουφέ|κια πέ|φτουν
συλλαβές: 15 – δεκαπεντασύλλαβος (το -ια- στο «ντουφεκια» λογαριάζεται ως μια συλλαβή επειδή συμπροφέρεται σε μια συλλαβή. Αυτό λέγεται συνίζηση). Ειναι παροξύτονος (πέφτουν) και καταληκτικός (πέ|φτουν).
2)      τροχαϊκό μέτρο (- υ)
Σε γνω|ρίζω α|πο την |κόψη
συλλαβές: 8 – οκτασύλλαβος (το -ω α- στο «γνωρίζω από» συμπροφέρεται σε μια συλλαβή). Είναι παροξύτονος και καταληκτικός.
3)      αναπαιστικό μέτρο (υυ -)
Στων Ψαρών| την ολό|μαυρη ρά|χη
συλλαβές: 10 – δεκασύλλαβος παροξύτονος καταληκτικός.
4)      δακτυλικό μέτρο (- υυ)
Ξύπνα δρο|σιά της αυ|γής και φεγ|γάρι
συλλαβές: 11 – ενδεκασύλλαβος ( το -ιά- στο «δροσιά» υπέστη συνίζηση) παροξύτονος και καταληκτικός.
5)      μεσοτονικό ή αμφιβραχικό μέτρο ( υ – υ)
Τα πρώτα μου| χρόνια |τ’ αξέχα|στα
συλλαβές: 13 – δεκατρισύλλαβος (το -ια- στο «χρόνια» υπέστη συνίζηση) παροξύτονος καταληκτικός.
 
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η τονισμένη συλλαβή του μέτρου δεν συμπίπτει πάντα με τον γραμματικό τόνο.