12.1 Εισαγωγή στις βασικές έννοιες του Παγκόσμιου Ιστού

Ο Παγκόσμιος Ιστός έχει πολύ μικρότερη ιστορία από το Διαδίκτυο (το οποίο ξεκίνησε το 1969). Το 1989 ο Τιμ Μπέρνερς Λι (Tim Berners - Lee), μέλος του κέντρου CERN (Σερν - Κέντρο Φυσικής Υψηλής Ενέργειας) επινόησε τον Παγκόσμιο Ιστό, προσπαθώντας να βρει ένα τρόπο να αρχειοθετεί τις επιστημονικές μελέτες των συνεργατών του CERN. Η επιτυχία του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε πολύ γρήγορα ενσωματώθηκε στις υπηρεσίες του Διαδικτύου γνωρίζοντας τεράστια απήχηση χάρη στον απλό και ελκυστικό τρόπο περιήγησης και αναζήτησης πληροφοριών.

11.2 Ιστορική αναδρομή

Λόγω της μεγάλης απήχησης του Παγκόσμιου Ιστού πολλές φορές ταυτίζουμε τον Παγκόσμιο Ιστό με το Διαδίκτυο. Στην πραγματικότητα αυτή η αντίληψη είναι λανθασμένη. Ο Παγκόσμιος Ιστός είναι μία τεράστια συλλογή από ψηφιακά έγγραφα (τις ιστοσελίδες), που βρίσκονται αποθηκευμένα σε υπολογιστές του Διαδικτύου. Το Διαδίκτυο, αντίθετα, είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο υπολογιστών συνδεδεμένων μεταξύ τους.

Μία ιστοσελίδα (web page) μπορεί να περιλαμβάνει κείμενο, εικόνες, ήχο ή βίντεο. Όπως ένα φορτίο μεταφέρεται με κάποιο φορτηγό σε έναν αυτοκινητόδρομο, έτσι και μία ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Ιστού μεταφέρεται στο Διαδίκτυο «ταξιδεύοντας» από κάποιον κεντρικό υπολογιστή, στον οποίο είναι αποθηκευμένη, στον υπολογιστή μας.

Οι περισσότερες πληροφορίες στον Παγκόσμιο Ιστό είναι δωρεάν.

Βιβλιοθήκες, σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, πανεπιστήμια, ιδιωτικοί οργανισμοί διατηρούν σε έναν υπολογιστή του Διαδικτύου μια συλλογή από ιστοσελίδες (έναν δικτυακό τόπο – web site), που μπορούμε να επισκεφτούμε, όποια στιγμή θέλουμε.

Κάθε ιστοσελίδα που περιέχεται σε δικτυακό τόπο, έχει τη δική της διεύθυνση στον Παγκόσμιο Ιστό, όπως κι εμείς έχουμε τη δική μας διεύθυνση κατοικίας. Όταν καλούμε ένα φίλο στο σπίτι μας για πρώτη φορά, του δίνουμε τη διεύθυνσή μας, ώστε να μπορέσει να μας βρει. Όμοια, αν θέλουμε να «επισκεφτούμε» μία ιστοσελίδα, πρέπει να ξέρουμε τη διεύθυνσή της. Η διεύθυνση αυτή καλείται URL (Uniform Resource Locator) – Ενιαίος Προσδιοριστής Πόρου) ή απλούστερα διεύθυνση ιστοσελίδας. Μία διεύθυνση ιστοσελίδας είναι μοναδική και έχει συνήθως την εξής μορφή:

[Δ1] Δραστηριότητα πληκτρολόγησης URL

Ανοίξτε καποιον φυλλομετρητή και στην γραμμή διευθύνσεων URL πληκτρολογήστε την διεύθυνση του σχολείου σας.

Αν πληκτρολογήσετε www.mousalim.gr τι παρατηρείτε; 

Στην συνέχεια πληκτρολογήστε την ίδια διεύθυνση χωρίς το πρωτόκολλο www. Εμφανίζεται η σελίδα του σχολείου ή όχι; Τι σημαίνει αυτό;

12.2 Πλοήγηση στον Παγκόσμιο Ιστό – Γνωριμία με το Υπερκείμενο (hypertext)

Οι ιστοσελίδες στον Παγκόσμιο Ιστό είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους, έτσι ώστε με τη βοήθεια του ποντικιού να μπορούμε εύκολα να περιηγούμαστε ανάμεσα τους. Στη γλώσσα της Πληροφορικής, όταν επισκεπτόμαστε τη μία ιστοσελίδα μετά την άλλη, λέμε ότι «πλοηγούμαστε» στον Παγκόσμιο Ιστό. Για να έχουμε τη δυνατότητα να βλέπουμε το περιεχόμενο των ιστοσελίδων στην οθόνη του υπολογιστή μας και να πλοηγούμαστε ανάμεσα τους, πρέπει να έχουμε εγκαταστήσει στον υπολογιστή μας ένα Λογισμικό Πλοήγησης ή Φυλλομετρητή ή Περιηγητή (Browser). Οι πιο δημοφιλείς φυλλομετρητές είναι: Google Chrome, Safari, Firefox, Microsoft Soft Edge, , Opera,  κ.α.

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Αν θέλουμε να επισκεφτούμε μια ιστοσελίδα, αρκεί να πληκτρολογήσουμε τη διεύθυνσή της στον Φυλλομετρητή που διαθέτουμε. Για παράδειγμα, αν θέλουμε να επισκεφτούμε την αρχική σελίδα του δικτυακού τόπου του μουσικού Σχολείου Αλίμου, πληκτρολογούμε τη διεύθυνση www.mousalim.gr στην γραμμή διευθύνσεων όπως φαίνεται στην εικόνα

ενώ στη συνέχεια πατάμε το πλήκτρο Enter (στο πληκτρολόγιο).

Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα θα εμφανιστεί η σελίδα του σχολείου στην οθόνη του υπολογιστή μας και θα αρχίσουμε την περιήγηση μας.

Η παραπάνω γραμμή διευθύνσεων σε όλους τους σύγχρονους φυλλομετρητές λειτουργεί και σαν γραμμή αναζήτησης πληροφορίας. Δηλαδή, ο χρήστης μπορεί να πληκτρολογήσει φυσικό κείμενο στην γλώσσα του και να γίνει αναζήτηση στην συνδεδεμένη μηχανή αναζήτησης. Για π.χ στον Φυλλομετρητή Google Chrome η αναζήτηση γίνεται στην μηχανή google, ενώ στον φυλλομετρητή Microsoft Edge η αναζήτηση γίνεται στην μηχανή αναζήτησης της Microsoft, Bing.

Μπορείτε σαν χρήστες να επιλέξετε ο Φυλλομετρητής σας ποια μηχανή αναζήτησης θα χρησιμοποιεί.  

[Δ2] Χρήση των φυλλομετρητών

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα Statcounter πληκτρολογώντας την ηλεκτρονική διευθυνση (URL) gs.statcounter.com στην γραμμή διευθυνσεων του φυλλομετρητή του ηυ σας.
Στην συνέχεια προσπαθήστε να βρείτε ποιός είναι ο φυλλομετρητής που χρησιμοποιείται περισσότερο, και σε ποιο ποσοστό, στην Ελλάδα το 2024.

Τι ισχύει για την ευρώπη και τον υπολοιπο κόσμο

[Δ3] Δραστηριότητα ορισμού της μηχανής αναζήτησης στον Φυλλομετρητή σας

Ο Google Chrome έχει σαν προκαθορισμένη μηχανή αναζήτησης εκείνη της google. Θέλουμε να αλλάξουμε την μηχανή αναζήτησης στην DuckDuckGo. Πώς θα το κάνετε;

Ιδέα! - Βρείτε που μπορείτε να αλλάξετε τις ρυθμίσεις του φυλλομετρητή google Chrome και στην περιοχή μηχανή αναζήτησης ορίστε την κατάλληλη μηχανή

Στην συνέχεια αναζητήστε το σχολείο σας γράφοντας στην γραμμή διευθύνσεων

Μουσικο Σχολείο Αλίμου

Ποιά μηχανή αναζήτησης χρησιμοποιεί τώρα ο Φυλλομετρητής σας;;;

Δοκιμάστε και αλλες μηχανές αναζήτησης

12.3. Χρήσιμες πληροφορίες για την Πλοήγηση στον Παγκόσμιο Ιστό

Στην προσπάθειά μας να ακολουθήσουμε πολλούς συνδέσμους, για να διαβάσουμε διάφορα κείμενα ιστοσελίδων, είναι πολύ πιθανό να χαθούμε και να μην ξέρουμε πώς να επιστρέψουμε στην αρχική ιστοσελίδα. Για να λυθεί το πρόβλημα αυτό και να μη μετατραπεί ο Παγκόσμιος Ιστός σε λαβύρινθο, το Λογισμικό Πλοήγησης είναι εφοδιασμένο με τέσσερα βασικά πλήκτρα: