Μάθημα : ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Κωδικός : 0501361261

0501361261  -  ΕΥΔΟΚΙΑ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ

Ενότητες - 4.3 Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπου (σελ. 84-87 / Βιολογία Β & Γ Γυμνασίου) & 4.4 Τρόπος ζωής και ασθένειες (σελ. 87-89 / Βιολογία Β & Γ Γυμνασίου)

4.3 Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπου (σελ. 84-87 / Βιολογία Β & Γ Γυμνασίου) & 4.4 Τρόπος ζωής και ασθένειες (σελ. 87-89 / Βιολογία Β & Γ Γυμνασίου)

Διδακτικοί στόχοι

Οι μαθητές να είναι σε θέση να:

  1. διακρίνουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του ανθρώπου σε εξωτερικούς και εσωτερικούς, και τους εσωτερικούς σε γενικούς και ειδικούς.
  2. ορίζουν το αντιγόνο και το αντίσωμα και τους τρόπους με τους οποίους τα αντισώματα συμβάλλουν στην εξουδετέρωση των μικροοργανισμών.
  3. δίνουν τον ορισμό της ανοσίας.
  4. αντιλαμβάνονται την χρησιμότητα των εμβολίων και των ορών στην πρόληψη και την αντιμετώπιση ασθενειών.
  5. συσχετίζουν τον τρόπο ζωής και των καθημερινών πρακτικών του ατόμου με την διατήρηση της προσωπικής του υγείας.
  6. αντλούν πληροφορίες από τη βιολογία και τις επιστήμες υγείας για την ερμηνεία φαινομένων και καταστάσεων που αφορούν την καθημερινή ζωή.

 

Λέξεις / κλειδιά:

1. Διάκριση των αμυντικών μηχανισμών του ανθρώπινου οργανισμού

Ο κόσμος που μας περιβάλλει είναι γεμάτος μικρόβια, άλλα παθογόνα και άλλα όχι. Ο οργανισμός μας, για να προστατευτεί από τα παθογόνα μικρόβια, έχει αναπτύξει αμυντικούς μηχανισμούς:

Αμυντικοί Μηχανισμοί
Εξωτερικοί = εμποδίζουν την είσοδο των παθογόνων μικροβίων στον οργανισμό Εσωτερικοί =καταπολεμούν τους εισβολείς, εφόσον αυτοί έχουν κατορθώσει τελικά να εισέλθουν
1. Δέρμα = αποτελεί φραγμό στην είσοδο των μικροβίων Γενικοί = η δράση τους είναι κοινή για όλους τους μικροοργανισμούς Ειδικοί =με εξειδικευμένη δράση
2. Σάλιο = περιέχει ένζυμα που καταστρέφουν αρκετά μικρόβια

1. Φλεγμονή = Η διαδικασία αυτή ενεργοποιείται μετά από καταστροφή των ιστών. Τα συμπτώματά της είναι:

  • τοπική άνοδος της θερμοκρασίας,
  • πρήξιμο στη συγκεκριμένη περιοχή,
  • πόνος και
  • κοκκίνισμα.

1. Παραγωγή αντισωμάτων

3. Όξινο περιβάλλον στομάχου 2. Πυρετός άνοδος της θερμοκρασίας του σώματος μετά από γενικευμένη μόλυνση 2. Δημιουργία κυττάρων "μνήμης"

4. Βλεννογόνοι (=επιθηλιακός ιστός):

  • στο εσωτερικό της μύτης,
  • στη στοματική κοιλότητα,
  • στα βλέφαρα, αλλά και
  • στα γεννητικά όργανα.

3. Φαγοκυττάρωση

 
  4. Ουσίες με αντιμικροβιακή δράση  



2. Τι ονομάζουμε αντιγόνα;

Είναι οι «ξένοι» παράγοντες (μικρόβια, μικροβιακές ουσίες κτλ.)  που εισέρχονται στον οργανισμό μας.

 

3. Τι ονομάζεται ανοσολογική απόκριση;

Αποτελείται από μια σειρά αντιδράσεων στον οργανισμό που ξεκινούν με την αναγνώριση του αντιγόνου. Αυτή περιλαμβάνει την ενεργοποίηση ειδικών λευκοκυττάρων τα οποία παράγουν αντισώματα.

 

4. Τι είναι τα αντισώματα;

Τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες με δομή τέτοια ώστε να ταιριάζουν με το αντιγόνο όπως το κλειδί με την κλειδαριά, οδηγώντας τελικά στην εξουδετέρωση του αντιγόνου.

 

5. Τι είναι η ανοσία;

Το εντυπωσιακό με τους μηχανισμούς ειδικής άμυνας είναι ότι, παράλληλα με την αντιμετώπιση του εισβολέα, δημιουργούν και ειδικά κύτταρα «μνήμης» ώστε την επόμενη φορά που θα προσβληθούμε από το ίδιο αντιγόνο, τα κύτταρα αυτά ενεργοποιούνται και τελικά παράγονται τα κατάλληλα αντισώματα πολύ γρήγορα και σε μεγάλες ποσότητες. Έτσι, το αντιγόνο εξουδετερώνεται ταχύτατα και δεν εμφανίζονται τα συμπτώματα της ασθένειας. 

 

6. Τι περιέχει το εμβόλιο;

Με τον εμβολιασμό εισάγεται στο σώμα μας μια μικρή ποσότητα νεκρών ή ανενεργών μικροοργανισμών ή και τμημάτων τους (εμβόλιο).  Το περιεχόμενο του εμβολίου αρκεί για να ενεργοποιηθεί η διαδικασία της ανοσολογικής απόκρισης, ενώ συνήθως δεν είναι ικανό να προκαλέσει ασθένεια.

 

7. Τι είναι ο ορός;

 Στον ορό (=έτοιμα αντισώματα) περιέχονται αντισώματα που λαμβάνονται από κάποιον άλλο ζωικό οργανισμό που έχει μολυνθεί από αυτόν τον μικροοργανισμό. Έτσι, σε περίπτωση υπόνοιας για προσβολή από το βακτήριο του τετάνου χορηγείται ο αντιτετανικός ορός.



8. Ασθένειες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής του ανθρώπου:

  • η κατανάλωση ουσιών που προκαλούν εθισμό (εξαρτησιογόνες, π.χ. καπνός, οινοπνευματώδη ποτά, ναρκωτικά),
  • η έλλειψη άσκησης,
  • η κακή διατροφή κ.ά.

 

9. Τι προκαλούν οι εξαρτησιογόνες ουσίες;

  • διαταράσσουν την ομοιόσταση του οργανισμού επηρεάζοντας πρωτίστως τη λειτουργία του νευρικού συστήματος.
  • μεταβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται, σκέφτεται ή αισθάνεται,
  • εξάρτηση σωματική = όταν ο χρήστης σταματήσει τη χρήση της εξαρτησιογόνας ουσίας, εμφανίζει συμπτώματα αντίθετα από τα αποτελέσματα που προκαλεί η συγκεκριμένη ουσία.
  • εξάρτηση ψυχική =  ο άνθρωπος αισθάνεται έντονη επιθυμία να επαναλάβει τη χρήση μιας εξαρτησιογόνας ουσίας, σε μικρότερα ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, για να μπορέσει να μετριάσει τη δυσφορία και το άγχος που αισθάνεται,
  • σύνδρομο στέρησης = μια οργανική και μερικές φορές θανατηφόρα διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονες σωματικές μεταβολές (καρδιακές, αναπνευστικές, ενδοκρινολογικές κ.ά. δυσλειτουργίες).

 

 

 

Εργάζομαι στο σπίτι:

  1. Διαβάζω Θεωρία βιβλίο Β & Γ Γυμνασίου σελ. 84-89
  2. Ασκήσεις 1, 2 / βιβλίο Β & Γ Γυμνασίου σελ. 89
  3. Άσκηση 4 / βιβλίο Β & Γ Γυμνασίου σελ. 91
  4. Τετράδιο Εργασιών Β & Γ Γυμνασίου σελ. 51-52 / 5η Δραστηριότητα, 4ης Ενότητας: «Κάπνισμα ή υγεία;»
  5. «Μηχανισμοί άμυνας κουίζ»