Μάθημα : Γεωλογία - Γεωγραφία Α' Γυμνασίου (Τμήματα: Α3 - Α4 - Α5)
Κωδικός : 0501922415
-
Θεματικές Ενότητες
Ενότητα Α: Χάρτες (Μάθημα Α.1.1 - Α1.2 - Α1.3)
Στην ενότητα αυτή θα μάθουμε:
- Με ποιο τρόπο μπορούμε να προσδιορίσουμε τη θέση μας πάνω στην επιφάνεια της Γης,
- Ποιο είναι το δίκτυο των παραλλήλων και των μεσημβρινων και πως υπολογίζουμε τις γεωγραφικές συντεταγμένες,
- Τι είναι το GPS και πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το GPS του κινητού μας.
Δορυφόροι σε τροχιά γύρω από τη Γη
Μάθημα Α.1.1) Μαθαίνω τις Γεωγραφικές Συντεταγμένες
Δημιουργήθηκε από τους γεωγράφους ένα σύστημα γραμμών από:
α) τους παραλλήλους οι οποίοι είναι νοητοί κύκλοι κάθετα στον άξονα της Γης (αριστερό σχήμα) και
β) τους μεσημβρινούς οι οποίοι είναι νοητά ημικύκλια που ενώνουν τοn Βόρειο και Νότιο πόλο (δεξί σχήμα)
Οι παράλληλοι και οι μεσημβρινοί μας βοηθούν να εντοπίζουμε ακριβώς τη γεωγραφική μας θέση μας πάνω στο χάρτη.
Δείτε το παρακάτω σχήμα και αφού διαβάσετε το μάθημα Α1.1 στη σελίδα 11 του βιβλίου σας εντοπίστε με τις διακεκκομένες γραμμές τον Ισημερινό καθώς και τον 1ο Μεσημβρινό.
Οδηγίες: Πως θα βρώ τις γεωγραφικές συντεταγμένες ενός σημείου;
1) Για να βρω το Γεωγραφικό Πλάτος: Σκέφτομαι ότι με το Γεωγραφικό πλάτος μετράμε την απόσταση ενός σημείου από τον Ισημερινό, άρα, ψάχνω να βρω ποιος παράλληλος διέρχεται από το σημείο που με ενδιαφέρει. Αφού βρω σε πόσες μοίρες αντιστοιχεί ο παράλληλος αυτός, στη συνέχεια γράφω Β, αν το σημείο είναι στο Βόρειο ημισφαίριο και Ν αν το σημείο είναι στο νότιο ημισφαίριο.
2) Για να βρω το Γεωγραφικό Μήκος: Σκέφτομαι ότι με το Γεωγραφικό μήκος μετράμε την απόσταση ενός σημείου από τον 1ο Μεσημβρινό, άρα, ψάχνω να βρω ποιος μεσημβρινός διέρχεται από το σημείο που με ενδιαφέρει. Αφού βρω σε πόσες μοίρες αντιστοιχεί ο μεσημβρινός αυτός, στη συνέχεια γράφω Α, αν το σημείο είναι στο Ανατολικό ημισφαίριο και Δ αν το σημείο είναι στο δυτικό ημισφαίριο.
Αφού τα κατανοήσουμε επιχειρούμε τις παρακάτω ασκήσεις:
Βρίσκουμε τις σωστές γεωγραφικές συντεταγμένες των σημείων πάνω στην επιφάνεια της Γης.
Στα πλαίσια του μαθήματος Α.1.1 μοιράστηκε το παρακάτω φυλλάδιο που μας βοηθά να θυμηθούμε τις γεωγραφικές έννοιες της ενότητας αυτής.
Μάθημα Α.1.2) Παίζω με τις γεωγραφικές συντεταγμένες
Στο μάθημα αυτό θα συζητήσουμε:
- τη σχέση του γεωγραφικού πλάτους με το κλίμα
Κλίμα: Αρχικά πάμε να θυμηθούμε τι είναι κλίμα, παρακολουθώντας το παρακάτω video:
Τι είναι καιρός, τι είναι κλίμα και ποιες είναι οι διαφορές τους;
Συμπαιράινουμε, ότι το κλίμα αποτελεί το σύνολο των καιρικών συνθηκών που επικρατούν σ’ ένα τόπο για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από 30 χρόνια).
Το κλίμα ενός τόπου επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες μεταξύ των οποίων και η απόσταση από τον ισημερινό, δηλαδή από το γεωγραφικό πλάτος.
Άλλοι παράγοντες είναι το υψόμετρο, η απόσταση από τη θάλασσα κτλ, για παράδειγμα, άλλο κλίμα έχει η Αθήνα και άλλο κλίμα το όρος Παρνασσός, όπου και λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο τους χειμερινούς μήνες.
Στη Γη διακρίνονται πέντε θερμικές ζώνες, όπως βλέπετε με τα διαφορετικά χρώματα στο παρακάτω σχήμα. Τι παρατηρείτε ότι συμβαίνει σε σχέση με τον Ισημερινό;
Οι Θερμικές ζώνες δημιουργούνται εξ' αιτίας της μικρής κλίσης που εμφανίζει ο άξονας περιστροφής της Γης σε σχέση με το κατακόρυφο επίπεδο αλλά και εξ' αιτίας της γωνίας που σχηματίζουν οι ακτίνες του ήλιου με την επιφάνεια της Γης στα διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη. Για λεπτομέρειες δείτε στο παρακάτω σύνδεσμο:
Στα πλαίσια του μαθήματος Α.1.2 μοιράστηκε το παρακάτω φυλλάδιο που μας βοηθά να θυμηθούμε τα χαρακτηριστικά των θερμικών ζωνών τα οποία έχουμε συζητήσει ήδη στο Δημοτικό σχολείο. Πάμε να το συμπληρώσουμε:
Μάθημα Α.1.3) Η χρήση των χαρτών στην καθημερινή ζωή
Στόχος του μαθήματος αυτού είναι να μάθουμε να διαβάζουμε εύκολα τους χάρτες και να μάθουμε να μετρούμε τις αποστάσεις με τη βοήθεια της κλίμακας του χάρτη. Τι είναι άραγε ο χάρτης... είναι απλά μια φωτογραφία ή μία ζωγραφιά?
Ο χάρτης είναι μία απεικόνιση της Γης η οποία περιέχει διάφορες πληροφορίες που απεικονίζονται με χαρτογραφικά σύμβολα. Τα σύμβολα αυτά είναι είτε επιφανειακά, είτε γραμμικά, είτε σημειακά ανάλογα με το τι απεικονίζουν.
Ο χάρτης για να είναι πλήρης πρέπει να περιέχει:
- Τίτλο: ο οποίος δίνει πληροφορίες για το περιεχόμενο του χάρτη.
- Κλίμακα : πόσες φορές έχει σμικρυνθεί η πραγματικότητα, και εκφράζεται σε μορφή κλάσματος.
- Υπόμνημα : το οποίο επεξηγεί τα χαρτογραφικά σύμβολα που χρησιμοποίησε ο χαρτογράφος.
- Προσανατολισμό : με τη βοήθεια μιας πυξίδας απεικονίζεται ο προσανατολισμός, δηλαδή τα σημεία του ορίζοντα στην επιφάνεια του χάρτη.
Παρακάτω ακολουθούν κάποιοι σύνδεσμοι για παραπάνω εξάσκηση στα στοιχεία του χάρτη:
Σε αυτό το παιχνίδι αντιστοίχισης μαθαίνουμε να διακρίνουμε τα επιφανειακά, τα γραμμικά και τα σημειακά σύμβολα ενός χάρτη.
Πως χρησιμοποιούμε τα σημεία του ορίζοντα πάνω στην επιφάνεια του χάρτη.
Η κλίμακα του χάρτη
Η κλίμακα είναι το πιο σημαντικό στοιχείο το οποίο μας δείχνει πόσες φορές έχουμε σμικρύνει την πραγματική επιφάνεια της Γης για να χωρέσει στο χαρτί μας. Χωρίς αυτή δε μπορούμε να αντιληφθούμε τις πραγματικές διαστάσεις.
Όπως όταν βγάζουμε μία φωτογραφία:
Στην πρώτη φωτογραφία, δε μπορούμε να καταλάβουμε πόσο μεγάλη είναι η ντομάτα που απεικονίζεται. Αντίθετα, στη δεύτερη φωτογραφία χρησιμοποιούμε ένα βοηθητικό αντικείμενο του οποίου οι διαστάσεις μας είναι γνωστές και έτσι μπορούμε να καταλάβουμε ότι πρόκειται για ένα ντοματίνι!
Αναλυτικές οδηγίες για το πως υπολογίζουμε την πραγματική απόσταση σε ένα χάρτη θα βρείτε εδώ.
Στα πλαίσια του μαθήματος Α.1.3 μοιράστηκε το φυλλάδιο 3 για περισσότερη εξάσκηση πάνω στον υπολογισμό της πραγματικής απόστασης με τη βοήθεια της κλίμακας. Μπορείτε να το βρείτε εδώ:
Υποχρεωτική Εργασία στο Α' Κεφάλαιο
|
Ο τίτλος της εργασίας είναι: "Λειτουργία και χρήσεις του GPS". Ο στόχος της εργασίας αυτής είναι να διερευνήσουμε το GPS το οποίο έχει εισβάλλει στην καθημερινή μας ζωή και μας διευκολύνει με πολλές υπηρεσίες. Θα διερευνήσουμε πως λειτουργεί, τι χρειάζεται για να λειτουργήσει και ποιες είναι οι σημαντικότερες εφαρμογές του.
Αναλυτικές Οδηγίες:
Αρχικά θα παρακολουθήσουμε το επεξηγηματικό video το οποίο θα βρείτε εδώ: video και θα απαντήσουμε στις παρακάτω ερωτήσεις:
Στη συνέχεια, θα πραγματοποιήσουμε την έρευνά μας στο διαδίκτυο ή σε άλλες διαθέσιμες πηγές (βιβλία, περιοδικά) για να βρούμε πέντε τουλάχιστον σημαντικές χρήσεις του GPS. Καταγράφουμε τις χρήσεις αυτές στο τετράδιό μας επιγραμματικά, μαζί με τις αντίστοιχες πηγές που βρήκαμε τις απαντήσεις.
Μπορείτε να επιλέξετε εσείς τον τρόπο που θέλετε να παραδώσετε την εργασία σας, γραπτά ή ηλεκτρονικά.
Ιστοσελίδες που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε: (Αγγλική γλώσσα)
--------- Η προθεσμία παράδοσης της εργασίας είναι η 21 Νοεμβρίου -----
|
Ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες
Γνωρίζετε ότι για να εντοπίσει τη θέση σας μία συσκευή GPS απαιτείται να συνεργαστούν τέσσερις δορυφόροι;
Έχετε αναρωτηθεί πότε πως λειτουργεί το GPS; Πως καταφέρνει και εντοπίζει με τόση ακρίβεια την θέση μας; Ποιοι φυσικοί νόμοι υπάρχουν πίσω από αυτή την τεχνολογία και ποια η σχέση του GPS με την θεωρία της σχετικότητας του Einstein;
Επανάληψη στις γνώσεις που απέκτησα
Με τη βοήθεια του φυλλαδίου αυτού μπορείτε να κάνετε επανάληψη σε όσα συζητήσαμε στα μαθήματα του 1ου Κεφαλαίου.