Μάθημα : ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3.1 Η μεταφορά και η αποβολή ουσιών στους μονοκύτταρους οργανισμούς

Ένα κύτταρο μπορεί να ανταλλάσσει εύκολα ουσίες με το περιβάλλον του, με τη βοήθεια της πλασματικής του μεμβράνη.

Oι μονοκύτταροι οργανισμοί, όπως η αμοιβάδα, έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν ουσίες με το περιβάλλον τους με διάχυση (=είναι το «άπλωμα» των μορίων στον χώρο παθητικά από τα πυκνότερα διαλύματα προς τα αραιότερα, ώστε παντού να υπάρχει η ίδια συγκέντρωση.)

3.2 Η μεταφορά και αποβολή ουσιών στα φυτά

αγωγός ιστός φυτών	ξύλωμα: το ριζικό σύστημα των φυτών συλλέγει νερό από το έδαφος και μαζί και ανόργανες ουσίες (κυρίως φωσφόρο, κάλιο, νάτριο, μαγγάνιο), που είναι απολύτως απαραίτητες για τη λειτουργία των φυτών. Το ξύλωμα είναι υπεύθυνο για την μεταφορά αυτών από τις ρίζες στους βλαστούς και στη συνέχεια στα φύλλα.
	φλοίωμα: έχει το ρόλο της μεταφοράς των προϊόντων της φωτοσύνθεσης από τα φύλλα προς τον βλαστό και την ρίζα.

Η κυκλοφορία των ουσιών στα φυτά ρυθμίζεται από την επιδερμίδα που αποτελείται από κύτταρα που είναι τοποθετημένα το ένα πολύ κοντά στο άλλο στην επιφάνεια των φύλλων. Ο ρόλος της επιδερμίδας είναι:

• να καλύπτει το φύλλο
• να περιορίζει τις απώλειες νερού από το φύλλο, εμποδίζοντας την εξάτμιση του νερού που βρίσκεται στο εσωτερικό του.

Η πυκνή διάταξη των κυττάρων της επιδερμίδας του φύλλου διακόπτεται από μικροσκοπικά ανοίγματα που ονομάζονται στόματα. Με τη βοήθεια των στομάτων το εσωτερικό του φύλλου επικοινωνεί με το περιβάλλον. 

Από τα στόματα αποβάλλεται και μια ποσότητα από το νερό που βρίσκεται στο εσωτερικό του φύλλου και ονομάζεται διαπνοή. Το νερό που χάνεται αναπληρώνεται από το νερό του εδάφους το οποίο απορροφάται από τις ρίζες.