Μάθημα : ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Κωδικός : 0502030487

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

0502030487  -  ΕΥΔΟΚΙΑ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ

Ενότητες - 3.4 Η μεταφορά και αποβολή ουσιών στον άνθρωπο (κυκλοφορικό σύστημα)

3.4 Η μεταφορά και αποβολή ουσιών στον άνθρωπο (κυκλοφορικό σύστημα)

3.1 Η μεταφορά και η αποβολή ο... 3.4 Η μεταφορά και αποβολή ουσ...

Διδακτικοί στόχοι

Οι μαθητές να είναι σε θέση να:

  1. διακρίνουν και να περιγράφουν τα όργανα του κυκλοφορικού συστήματος του ανθρώπου και τον ρόλο του καθένα στην κυκλοφορία του αίματος.
  2. περιγράφουν τα είδη των αιμοφόρων αγγείων και να διακρίνουν τις δομικές και λειτουργικές διαφορές τους.
  3. προσδιορίζουν τα συστατικά του αίματος και να περιγράφουν τα δομικά και λειτουργικά τους χαρακτηριστικά.
  4. κατανοούν τη μικρή και τη μεγάλη κυκλοφορία του αίματος.
  5. συσχετίζουν τις ασθένειες του κυκλοφορικού συστήματος με περιβαλλοντικούς παράγοντες και τον σύγχρονο τρόπο ζωής.

 

Λέξεις / κλειδιά:

  • κυκλοφορικό σύστημα
  • καρδιά
  • αιμοφόρα αγγεία
  • αρτηρίες
  • φλέβες
  • τριχοειδή αγγεία
  • ερυθρά αιμοσφαίρια (ερυθροκύτταρα)
  • λευκά αιμοσφαίρια (λευκοκύτταρα
  • αιμοπετάλια
  • πλάσμα αίματος

1. Ο ρυθμός κυκλοφορίας του αίματος

Η κυκλοφορία του αίματος στον άνθρωπο επιτυγχάνεται χάρη στις συστολές και στις διαστολές της τετράχωρης καρδιάς του και στην ύπαρξη ενός δικτύου αιμοφόρων αγγείων.

Ο ρυθμός κυκλοφορίας του αίματος αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού (οξυγόνο, θρεπτικές ουσίες).

 καρδιά

 

2. Γιατί χρειάζεται η κυκλοφορία του αίματος

  • Οι θρεπτικές ουσίες που απορροφώνται στο λεπτό έντερο, ως προϊόντα διάσπασης των τροφών, καταλήγουν στο αίμα. Με την κυκλοφορία του αίματος φτάνουν σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού μας.
  • Στο αίμα επίσης καταλήγουν οι άχρηστες ουσίες που παράγονται κατά τον μεταβολισμό των κυττάρων μας. 

 

3. Τα χαρακτηριστικά όργανα του κυκλοφορικού συστήματος του ανθρώπου

Αποτελείται από:

  • τετράχωρη καρδιά (2 κόλπους, 2 κοιλίες)
  • αιμοφόρα αγγεία. Τα αιμοφόρα αγγεία διακρίνονται σε τρεις τύπους: τις αρτηρίες, τις φλέβες και τα τριχοειδή.

 

 

 


 ΠΙΝΑΚΑΣ . Κυριότερες διαφορές μεταξύ των αιμοφόρων αγγείων του ανθρώπου
ΑΡΤΗΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΡΤΗΡΙΔΙΑ ΦΛΕΒΕΣ ΚΑΙ ΦΛΕΒΙΔΙΑ ΤΡΙΧΟΕΙΔΗ
Έχουν παχιά τοιχώματα. Έχουν τοιχώματα λεπτότερα από αυτά των αρτηριών. Έχουν τα λεπτότερα τοιχώματα από όλα τα αγγεία.

Έχουν διάμετρο μικρότερη από αυτή των φλεβών αλλά περισσότερο ελαστικά τοιχώματα.

 Έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από αυτή των αρτηριών. Είναι τα αγγεία με τη μικρότερη διάμετρο.
Δεν έχουν βαλβίδες. Έχουν βαλβίδες που εξασφαλίζουν τη μονόδρομη ροή του αίματος από τους ιστούς προς την καρδιά. Δεν έχουν βαλβίδες.

Απομακρύνουν το αίμα από την καρδιά.

 Επιστρέφουν το αίμα στην καρδιά. Συνδέουν τα αρτηρίδια με τα φλεβίδια.
Περιέχουν αίμα πλούσιο σε οξυγόνο. Περιέχουν αίμα πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα. Γίνεται η ανταλλαγή ουσιών μεταξύ αίματος και ιστών.

 

 

4. Η σύσταση του αίματος 

1. πλάσμα: είναι ένα υποκίτρινο υγρό που αποτελείται κυρίως από νερό.

Περιέχει διαλυμένες διάφορες ουσίες:

  • χρήσιμες ουσίες, όπως ορισμένες πρωτεΐνες που βοηθούν στην άμυνα του οργανισμού.
  • άχρηστες ουσίες που έχουν αποβληθεί από τα κύτταρα και πρέπει να απομακρυνθούν από τον οργανισμό.
 2. κύτταρα του αίματος
  • ερυθρά αιμοσφαίρια (ερυθροκύτταρα)

Λειτουργία: είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά του οξυγόνου στα κύτταρα και για την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από αυτά.

 
  • λευκά αιμοσφαίρια (λευκοκύτταρα)

Λειτουργία: είναι υπεύθυνα για την προστασία του οργανισμού από εισβολείς, όπως είναι οι μικροοργανισμοί που προκαλούν ασθένειες.

 
  • αιμοπετάλια

Λειτουργία: συμβάλλουν στην πήξη του αίματος σε περίπτωση τραυματισμού, ώστε να παρεμποδίζεται μεγάλη απώλεια αίματος.

 

 

 

5. Κυκλοφορικό σύστημα και υγεία

Αιτίες ασθενειών κυκλοφορικού συστήματος:
  • κληρονομικότητα
  • παράγοντες που έχουν σχέση με τον τρόπο ζωής μας: με το κάπνισμα, την παχυσαρκία, την πλούσια σε ζωικά λίπη διατροφή κ.ά.
  • περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως αέριοι ρύποι (π.χ. το μονοξείδιο του άνθρακα), που επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία του κυκλοφορικού μας συστήματος.

Η άσκηση και η ισορροπημένη διατροφή έχει διαπιστωθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών του κυκλοφορικού συστήματος. 

 

Εργάζομαι στο σπίτι:

  • Το αίμα και τα συστατικά του - βάλε στη σωστή θέση
  • Τετράδιο εργασιών - Δραστηριότητα 3.5 «Έχω πόνο στην καρδιά και πώς να τον γιατρέψω…»
  • Τετράδιο εργασιών - Δραστηριότητα 3.4 «Τι ομάδα είσαι;»
  • Τετράδιο εργασιών - Δραστηριότητα 3.6 «Ρύπανση και κυκλοφορικό σύστημα»