Μάθημα : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β

Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ είναι διάσημο για τη μαρτυρία που παρέχει σχετικά με τα δεινά μιας οικογένειας Εβραίων, της οικογένειας Φρανκ, στα χρόνια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

Ας ερευνήσουμε το ιστορικό πλαίσιο...

1. Υπήρχε εβραϊκό κράτος εκείνη την εποχή; Πού ζούσαν οι Εβραίοι; (Μπορείς να συμβουλευτείς τον χάρτη και το κείμενο στην Εγκυκλοπαίδεια Ολοκαυτώματος.) 

2. Ποια ήταν η στάση του Χίτλερ απέναντι στους Εβραίους;

3. Τι ονομάζουμε Ολοκαύτωμα και ποιες ομάδες υπήρξαν θύματα;

Μπορείς να συμβουλευτείς τη Βικιπαίδεια και να διαβάσεις το παρακάτω κείμενο του Γερμανού ιερέα Μάρτιν Νίμελερ (Martin Niemöller), γραμμένο το 1937:

«Στην αρχή ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους.

Δεν ήμουν Εβραίος και δεν φώναξα.

Μετά ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές.

Δεν ήμουν κομμουνιστής και δεν φώναξα.

Έπειτα ήρθε η ώρα των σοσιαλδημοκρατών.

Δεν ανήκα σ’ αυτό το κόμμα και δεν έβρισκα λόγο να διαμαρτυρηθώ.

Ακολούθησαν οι ομοφυλόφιλοι.

Ούτε κι αυτό σκέφτηκα ότι με αφορούσε.

Στο τέλος ήρθε η σειρά των τσιγγάνων.

Ούτε και τότε βρήκα λόγια για να εκφράσω την αντίθεσή μου.

Ο επόμενος στη σειρά ήμουν εγώ.

Αλλά δεν υπήρχε κανείς για να φωνάξει.»

Ας διαβάσουμε το απόσπασμα από το Ημερολόγιο που ανθολογείται στο σχολικό μας βιβλίο ...

• Πού βρίσκεται η οικογένεια Φρανκ μετά τον Ιούλιο του 1942 και για ποιο λόγο;
• Να παρουσιάσεις τις συνθήκες ζωής της Άννας και των συγκατοίκων της, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν στο κρησφύγετο βιώνοντας μια τόσο ιδιαίτερη καθημερινότητα, με βάση τα αποσπάσματα από το ημερολόγιο που διαβάσαμε στην τάξη και την εικονική περιήγηση στο κρησφύγετό τους.

Ας δούμε τι απασχολεί την Άννα και τους δικούς της...

• Με βάση το απόσπασμα του ημερολογίου που περιλαμβάνεται στο σχολικό μας βιβλίο, τι φαίνεται να απασχολεί την Άννα περισσότερο;
• Να παρουσιάσεις τα παράπονα της Άννας από τη μητέρα της, παραθέτοντας αποσπάσματα από το ημερολόγιό της.
• Τι θα συμβούλευες τη μητέρα της Άννας; Γράψε της ένα γράμμα.
• Να παρουσιάσεις τα παράπονα της Άννας από τον πατέρα της, παραθέτοντας αποσπάσματα από το ημερολόγιό της.
• Τι θα συμβούλευες τον πατέρα της Άννας; Γράψε του ένα γράμμα.
• Αν ήσουν η Κίτυ, τι θα συμβούλευες την ίδια την Άννα αναφορικά με τη σχέση της με τους γονείς της αλλά και την αδελφή της; Γράψε της ένα γράμμα.

Η Άννα και οι σημερινοί έφηβοι ...

• Γράψε ένα γράμμα στους γονείς σου με τα δικά σου παράπονα και σκέψεις. Διάβασε στο 14^ο τεύχος της εφημερίδας του σχολείου μας μερικές από τις επιστολές που έγραψαν πέρυσι οι συμμαθητές σου.
• Η Άννα Φρανκ καταφεύγει στο γράψιμο. Ποια ψυχολογική ανάγκη την ωθεί; Ποιο είναι το δικό σου καταφύγιο στις δύσκολες στιγμές;
• Δες στο βίντεο τον Ότο, τον πατέρα της Άννας, που μιλά για την κόρη του:

• Ποια διαπίστωση μοιράζεται ο πατέρας της Άννας με εμάς; Νομίζεις ότι η διαπίστωσή του ισχύει και για τους σημερινούς έφηβους και τους γονείς τους; Γράψε τις σκέψεις σου στο δικό σου ημερολόγιο.

Και μετά;

• Τι απέγινε η Άννα Φρανκ, η οικογένειά της και οι συγκάτοικοί τους;
• Τι λύση προωθήθηκε στη συνέχεια για τους Εβραίους και πόσο αυτή έλυσε πράγματι τα προβλήματα;

Το αγόρι με τις ριγέ πιτζάμες

"Το αγόρι με τις ριγέ πιτζάμες" ή αλλιώς "Το αγόρι πίσω από το συρματόπλεγμα" (The Boy in the Striped Pyjamas) είναι μια ιστορική δραματική ταινία για το Ολοκαύτωμα του 2008, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Μαρκ Χέρμαν. Βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του 2006 του John Boyne.

Η ιστορία του Μπρούνο είναι μοναδική, προϊόν της φαντασίας του συγγραφέα. Όχι όμως και η ιστορία του Σμούελ, που την έζησαν εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά, απ’ όλη την Ευρώπη, που είχαν λάθος ταυτότητα, βρέθηκαν σε λάθος μέρος τη λάθος στιγμή. Έχεις ακούσει τη θεωρία περί της «ανώτερης φυλής»; Οι ναζί πίστευαν ότι η δική τους φυλή, η λεγόμενη άρια φυλή, ήταν ανώτερη από τις άλλες. Βασισμένοι σ’ αυτήν τη θεωρία αποφάσισαν να εξοντώσουν όλους όσους θεωρούσαν κατώτερους φυλετικά: Εβραίους, Τσιγγάνους, Πολωνούς, Ρώσους, αναπήρους, ψυχικά ασθενείς...

Αντιρρήσεις

•Ποιο πρόσωπο του μυθιστορήματος διαφωνούσε με την πολιτική του Χίτλερ και τις ιδέες του πατέρα;
• Η μητέρα διατήρησε ή άλλαξε τη στάση της απέναντι στα πράγματα κατά τη διάρκεια του έργου;
• Για ποιο λόγο πιστεύεις ότι ο πατέρας του λοχαγού Κότλερ έφυγε το 1938 στην Ελβετία;

Φιλία και διλήμματα

1ο Δίλημμα
Σκέψου τη στάση του Μπρούνο όταν συνάντησε τον Σμούελ στην κουζίνα του σπιτιού του. Τι θα έκανες στη θέση του; Θα έλεγες αλήθεια ή ψέματα;

• 2ο Δίλημμα
Γιατί αποφάσισε ο Μπρούνο να ακολουθήσει τον Σμούελ στην άλλη πλευρά του συρματοπλέγματος;

– Ένιωθε ενοχές.
– Ήθελε να παίξει.
– Ήθελε να μάθει τι γινόταν εκεί.
– Ήθελε να βοηθήσει τον φίλο του.
– Είχε περιέργεια.
– Είχε καταλάβει τι γινόταν εκεί και ήθελε να επιβεβαιώσει τις σκέψεις του.

Μια διαφορετική εξέλιξη

• Φέρε στον νου σου τη σκηνή που ο Μπρούνο σκάβει κάτω από το συρματόπλεγμα για να περάσει ο ίδιος μέσα στο στρατόπεδο. Τι άλλο θα μπορούσε να είχε γίνει;

Η τελευταία μας λέξη

Ο συγγραφέας τελειώνει το βιβλίο του γράφοντας: «Φυσικά όλα αυτά συνέβησαν πριν από πολλά χρόνια και τίποτα απ’ όλα αυτά δεν μπορεί
να ξανασυμβεί. Όχι πια τη σήμερον ημέρα».

• Με ποια φράση θα τελείωνες εσύ το βιβλίο;
• Και με ποια εικόνα θα τελείωνες το έργο που είδαμε;