|
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
| Hercules boves Geryŏnis ex Hispaniā in eum locum adduxisse dicitur: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. |
dicitur: ρήμα.
Hercules: υποκείμενο ρήματος.
adduxisse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο dicitur.
Hercules: υποκείμενο του απαρεμφάτου adduxisse (ταυτοπροσωπία). Το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου δεν επαναλαμβάνεται σε πτώση αιτιατική, επειδή το απαρέμφατο εξαρτάται από προσωπικό παθητικό λεκτικό ρήμα (δες τη σύνταξη του απαρεμφάτου).
boves: αντικείμενο του απαρεμφάτου adduxisse.
Geryonis: γενική κτητική στο boves.
ex Hispania: εμπρόθετος προσδιορισμός της από τόπο κίνησης (απομάκρυνσης) στο adduxisse.
in locum: εμπρόθετος προσδιορισμός της προς τόπο κίνησης (κατεύθυνσης) στο adduxisse.
eum: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο locum. |
| ubi postea Rōmulus urbem Rōmam condidit: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, προσδιοριστική στο eum locum. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ubi, εκφέρεται με οριστική, γιατί εκφράζει κάτι το πραγματικό και χρόνου παρακειμένου condidit, καθώς αναφέρεται στο παρελθόν. |
condidit: ρήμα.
Rōmulus: υποκείμενο ρήματος.
urbem: αντικείμενο στο condidit.
Rōmam: ομοιόπτωτος προσδιορισμός, επεξήγηση στο urbem.
postea: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο condidit.
ubi: επιρρηματικός προσδιορισμός της στάσης σε τόπο στο condidit.
|
| Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. |
fertur: ρήμα.
Hercules: υποκείμενο ρήματος.
refecisse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο fertur.
Hercules: υποκείμενο του απαμεμφάτου refecisse (ταυτοπροσωπία). Το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου δεν επαναλαμβάνεται σε πτώση αιτιατική, επειδή το απαρέμφατο εξαρτάται από προσωπικό παθητικό λεκτικό ρήμα (δες τη σύνταξη του απαρεμφάτου).
boves: αντικείμενο του απαρεμφάτου refecisse.
Prope Tiberim: εμπρόθετος προσδιορισμός τόπου (του πλησίον) στο refecisse.
fluvium: ομοιόπτωτος προσδιορισμός, παράθεση στο Tiberim.
|
| et ipse de viā fessus ibi dormivisse (fertur): κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. Συνδέεται παρατακτικά με την προηγούμενη κύρια πρόταση με τον συμπλεκτικό σύνδεσμο et. |
(fertur): εννοούμενο ρήμα.
ipse: υποκείμενο ρήματος.
dormivisse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο εννοούμενο fertur.
ipse: υποκείμενο του απαρεμφάτου dormivisse (ταυτοπροσωπία). Το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου δεν επαναλαμβάνεται σε πτώση αιτιατική, επειδή το απαρέμφατο εξαρτάται από προσωπικό παθητικό λεκτικό ρήμα (δες τη σύνταξη του απαρεμφάτου).
ibi: επιρρηματικός προσδιορισμός της στάσης σε τόπο στο dormivisse.
fessus: επιρρηματικό κατηγορούμενο τρόπου στο ipse. [Λειτουργεί και ως επιρρηματική (αιτιολογική) μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος (ipse).]
de viā: εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας (εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο) στο fessus. |
| Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit aversos: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. |
traxit: ρήμα.
Cacus: υποκείμενο ρήματος.
boves: αντικείμενο στο traxit.
pastor: ομοιόπτωτος προσδιορισμός, παράθεση στο Cacus.
fretus: επιρρηματικό κατηγορούμενο τρόπου στο Cacus από το ρήμα κίνησης traxit.
viribus: (οργανική) αφαιρετική του μέσου στο fretus.
quosdam: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο boves.
in speluncam: εμπρόθετος προσδιορισμός της προς τόπο κίνησης (κατεύθυνσης) στο traxit.
caudis: αφαιρετική οργανική στο traxit.
aversos: επιθετική μετοχή. Εδώ λειτουργεί ως επίθετο και είναι επιρρηματικό κατηγορούμενο τρόπου στο boves από το ρήμα κίνησης traxit.
Tum: επιρρηματικός προσδιορισμός χρόνου στο traxit. |
Ubi Hercules, e somno excitātus, gregem aspexit: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το pergit. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο ubi και εκφέρεται με οριστική, διότι δηλώνει μόνο τον χρόνο και τίποτε άλλο· και χρόνου παρακειμένου, γιατί εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν.(Σύμφωνα με τις σημειώσεις του σχολικό βιβλίου, στη θεωρία του κειμένου 38 ( τ. Β΄, σελ. 106) αναφέρει: δηλώνεται μόνο ο χρόνος και τίποτα άλλο, ενώ σε άλλες προτάσεις π.χ. στις αιτιολογικές επισημαίνει πως η οριστική εκφράζει το αντικειμενικό-πραγματικό (αντικειμενική αιτιολογία).
|
aspexit: ρήμα.
Hercules: υποκείμενο ρήματος.
gregem: αντικείμενο στο aspexit.
excitātus: επιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος Hercules (δηλώνει το προτερόχρονο).
[Ανάλυση σε πρόταση: (αν θέλουμε να δηλώσουμε μόνο τον χρόνο) postquam/ut Hercules excitatus est (erat), (αν θέλουμε να δηλώσουμε τη σχέση αιτίου-αποτελέσματος ανάμεσα στη μετοχή και το ρήμα) cum Hercules excitatus esset]
e somno: εμπρόθετος προσδιορισμός της κατάστασης στο excitātus. |
| et partem abesse sensit: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το pergit. Συνδέεται παρατακτικά (με τον συμπλεκτικό σύνδεσμο et) με την προηγούμενη χρονική πρόταση και εκφέρεται με οριστική (δηλώνεται μόνο ο χρόνος) παρακειμένου, γιατί εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν. |
sensit: ρήμα.
(Hercules): εννοούμενο υποκείμενο ρήματος.
abesse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο sensit.
partem: υποκείμενο του απαρεμφάτου abesse (ετεροπροσωπία). |
| pergit ad proximam speluncam: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. |
pergit: ρήμα.
(Hercules): εννοούμενο υποκείμενο ρήματος.
ad speluncam: εμπρόθετος προσδιορισμός της προς τόπο κίνησης (κατεύθυνσης) στο pergit.
proximam: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο speluncam. |
| sed confūsus gregem ex loco infesto amovēre coepit: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. Συνδέεται παρατακτικά με τον αντιθετικό σύνδεσμο sed με την προηγούμενη κύρια. |
coepit: ρήμα.
(Hercules): εννοούμενο υποκείμενο ρήματος.
amovēre: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο coepit.
(Hercules): υποκείμενο του απαρεμφάτου amovēre (ταυτοπροσωπία).
gregem: αντικείμενο στο amovēre.
ex loco: εμπρόθετος προσδιορισμός της από τόπο κίνησης (της απομάκρυνσης) στο amovēre.
infesto: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο loco.
confūsus: επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη στο εννοούμενο υποκείμενο του ρήματος (Hercules). Δηλώνει το προτερόχρονο.
[Ανάλυση σε πρόταση:
quod Hercules confusus erat (est) (αντικειμενική αιτιολογία)
quod Hercules confusus esset (αν θα θέλαμε να εκφράσουμε υποκειμενική αιτιολογία)
cum Hercules confusus esset (αν θα θέλαμε να δηλώσουμε το αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας)] |
| postquam boum vestigia foras versa vidit: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το coepit. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο postquam και εκφέρεται με οριστική (δηλώνεται μόνο ο χρόνος) παρακειμένου, γιατί εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν. Δηλώνει πραγματικό γεγονός. |
vidit: ρήμα.
(Hercules): εννοούμενο υποκείμενο ρήματος.
vestigia: αντικείμενο στο vidit.
boum: γενική κτητική στο vestigia.
versa: μετοχή από το ρήμα vidit. Εδώ λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός στο vestigia. [Έχει χαρακτηριστεί και ως κατηγορηματική μετοχή, όμως στα λατινικά δεν είναι συχνή η χρήση της. Όταν είναι εξαρτώμενη από ρήματα αίσθησης, όπως εδώ το video, αυτή είναι χρόνου ενεστώτα (βλ. και σχολική γραμματική §159.2). Εδώ όμως δεν έχουμε μετοχή ενεστώτα, αφού το versa είναι παρακείμενος].
foras: επιρρηματικός προσδιορισμός της κατεύθυνσης στο versa. |
| Sed bovum mugītus ex speluncā audītus Herculem convertit: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. |
convertit: ρήμα.
mugītus: υποκείμενο ρήματος.
Herculem: αντικείμενο στο convertit.
bovum: γενική υποκειμενική στο mugītus.
audītus: επιθετική μετοχή, συνημμένη στο mugītus, στο οποίο λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός (δηλώνει το προτερόχρονο).
[Ανάλυση σε πρόταση: qui auditus erat (est)]
ex speluncā: εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης στο audītus. |
| Tum Cacus, vi prohibēre eum conātus, Herculis clavā interficitur: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. |
interficitur: ρήμα.
Cacus: υποκείμενο ρήματος.
clavā: (οργανική) αφαιρετική του οργάνου στο interficitur.
Herculis: γενική κτητική στο clavā.
conātus: επιρρηματική χρονική-αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο Cacus (δηλώνει το προτερόχρονο).
[Ανάλυση σε πρόταση: cum Cacus conatus esset (με τον ιστορικό διηγηματικό cum, γιατί είναι χρονική, αλλά και δηλώνει μια σχέση αιτίου-αποτελέσματος)]
prohibēre: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο conatus.
Cacus: υποκείμενο του απαρεμφάτου prohibēre (ταυτοπροσωπία).
eum: αντικείμενο του απαρεμφάτου prohibēre.
vi: (οργανική) αφαιρετική του τρόπου στο prohibēre.
Tum: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο interficitur. |
|
