Μάθημα : ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΑΛ

Η συνοχή αναφέρεται στη σύνδεση των γλωσσικών στοιχείων για να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο κείμενο.

Η συνοχή επιτυγχάνεται με διάφορους μηχανισμούς που συντελούν στην ομαλή μετάβαση από τη μία ιδέα στην άλλη, χωρίς να δημιουργούνται νοηματικά κενά, και στην ανεμπόδιστη συνέχεια του κειμένου. Έτσι, με τη βοήθεια της συνοχής ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ταχύτερα τη μετάβαση από τη μία ιδέα στην άλλη, κατανοώντας ευκολότερα τη σκέψη του συγγραφέα, όπως παρουσιάζεται στο κείμενο.

Τρόποι Συνοχής

Η σύνδεση μεταξύ παραγράφων, περιόδων και προτάσεων επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους :

1. Αντωνυμίες
2. Επανάληψη σημαντικών λέξεων
3. Μέσω νοηματικής συγγένειας (χρήση υπερωνύμων – υπωνύμων )
4. Με διαρθρωτικές λέξεις – φράσεις που δηλώνουν :

Αντίθεση – εναντίωση (όμως, αλλά, ωστόσο, αντίθετα, εντούτοις, παρόλο που, αντίστροφα, από την άλλη πλευρά, σε αντίθετη περίπτωση, στον αντίποδα, παρ’ όλα αυτά, συμβαίνει όμως το ίδιο, απεναντίας, ακόμη και αν, μολονότι)

Αιτιολόγηση (γιατί, εξαιτίας, επειδή, γι’ αυτό ένας ακόμη λόγος, αυτό είναι αποτέλεσμα)

Αποτέλεσμα (γι’ αυτό το λόγο, ως επακόλουθο, κατά συνέπεια, απότοκο όλων αυτών)

Αναλογία (όπως, ως, όμοια, σαν)

Επεξήγηση (δηλαδή, ειδικότερα, με άλλα λόγια, συγκεκριμένα, για να γίνω πιο σαφής, σαφέστερα, αυτό σημαίνει, λόγου χάρη, για παράδειγμα, παραδείγματος χάρη, καλό είναι να διευκρινίσουμε, εννοώ ότι)

Έμφαση (ιδιαίτερα, προπάντων, ειδικά, αναντίρρητα, περισσότερο, πράγματι, κατεξοχήν, ξεχωριστά, βέβαια, μάλιστα, αναμφισβήτητα, ασφαλώς, οπωσδήποτε, είναι αξιοσημείωτο ότι, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας, το σημαντικότερο από όλα, το κυριότερο, αξίζει να σημειωθεί, εκείνο που προέχει, θα έπρεπε να τονιστεί ότι, ιδιαίτερα σημαντικό είναι)

Γενίκευση (γενικά, γενικότερα, τις περισσότερες φορές, ευρύτερα)

Συμπέρασμα (επομένως, συνεπώς, άρα, λοιπόν, κατά συνέπεια, συμπερασματικά, συνάγεται το συμπέρασμα, ανακεφαλαιώνοντας, για αυτό λοιπόν, τελικά, συνοψίζοντας, για να συνοψίσουμε, ως συμπέρασμα)

Προσθήκη (επιπλέον, ακόμη, επίσης, έπειτα, εκτός από αυτό, συμπληρωματικά, έπειτα, εξάλλου, και, παράλληλα, αξίζει ακόμη να σημειώσουμε, δεν πρέπει να λησμονούμε, ας σημειωθεί ακόμη ότι, αν στα παραπάνω προσθέσουμε)

Ταξινόμηση – διαίρεση (αφ’ ενός… αφ’ ετέρου, από τη μια… από την άλλη)

Προϋπόθεση- όρο (αν, εκτός αν, εφόσον, σε περίπτωση που, με την προϋπόθεση, με το δεδομένο, με τον όρο, φτάνει να)

Τοπική σχέση (εδώ, εκεί, κοντά, μέσα, έξω)

Χρονική σχέση (αρχικά, όταν, έπειτα, τότε, ύστερα, πριν, ενώ, καταρχάς, προηγουμένως, τώρα, συγχρόνως, ταυτόχρονα, στη συνέχεια, μετά, αργότερα, τελικά, τέλος)

Διάζευξη (ή − ή, είτε − είτε, ούτε − ούτε, μήτε − μήτε)

Συνοχή Παραγράφου - Ασκήσεις Πανελλαδικών

Συνήθως προϋποθέτουµε ότι ένας διανοούµενος πρέπει να είναι ένας άνθρωπος µορφωµένος. Όµως κάθε µορφωµένος δεν είναι και διανοούµενος. Από τον διανοούµενο δεν περιµένει κανείς απλώς να έχει πλούσιες γνώσεις, να είναι καλλιεργηµένος ή να κατέχει µια ειδικότητα. Γιατί ο διανοούµενος είναι, όπως δηλώνει και η λέξη, ένας άνθρωπος, που διανοείται κι αυτό σηµαίνει, ότι είναι ένας άνθρωπος, που δεν δέχεται τα πράγµατα, όπως του προσφέρονται, αλλά τα περνά µέσ’ από τη δοκιµασία της δικής του διάνοιας — είναι µε άλλα λόγια ένα πνεύµα κριτικό όχι µόνο σε ό,τι αφορά τους άλλους αλλά και σ’ ό,τι αφορά τον εαυτό του.

Β5. όµως, ή, γιατί, αλλά (το πρώτο του κειµένου), µε άλλα λόγια: Ποια νοηµατική σχέση εκφράζει η χρήση καθεµιάς από τις παραπάνω λέξεις στη δεύτερη παράγραφο του κειµένου;  Μονάδες  5 (Πανελλήνιες Εξετάσεις 2001)