Μάθημα : ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Στη φυσική αγωγή και στον αθλητισμό αντανακλώνται πολύ έντονα ζητήματα ανισοτήτων που στη βάση τους οφείλονται στη διαφορετική ικανότητα των μαθητών/τριών στα αθλήματα.  Το δικαίωμα στο παιχνίδι

Ξέρεις... Ότι στο τμήμα σας, ειδικά για το μάθημα της φυσικής αγωγής, ίσως να έχετε ένα παράδειγμα άτυπης ιεραρχίας και ένα παράδειγμα άτυπου αποκλεισμού αντίστοιχα; Είσαι από αυτούς -ες που βρίσκονται υψηλά στην «ιεραρχία» ή από αυτούς -ες που συνήθως αποκλείονται ; Έχεις σκεφτεί σε πόσες άλλες εκφάνσεις της ανθρώπινης δράσης και εσύ θα ήσουν ένας από τους «αποκλεισμένους»; Μπορείς να εντοπίσεις μερικές που αφορούν σε εσένα προσωπικά; Τι μπορείς να κάνεις, ώστε να μη μείνεις στο περιθώριο αλλά να αποτελέσεις ενεργό μέλος της κοινωνίας (της τάξης σου, του σχολείου σου, της πόλης ή του χωριού σου); Υπάρχει λύση; Πώς περιμένεις να σε αντιμετωπίσουν οι άλλοι, για να τα καταφέρεις;

Δείτε το μικρό video, ένας αριθμός παιδιών προσπαθεί να χωριστεί σε δυο ομάδες, για να παίξουν ένα ομαδικό παιχνίδι what-are-human-rights Παρατηρήστε την έκφραση του παιδιού που μένει τελευταίο και αποκλείεται από τις ομάδες. Σκεφτείτε πώς αισθανθήκατε σε ανάλογες περιπτώσεις χωρισμού της τάξης σας σε ομάδες στο μάθημα της φυσικής αγωγής για να παίξετε ποδόσφαιρο ή μπάσκετ ή βόλλευ, όταν δεν σας επέλεξαν ή σας επέλεξαν τελευταίους ή όταν αναγκαστήκατε να συμμετάσχετε σ’ ένα μάθημα στο οποίο δεν τα καταφέρνετε (για παράδειγμα, ενόργανη γυμναστική ή χορούς).

• Το δικαίωμα στην άθληση αποτελεί βασικό ανθρώπινο και κοινωνικό δικαίωμα, δηλαδή δικαίωμα που δεν φτάνει να αναγνωρίζεται αλλά πρέπει και να προστατεύεται. Άλλωστε και το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας αναφέρει ότι ένας από τους κύριους σκοπούς της παιδείας είναι η φυσική αγωγή. Η άθληση δεν αποτελεί πλέον μια απλή ανάγκη του ανθρώπου μέσω της οποίας εκτονώνει το περίσσιο φορτίο ενέργειας, αποφορτίζεται συναισθηματικά, κοινωνικοποιείται, αποκτά υγεία και ευεξία. Η άθληση αποτελεί βασική ανθρώπινη ανάγκη και ζήτημα υγείας - σωματικής και ψυχικής - και πάνω απ’ όλα αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο πρέπει να προστατεύεται από την δημοκρατικά οργανωμένη πολιτεία δια της παροχής των αναγκαίων μέσων για την άσκηση του. Ο αθλητισμός και ιδίως τα ομαδικά αθλήματα συνδέονται αναπόσπαστα με την παροχή ψυχαγωγικού θεάματος, γεγονός που επέφερε την εμπορευματοποίησή τους και την ανάγκη διαφήμισης για την προσέλκυση επενδυτών και κοινού. Κάτι τέτοιο, όμως αλλάζει την ψυχολογία των αθλητών, που υποκύπτοντας στους νόμους της αγοράς μεταχειρίζονται τον αθλητισμό ως μέσο ικανοποίησης της ματαιοδοξίας και της ανάγκης τους για υλική ευδαιμονία και γίνονται εύκολη λεία σε επίδοξους εκμεταλευτές.
• Η βία στον χώρο του αθλητισμού αποτελεί μία αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Τα ευρήματα που προέκυψαν από τη διενέργεια  έρευνας δείχνουν ότι: Οι μορφές που μπορεί να λάβει αυτό το είδος βίας είναι: σωματική, ψυχολογική ή/και λεκτική. Οι έφηβοι, επισήμαναν ότι οι συνηθέστερες μορφές βίας που συναντώνται στον αθλητισμό είναι πράγματι η βία μεταξύ των παιδιών, αλλά επίσης η βία μεταξύ προπονητών και αθλητών και μάλιστα η βία αυτή συνήθως είναι λεκτική, ενώ μερικές φορές ενδέχεται να είναι και σωματική. Η Ελλάδα είναι μία χώρα με ανεπαρκές νομικό πλαίσιο για την προστασία των παιδιών από τη βία στον αθλητισμό.

• Η Γενική Γραμματεία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού συμμετέχουν στην καμπάνια ενημέρωσης Συμβουλίου της Ευρώπης, ευαισθητοποίησης και δράσης ενάντια στην παιδική και εφηβική σεξουαλική κακοποίηση  «Start to Talk / Σπάσε τη Σιωπή»

Σύμφωνα με έρευνες, περίπου ένα στα πέντε παιδιά στην Ευρώπη είναι θύματα κάποιας μορφής σεξουαλικής βίας. Αυτό περιλαμβάνει σεξουαλικά αγγίγματα, βιασμό, σεξουαλική παρενόχληση, έκθεση, παραπλάνηση, εκμετάλλευση στην πορνεία και την πορνογραφία, σεξουαλικό εκβιασμό και διαδικτυακό εκφοβισμό και εξαναγκασμό. Τέτοια φαινόμενα παρατηρούνται και στον χώρο του αθλητισμού, όπου τα παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας των ιδιαίτερων συνθηκών: Οι αθλητές καλούνται να επιδείξουν αντοχή σε ψυχολογική και σωματική πίεση όπως και τραυματισμούς. Επικρατούν άνισες σχέσεις εξουσίας μεταξύ των προπονητών και των αθλητών. Περιστατικά αποσιωπούνται για να αποφευχθούν σκάνδαλα. Στον αθλητισμό απαιτείται σωματική επαφή. Η ανάρμοστη σεξουαλική συμπεριφορά γίνεται συχνά ανεκτή, οι διακρίσεις και η ανισότητα των φύλων γίνονται αποδεκτές. Ο ανταγωνισμός στον αθλητισμό και πρωταθλητισμό λειτουργεί με ανταμοιβές. Επικρατούν συνθήκες πιθανού ρίσκου όπως αποδυτήρια, ντουζ, μεταφορές με ιδιωτικά μέσα και διανυχτερεύσεις εκτός οικογενειακής εστίας. Το 1/3 των παιδιών θυμάτων σεξουαλικής βίας δεν μιλούν ποτέ. Τα μικρότερα ή παιδιά με αναπηρίες δεν αναγνωρίζουν τη σεξουαλική βία και νιώθουν ντροπή και ενοχές. Άλλα παιδιά φοβούνται ότι δεν θα γίνουν πιστευτά ή φοβούνται ότι, εάν μιλήσουν, θα υποστούν αντίποινα ή αρνητικές συνέπειες εκείνα ή η οικογένειά τους, η φήμη ή η καριέρα τους. Επίσης κάποια παιδιά δεν ξέρουν σε ποιόν πρέπει να μιλήσουν, φοβούνται ότι αν μιλήσουν αυτό θα θεωρηθεί αδυναμία την στιγμή που οι αθλητές πρέπει να είναι δυνατοί ενώ άλλα παιδιά πιστεύουν ότι βρίσκονται σε μια πραγματική σχέση με τον θύτη τους.

Ο αθλητισμός πρέπει να γίνει ένα περιβάλλον ενδυνάμωσης και προστασίας για τα παιδιά. Οι ενήλικες οφείλουν να είναι ενημερωμένοι και να αποτρέψουν την κακοποίηση, να προστατεύσουν τα παιδιά και να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της ατιμωρησίας. Προπονητές, υπεύθυνοι αθλητισμού, εκπαιδευτικοί φυσικής αγωγής, αθλητές, γονείς, Πολιτεία, απέναντι στην προσβολή και στο κατάφωρο πλήγμα της παιδικής αθωότητας, πρέπει να σταθούμε όλοι ενωμένοι και αμείλικτα ανένδοτοι. Καμιά δικαιολογία, καμιά υποχώρηση, καμιά αμφιβολία, καμιά ανοχή. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να μεγαλώνουν φυσιολογικά, χαρούμενα, ασφαλή και υγιή. Στηρίζουμε, προβάλουμε, γινόμαστε πολλαπλασιαστές του μηνύματος “Σπάσε τη Σιωπή, Μίλησε, μην ανέχεσαι”. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, στο πλαίσιο της Χάρτας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον Αθλητισμό εκπονεί πρόγραμμα για την “Προστασία των Παιδιών στον Αθλητισμό”, με στόχο να διαμορφώσουν κοινό πλαίσιο αρχών και θέσεων.

"Ο αθλητισμός από τι φύση του αποτελεί μια από τις πιο όμορφες δραστηριότητες της ανθρώπινης ζωής, ένα εργαλείο για υγειά και ευημερία του ανθρώπου. Κρατώντας μακριά όλα τα επικίνδυνα άτομα, δημιουργώντας μια ασπίδα γύρω από τους αθλητές μας και επενδύοντας σε ειδικευμένο και επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι για την καταπολέμηση κάθε είδους σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης". Πρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, Σπύρος Καπράλος

• Πολιτική Ελλάδος - Διεθνές Πλαίσιο - Πολιτική Ε.Ε.- Όργανα Η.Ε. (Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)
• Νεολαία για τα ανθρώπινα δικαιώματα