Μάθημα : Ιστορία του Νεότερου και Σύγχρονου Κόσμου (Γ' Λυκείου)

Κωδικός : 0551100291

0551100291  -  ΕΛΕΝΗ ΠΟΥΛΟΥ

Ενότητες - Ενότητα 3η: Το ελληνικό κράτος και η εξέλιξή του - Πρώτα Συντάγματα

Ενότητα 3η: Το ελληνικό κράτος και η εξέλιξή του - Πρώτα Συντάγματα

Παρακολουθήστε εδώ τα γεγονότα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, διαβάζοντας το διήγημα του Μ. Καραγάτση και παρατηρώντας ζωγραφικά έργα της εποχής. 

Εδώ το άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη με τίτλο "Τις πταίει;" . 

Και μια σκηνή από το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλη "ΤΟ μεγάλο μας τσίρκο", με θέμα τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων στην παραχώρηση Συντάγματος. 

Πηγή Α'

Η κατάσταση στην Ελλάδα κατά την περίοδο της Αντιβασιλείας του Όθωνα (1833-1835)

«Όταν λοιπόν στις 25 Ιανουαρίου/6 Φεβρουαρίου 1833 φθάνει ο Όθων στην Ελλάδα, συνοδευόμενος από τα τρία μέλη της αντιβασιλείας, βρίσκει τη χώρα σε πλήρη αναρχία. [...] η οικονομική κατάσταση ήταν από κάθε άποψη αξιοθρήνητη. Αλλά και γενικά η ταμειακή κατάσταση του κράτους ήταν χαώδης. Έπρεπε να πληρωθούν οι καθυστερημένοι από το 1827 μισθοί των υπαλλήλων, που ως το τέλος του 1832 υπολογίζονταν σε 23.437.413 φοίνικες. Έπρεπε ν' αποζημιωθούν τα ναυτικά νησιά Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά, για να κινηθεί το εμπόριο. Οι αποζημιώσεις αυτές νπολογίζονταν σε 5 εκατομ. φράγκα. Επίσης έπρεπε να εξοφληθούν οι αποζημιώσεις των αγωνιστών, που τις είχε αναγνωρίσει η συνέλευση της Τροιζήνας και που ανέβαιναν σε 9.300.000 φρ. Επίσης έπρεπε να καταβληθούν στην Τουρκία αποζημίωση 13.333.333 φρ. για την παραχώρηση της επαρχίας Λαμίας στα όρια τον νέον ελληνικού κράτους. Επίσης έπρεπε να εξοφληθούν και μερικές άλλες μικροπιστώσεις. Εκτός από όλες αυτές τις απαιτήσεις, το ελληνικό κράτος έπρεπε ευθύς μετά την εγκατάσταση της αντιβασιλείας ν' αντιμετωπίζει τις τακτικές δαπάνες της κρατικής μηχανής, της πληρωμής των τόκων τον δανείων των 60 εκατ., που υπολογίζονταν σε 3.351.950 φρ., και της υπηρεσίας τον χρεωλυσίων που υπολογίζονταν σε 670.390 φρ».

Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, Νέα Ελληνική Ιστορία, 1204-1985, σσ. 210-211.

Πηγή Β'

Το Σύνταγμα του 1864

«Αξίζει να επισημάνουμε εδώ ότι το Σύνταγμα του 1864, με το οποίο εισάγεται η βασιλευομένη δημοκρατία αντί της ως τότε συνταγματικής μοναρχίας, έμεινε σχεδόν το ίδιο (αν εξαιρέσει κανείς τις επουσιώδεις προσθήκες και μεταβολές κατά τις αναθεωρήσεις τον 1911 και 1952) ως την 21 Απριλίου 1967. Στο νέο σύνταγμα, μολονότι είναι καταφανείς οι επιδράσεις του παλιότερου, είναι διάχυτη η πνοή του εκδημοκρατισμού του πολιτεύματος: όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το έθνος· ο τίτλος "βασιλεύς της Ελλάδος" αντικαθίσταται με το "βασιλεύς των Ελλήνων", δηλαδή η "ελέω Θεού" μοναρχία του Όθωνα με την "ελέω έθνους" βασιλεία του Γεωρ­γίου Α'. Ο βασιλεύς θεωρείται ανεύθυνος και απαραβίαστος εν αντιθέσει προς τους υπουργούς οι οποίοι είναι υπεύθυνοι. Καθιερώνεται η καθολική ψηφοφορία, ενώ ακόμη στα περισσότερα άλλα ευρωπαϊκά κράτη το δικαίωμα ψήφου περιοριζόταν στους οικονομικά ισχυρότερους· θεσπίζεται η μονήρης και μόνη βουλή, αναγνωρίζονται και κατοχυρώνονται τα ατομικά δικαιώματα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι. Τότε ακόμη για πρώτη φορά καθιερώνεται η ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και κατοχυρώνεται με την ισοβιότητα και μονιμότητα των δικαστών. Οι άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι δεν συμπεριλαμβάνονται στην ανθρωπιστική αυτή διάταξη, αλλά εξακολουθούν να παύονται με την ανάληψη της εξουσίας από άλλο πολιτικό κόμμα και αντικαθίστανται από τους οπαδούς του. Το σύνταγμα όμως του 1864 δεν καθιέρωνε ρητώς το κοινοβουλευτικό πολίτευμα. Αυτό άρχισε να εφαρμόζεται μετά την 11 Αυγούστου 1875, οπότε ο Γεώργιος Α" στον λόγο του θρόνου -κατ' επίδραση του πρωθυπουργού του Χαρ. Τρικούπη- βεβαίωσε ότι το δικαίωμα σχηματισμού κυβερνήσεως θα είχαν εκείνοι οι πολιτικοί άνδρες που θα είχαν "την δεδηλωμένην προς αυτούς εμπιστοσύνην της πλειονοψηφίας των αντιπροσώπων του έθνους"».

Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, Νέα Ελληνική Ιστορία, 1204-1985, σσ. 261-262.