Μάθημα : ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ - ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΓΕΛ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Οι αναφορικές προτάσεις εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες (π.χ. οποίος, όσος κ.λπ.) και με αναφορικά επιρρήματα (π.χ. όπου, όποτε κ.ά.) και η χρήση τους συχνά οδηγεί σε διαδοχική υπόταξη και μακροπερίοδο λόγο.

Οι αναφορικές προτάσεις διακρίνονται σε :

1. Ονοματικές αναφορικές προτάσεις οι οποίες εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες και χρησιμοποιούνται συνήθως ως ονόματα, δηλαδή, ως υποκείμενα, αντικείμενα, ονοματικοί προσδιορισμοί (επεξήγηση, παράθεση, κτλ.) και
2. Επιρρηματικές αναφορικές προτάσειςοι οποίες εισάγονται με αναφορικά επιρρήματα ή με άλλους αναφορικούς επιρρηματικούς προσδιορισμούς και προσδιορίζουν ένα επίρρημα ή άλλο επιρρηματικό προσδιορισμό μιας πρότασης. Οι επιρρηματικές αναφορικές προτάσεις εκφράζουν τρόπο, χρόνο, ποσό, όρο, εναντίωση, παρομοίωση.

1. ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ, που χωρίζονται σε :

α) ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ, οι οποίες λειτουργούν συντακτικά ως υποκείμενα, αντικείμενα ή κατηγορούμενα.

β) ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ, οι οποίες λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί.

Οι επιθετικές και διαιρούνται σε :

1. Προσδιοριστικές : - Αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα

• Δε χωρίζονται με κόμμα
• Διαβάζονται μαζί με τον όρο που προσδιορίζουν

1. Παραθετικές / προσθετικές : - Μη αναγκαίος όρος

• Χωρίζονται με κόμμα
• Διαβάζονται χωριστά

• Η χρήση του «που» καθιστά το ύφος πιο απλό, αλλά μπορεί να προκαλέσει ασάφειες, σε αντίθεση με την αντωνυμία «ο οποίος», που καθιστά το ύφος πιο επίσημο, αλλά και το λόγο σαφή.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Α. Να βρείτε το είδος και το ρόλο των παρακάτω αναφορικών προτάσεων :

1. Ο Γιάννης προσπάθησε όσο μπορούσε.
2. Πάρε το βιβλίο όποιου συμμαθητή σου θέλεις.
3. Όσοι είχαν δυνάμεις κολύμπησαν στο παγωμένο ποτάμι.
4. Όπως κι αν το διατυπώσουμε, δε σας αρέσει.
5. Θα πάμε όπου θέλεις.

Β. Να διακρίνετε τις δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις σε προσδιοριστικές (αποτελούν αναγκαίο προσδιορισμό στον όρο που προσδιορίζουν και δεν χωρίζονται με κόμμα) και σε προσθετικές (δεν αποτελούν απαραίτητα συμπλήρωμα στον όρο που προσδιορίζουν  και χωρίζονται με κόμμα).

1. Το δεύτερο που σημαίνει το κήρυγμα του Καλαβρύτων, το οποίο αυτή τη φορά έγινε στο δικαστήριο, όχι από άμβωνος, είναι ότι ο Θεός, ο πανάγαθος και πάγκαλος Θεός, είναι ικανός να σιχαίνεται.

2. Κατάφερε να προσφέρει πολλά· τόσο πολλά που σίγουρα κάλυψαν την επένδυση που έκανε το βρετανικό κράτος για τη σωτηρία εκείνου του άσημου φοιτητή τη δεκαετία του ’60.

3. Η μαθήτρια Ν. Π. της Γ' τάξης, που κατάγεται από την Κέρκυρα, κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό ποίησης.

4. Πράξε αυτό που σου υπαγορεύει η συνείδησή σου.

5. Οι τουρίστες ξεναγήθηκαν στον Παρθενώνα, ο οποίος προκαλεί δέος και συγκίνηση σε κάθε επισκέπτη.

ΠΗΓΕΣ : http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2676/Ekfrasi-Ekthesi_B-Lykeiou_html-empl/indexi_08.htm

https://filologikos-istotopos.gr/2018/03/19/askisis-stis-anaforikes-protasis-prosdioristikes-prosthetikes/