Μάθημα : ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ΄ ΓΕΛ

3. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ένα μήνυμα ελευθερίας για την Ευρώπη. Οι υποενότητες: Ο χαρακτήρας της Ελληνικής Επανάστασης. Οργάνωση και έκρηξη της επανάστασης. Η πολιτική συγκρότηση των Ελλήνων. Η έκβαση της Επανάστασης.

Ο χαρακτήρας της Ελληνικής Επανάστασης

Η επανάσταση των Ελλήνων το 1821 εξασφάλισε στο έθνος, ύστερα από πολλούς αιώνες υποταγής την ανεξαρτησία. Ήταν εθνικό κίνημα, συγγενές με εθνικά κινήματα που εκδηλώθηκαν την ίδια εποχή στην Ιταλία, τη Γαλλία, τη Βόρεια Αμερική.

Η Ελληνική Εθνική Παλιγγενεσία ήταν πολιτικό κίνημα, που αποσκοπούσε : 

• στην απελευθέρωση του έθνους
• στη συγκρότηση ανεξάρτητου εθνικού κράτους
• στη σύσταση αντιπροσωπευτικής και ευνομούμενης πολιτείας.

Οργάνωση και έκρηξη της επανάστασης

Η Φιλική Εταιρεία, μυστική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας, ανέλαβε την οργάνωση και την πρόκληση της Επανάστασης.

Ιδρυτές : Εμμανουήλ Ξάνθος - Νικόλαος Σκουφάς -  Αθανάσιος Τσακάλωφ

Σημαντικά στελέχη : Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος - Παναγιώτης Σέκερης

Στόχοι της Φιλικής Εταιρείας :

• να προκληθεί γενική επανάσταση των Ελλήνων για την απελευθέρωση της πατρίδας από τους Οθωμανούς Τούρκους,
• να κατηχηθούν στην Εταιρεία όσο το δυνατόν περισσότεροι σημαίνοντες Έλληνες,
• να ανατεθεί η ηγεσία του Αγώνα στον Ιωάννη Καποδίστρια, υπουργό Εξωτερικών τότε της Ρωσίας.

Από τους τρεις στόχους οι ηγέτες της Εταιρείας μόνο τον πρώτο πέτυχαν αυτοί και άλλα στελέχη της κατήχησαν πλήθος Ελλήνων.

Η ηγεσία της Εταιρείας δόθηκε, στις αρχές του 1820, στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, γόνο επιφανούς οικογένειας Φαναριωτών στην υπηρεσία τότε του Ρώσου τσάρου, Αλέξανδρου του Α'.

Το Φεβρουάριο του 1821 ξέσπασε η Επανάσταση στης Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Η Επανάσταση εκεί απέτυχε.

Ακολούθησαν  επαναστατικές εστίες σε πολλά μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η πολιτική συγκρότηση των Ελλήνων

Στην Πελοπόννησο, στη Στερεά Ελλάδα και στα νησιά του Αιγαίου, είχαν σχηματιστεί τοπικά επαναστατικά συμβούλια  υπό τον άμεσο έλεγχο των τοπικών αρχόντων, των παλαιών προεστών ή καπετάνιων, των Φαναριωτών και των ιεραρχών.

Από τα συμβούλια αυτά προήλθαν οι αντιπρόσωποι στις τρεις πρώτες τοπικές γερουσίες :

στην «Πελοποννησιακή Γερουσία»,

τον «Άρειο Πάγο» της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και

τη «Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος».