Μάθημα : ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

                                                           ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

(Kατηγοριοποίηση κατά τον Γάλλο αφηγηματολόγο Gérard Genette).

1.      ΤΟ ΕΙΔΟΣ  ΤΟΥ ΑΦΗΓΗΤΗ

ΟΜΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ

Συμμετέχει στην ιστορία είτε ως πρωταγωνιστής, είτε ως αυτόπτης μάρτυρας. Όταν πρωταγωνιστεί ως βασικός ήρωας χαρακτηρίζεται ως αυτοδιηγητικός.

ΕΤΕΡΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ

Δε συμμετέχει στην ιστορία, την αφηγείται από απόσταση.

Σύμφωνα με το αφηγηματικό επίπεδο

ΕΝΔΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ

Αφηγείται γεγονότα που ανήκουν στη βασική αφήγηση.

ΕΞΩΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ

Αφηγείται γεγονότα που  δεν ανήκουν στην βασική αφήγηση (πρόλογοι…)

ΜΕΤΑΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ

Αφηγείται γεγονότα μιας αφήγησης που εντάσσεται στην κεντρική αφήγηση και λέγεται εγκιβωτισμένη αφήγηση.

Ο ΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΑΦΗΓΗΤΗ

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ

Αφηγείται την ιστορία σε α’ πρόσωπο.

 Όταν ταυτίζεται με το συγγραφέα ονομάζεται Πρωταγωνιστής- αυτοδιηγητικός. Όταν είναι δευτερεύον πρόσωπο και δεν ταυτίζεται με το συγγραφέα ονομάζεται Πρωταγωνιστής- δραματοποιημένος.

ΠΑΝΤΟΓΝΩΣΤΗΣ ΑΦΗΓΗΓΗΤΗΣ

Αφηγείται την ιστορία σε γ΄ πρόσωπο. Γνωρίζει τα πάντα για όλα τα πρόσωπα και τις καταστάσεις. Δεν αποτελεί έναν από τους ήρωες της αφήγησης.

2.      Η ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ

Ο αφηγητής είναι ένας από τους ήρωες  της ιστορίας και αφηγείται όσα αντιλαμβάνεται.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ

Ο αφηγητής βρίσκεται έξω από την  ιστορία και αφηγείται σε γ’ πρόσωπο.

3.      Η ΕΣΤΙΑΣΗ

ΜΗΔΕΝΙΚΗ

ο αφηγητής γνωρίζει περισσότερα από ό,τι τα πρόσωπα (παντογνώστης αφηγητής)

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ

ο αφηγητής γνωρίζει όσα και τα πρόσωπα (ή ένα από τα πρόσωπα)

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ

ο αφηγητής γνωρίζει λιγότερα από τα πρόσωπα (ή ένα από τα πρόσωπα)

Μπορεί να είναι και ο ίδιος ένας από τους ήρωες της ιστορίας.

4.      Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ

ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ-ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ

Τα γεγονότα παρατίθενται ή εξελίσσονται σε χρονολογική σειρά, ακολουθώντας την πορεία του χρόνου.

ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ

Όταν δεν ακολουθείται η χρονολογική σειρά των γεγονότων αλλά ανατρέπεται.

ΑΝΑΧΡΟΝΙΕΣ

ΑΝΑΔΡΟΜΗ (flashback)

 H αφήγηση τοποθετείται από το παρόν στο παρελθόν.

ΠΡΟΛΗΨΗ(flash-forward)

Η αφήγηση κινείται από το παρόν στο μέλλον.

in media res

Η αφήγηση ξεκινά από το μέσο της ιστορίας.

ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΕΝΗ ΑΦΗΓΗΣΗ(ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΣ)

Ιστορία μέσα στην ιστορία, αφήγηση μέσα στην αφήγηση, όπως ένα όνειρο που περιγράφεται μέσα στη βασική αφήγηση (η εγκιβωτισμένη αφήγηση έχει αρχή-μέση-τέλος).

ΠΑΡΕΚΒΑΣΗ

Όταν γίνεται αναφορά σε άλλο θέμα που δε σχετίζεται με τη ροή της ιστορίας.

ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Καταγράφεται μια πληροφορία που προετοιμάζει κατάλληλα και φυσικά για τα μελλούμενα.

ΠΡΟÏΔΕΑΣΜΟΣ

Όταν ο αφηγητής μας δίνει μια γενική ιδέα, κάπως αόριστη βέβαια, για κάτι που πρόκειται να συμβεί μετά.

ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ

Σύντομη παρουσίαση γεγονότων μεγάλης διάρκειας, για να μην κουράσουν το δέκτη.

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ

Αργή παρουσίαση γεγονότων  μικρής διάρκειας, για να επιτείνουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ

Παράλειψη γεγονότων που δε σχετίζονται με το θέμα.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΟ

Παράλειψη γεγονότων της αφήγησης που όμως δυσλειτουργούν την εξέλιξη της πλοκής.

5.      ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ

α΄πρόσωπο

β΄πρόσωπο

γ’ πρόσωπο

6.      ΤΟ ΥΦΟΣ

Απλό, λιτό, επιγραμματικό, ρητορικό, ρεαλιστικό, λυρικό,  ρητορικό, αποφθεγματικό, προτρεπτικό, εξομολογητικό, ειρωνικό, υπαινικτικό, διδακτικό, πομπώδες…

ΛΥΡΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ: χρήση ποιητικού λόγου, συναισθηματική φόρτιση.

ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ: ακριβής περιγραφή της πραγματικότητας («φέτα ζωής»).

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

ΔΙΗΓΗΣΗ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Παρουσίαση χώρων, χαρακτήρων, αντικειμένων

ΔΙΑΛΟΓΟΣ

Οι χαρακτήρες συνομιλούν

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Συνδυασμός αφηγηματικού και άμεσου λόγου χωρίς εισαγωγικά

ΣΧΟΛΙΑ

ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ

Ένας χαρακτήρας μιλάει μόνος του

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ

 Παρουσίαση των σκέψεων ενός χαρακτήρα όπως εμφανίζονται στο μυαλό του

ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΣ

Αφήγηση μέσα στην αφήγηση