Μάθημα : Εικαστικά Ε - ΣΤ'

Οι αφρικάνικες μάσκες είναι κυρίως γνωστές για την ιδιαιτερότητα της εμφάνισής τους, όπως και για τον ιερό και συμβολικό τους χαρακτήρα. Απεικονίζουν, πότε, θεϊκά πνεύματα νεκρών προγόνων και, άλλοτε, ιερά πλάσματα και ζώα. Οι μάσκες είναι πολύ σημαντικό κομμάτι της παράδοσης της Αφρικής, που επιβιώνει έως και την σύγχρονη εποχή.
Χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια παραδοσιακών τελετών και κοινωνικών ή θρησκευτικών εκδηλώσεων, κυρίως από μάγους, ιερείς και αρχηγούς, ενισχύοντας την ατμόσφαιρα τελετουργίας.
Πιστεύουν ότι το άτομο που φορά μια τελετουργική μάσκα χάνει την ανθρώπινη ζωή του και μετατρέπεται στο πνεύμα που αντιπροσωπεύει η μάσκα και ότι έχει την ικανότητα να επικοινωνήσει με τη μορφή, που η μάσκα απεικονίζει, ή ότι κατέχεται από αυτήν. Επομένως, η μάσκα και αυτός που την φορά αποτελούν, ένα είδος μέσου, που επιτρέπει το διάλογο μεταξύ της φυλής και των πνευμάτων της φύσης, των θεών και των νεκρών.

Το υλικό, που χρησιμοποιείται, κυρίως, για την κατασκευή των αφρικάνικων προσωπείων είναι το ξύλο, αν και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια μεγάλη ποικιλία άλλων στοιχείων, όπως ελαφριά πέτρα, μέταλλα και διαφορετικοί τύποι υφασμάτων ή κεραμικά. Οι μάσκες είναι βαμμένες με έντονα χρώματα και στολισμένες με διακοσμητικά αντικείμενα, που εφαρμόζονται στην επιφάνεια της μάσκας, όπως τρίχες ζώων, κέρατα ή δόντια, κοχύλια, σπόροι, άχυρο και φτερά. Η δημιουργία μασκών είναι μια τέχνη που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, μαζί με τη γνώση των συμβολικών εννοιών, που μεταδίδονται μέσα από αυτές.
Κάθε μάσκα έχει ένα συγκεκριμένο πνευματικό νόημα κι έτσι υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη μάσκας. Τα προσωπεία σχηματίζουν συνήθως τη μορφή ενός ανθρώπινου προσώπου ή κάποιου ζώου, ενώ, μερικές φορές, αποδίδουν μια εξαιρετικά αφηρημένη μορφή. Η έλλειψη ρεαλισμού σε ορισμένες αφρικάνικες μάσκες δικαιολογείται από το γεγονός ότι αντιπροσωπεύουν τα ιπτάμενα πνεύματα του δάσους που θεωρούνται αόρατα κι έτσι οι αντίστοιχες μάσκες αποτυπώνουν αφηρημένες, καθαρά γεωμετρικές μορφές.
Οι μάσκες είναι ένα από τα στοιχεία της αφρικάνικης τέχνης, που έχουν επηρεάσει τον δυτικό πολιτισμό. Κατά τον 20ο αιώνα, καλλιτεχνικά κινήματα όπως ο κυβισμός , ο φοβισμός και ο εξπρεσιονισμός, συχνά, έχουν εμπνευστεί από την τεράστια κληρονομιά, που προσφέρεται από την κουλτούρα της Αφρικής και τα προσωπεία.
Ο Πάμπλο Πικάσο, επηρεάστηκε από τις αφηρημένες μορφές της αφρικανικής μάσκας και μέσω του έργου τους έφερε το δυτικό κόσμο σε επαφή με τον πολιτισμό των ιθαγενών φυλών της Αφρικής.

_____________________________________________________________________________________________________________________________

Ακολουθώντας τις οδηγίες φτιάχνουμε τη δική μας Αφρικανική μάσκα: