Μάθημα : Φυσική Αγωγή Ε΄
Κωδικός : 9460018105
ΣΩΣΤΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Βιβλίο μαθητή
Διαδραστικά σχολικά βιβλία http://ebooks.edu.gr/ebooks/
Επιθετικότητα και βία στους αθλητικούς χώρους
Έχετε ποτέ δει ή ακούσει (στην τηλεόραση ή σε εφημερίδες) περιστατικά βίας σε αθλητικούς χώρους; Τι ακριβώς είδατε ή ακούσατε; Γιατί συνέβησαν αυτά κατά τη γνώμη σας;
Φαινόμενα βίας και επιθετικότητας στους αθλητικούς χώρους παρατηρούνται όταν αθλητές, φίλαθλοι, προπονητές ή αθλητικοί παράγοντες βλάπτουν εσκεμμένα (τραυματίζουν ή φοβίζουν) άλλους. Αυτά τα φαινόμενα δεν έχουν θέση στους αθλητικούς χώρους ούτε στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής γιατί είναι αντίθετα με το αθλητικό πνεύμα.
Oι κυριότεροι από τους λόγους που συμβαίνουν περιστατικά βίας στους αθλητικούς χώρους είναι οι παρακάτω:
- Όταν ο στόχος μιας ομάδας ή ενός αθλητή είναι η «νίκη με κάθε μέσο».
- Όταν αυτοί που παραφέρονται έχουν κάνει χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών (π.χ. ναρκωτικά).
- Όταν πολλά άτομα βρίσκονται στριμωγμένα στις κερκίδες.
- Όταν δεν εφαρμόζονται σωστά οι κανονισμοί των αθλημάτων και κάποιοι αθλητές ή φίλαθλοι αισθάνονται αδικημένοι.
- Όταν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (τηλεόραση και εφημερίδες) προβάλλουν και ηρωοποιούν άτομα που φέρονται επιθετικά.
Όταν παίζουμε, συχνά είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε ποιες από τις αντιαθλητικές ενέργειες είναι εσκεμμένες και ποιες όχι. Ιδιαίτερο πρόβλημα υπάρχει στα ομαδικά παιχνίδια στα οποία οι αθλητές έχουν στενή σωματική επαφή (π.χ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ κλπ.). Για παράδειγμα, όταν δύο παίκτες στο μπάσκετ πηδούν για να πιάσουν την μπάλα στον αέρα και συμβαίνει να τραυματιστεί ένας από τους δύο, πως θα ξέρουμε αν υπήρχε πρόθεση για επιθετική συμπεριφορά;
Δείχνοντας καλή πρόθεση από την αρχή του παιχνιδιού παίζουμε όλοι καλύτερα.
Τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό;
- Να ξεκαθαρίσουμε στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής ποιες θεωρούνται επιθετικές και βίαιες συμπεριφορές και ποιες όχι.
- Σε καμία περίπτωση δεν επιβραβεύουμε ή δικαιολογούμε επιθετικές ή βίαιες συμπεριφορές.
- Να επιβάλλουμε κάποιου είδους ποινή σε αυτούς που επιδεικνύουν τέτοιες συμπεριφορές, ώστε να αποτρέπεται η επανάληψή τους.
- Να συμμετέχουμε στα παιχνίδια του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής για την ευχαρίστηση που πηγάζει από το ίδιο το παιχνίδι. Η «νίκη με κάθε μέσο» δεν εκφράζει το αθλητικό ήθος.
- Να επιβραβεύουμε αυτούς που έπαιξαν τίμια και δίκαια ακόμη και αν έχασαν και όχι αυτούς που νίκησαν με ανέντιμα μέσα.
- Να βλέπουμε την αντίπαλη ομάδα ως απαραίτητη για να παίξουμε και να διασκεδάσουμε και όχι ως εχθρούς μας τους οποίους πρέπει να νικήσουμε.
- Να οργανώνουμε αθλητικές εκδηλώσεις όπου θα προβάλλεται το τίμιο παιχνίδι και το «ευ αγωνίζεσθαι» με σλόγκαν, πόστερ, συνθήματα στην κερκίδα.
- Να οργανώνουμε μία επίσκεψη ή συνέντευξη από αθλητές που έχουν επιδείξει εξαίρετες αθλητικές συμπεριφορές.
- Να μαθαίνουμε τρόπους ελέγχου του θυμού μας (π.χ. όταν είμαστε πολύ θυμωμένοι με κάποιον, μετράμε μέσα μας μέχρι το 10 αργά και μετά σκεφτόμαστε πως είναι σωστό να αντιδράσουμε).
- Να συζητάμε με φίλους και συμμαθητές τον τρόπο με τον οποίο προβάλλονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης θέματα σχετικά με βία και επιθετικότητα στον αθλητισμό.
- Να γνωρίζουμε τους λόγους που προκαλούν βία και επιθετικότητα και να προσπαθούμε να προλάβουμε τέτοιες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, ενημερωνόμαστε και ακολουθούμε τους κανόνες των αθλημάτων.
Τι είναι το ντόπιγκ
Yπάρχουν αρκετά φάρμακα ή μέθοδοι που απαγορεύονται γιατί θεωρούνται ντοπάρισμα. Με δυο λόγια, ντόπιγκ oνoμάζεται η χρήση απαγορευμένων φαρμακευτικών ουσιών ή απαγορευμένων μεθόδων με απώτερο σκοπό την αύξηση της απόδοσης.
Το ντόπιγκ απαγορεύεται για δυο λόγους κυρίως: α) είναι επικίνδυνο για την υγεία των αθλητών (το ντόπιγκ μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θάνατο) και β) δημιουργεί άνισες συνθήκες αθλητικού συναγωνισμού.
Παρουσίαση "Ντόπιγκ" στο μενού πολυμέσα
«Ευ αγωνίζεσθαι»
Η σωστή αθλητική συμπεριφορά που μπορεί να τη συναντήσουμε και με όρους όπως «ευ αγωνίζεσθαι» ή «τίμιο παιχνίδι» («fair play» στα αγγλικά), αναφέρεται στην επίδειξη εντιμότητας, ακεραιότητας, σεβασμού και εκτίμησης προς τον εαυτό μας και τους άλλους όταν ασχολούμαστε με αθλητικές δραστηριότητες. Η συζήτηση κι ο προβληματισμός για θέματα σωστής αθλητικής συμπεριφοράς με συμμαθητές και μεγαλύτερους μας βοηθάει να αναπτύξουμε την ικανότητα να συμπεριφερόμαστε σωστά στην καθημερινή ζωή μας, όπως και στη σχολική ζωή μας.
Τι είναι το Fair Play;
Το δίκαιο παιχνίδι είναι μια σύνθετη έννοια που περιλαμβάνει και ενσωματώνει μια σειρά από θεμελιώδεις αξίες που δεν είναι μόνο αναπόσπαστες στον αθλητισμό, αλλά σχετίζονται με την καθημερινή ζωή.
Ο θεμιτός ανταγωνισμός, ο σεβασμός, η φιλία, το ομαδικό πνεύμα, η ισότητα, ο αθλητισμός χωρίς ντόπινγκ, ο σεβασμός των γραπτών και άγραφων κανόνων όπως η ακεραιότητα, η αλληλεγγύη, η ανοχή, η φροντίδα, η υπεροχή και η χαρά, είναι τα θεμέλια του θεμιτού παιχνιδιού που μπορούν να βιώσουν και να μάθουν και τα δύο μέρη, εντός και εκτός πεδίου.
Τι σημαίνουν οι θεμελιώδεις αξίες του θεμιτού παιχνιδιού;
Δίκαιος ανταγωνισμός: Για να απολαύσετε τους καρπούς της επιτυχίας, δεν αρκεί να κερδίσετε. Ο θρίαμβος πρέπει να μετρηθεί με απόλυτα δίκαια μέσα, ειλικρίνεια και απλό παιχνίδι.
Σεβασμός: Για κάθε αθλητή, το παιχνίδι σύμφωνα με τους γραπτούς κανόνες είναι υποχρεωτικό και ο σεβασμός των άγραφων κανόνων είναι απαραίτητος. Το δίκαιο παιχνίδι απαιτεί άνευ όρων σεβασμό για τους αντιπάλους, τους συναδέλφους παίκτες, τους διαιτητές και τους θαυμαστές.
Φιλία: Η αντιπαλότητα στο γήπεδο δεν αποκλείει τη φιλία. Αντίθετα, η φιλία θα μπορούσε να αναπτυχθεί από ευγενείς αντιπαλότητες.
Ομαδικό πνεύμα: Τα άτομα μπορούν να είναι δυνατά μόνα τους, αλλά είναι πολύ πιο δυνατά σε μια ομάδα. Το να μοιράζεσαι τη στιγμή της νίκης με την ομάδα σου είναι η απόλυτη χαρά.
Ισότητα: Ο αγώνας με ίσους όρους είναι απαραίτητος στον αθλητισμό. Διαφορετικά, η απόδοση δεν μπορεί να μετρηθεί σωστά.
Αθλητισμός χωρίς ντόπινγκ: Το δίκαιο παιχνίδι σημαίνει ότι δεν εξαπατάμε με ουσίες. Όποιος το κάνει αυτό, καταστρέφει το παιχνίδι για όλους τους άλλους.
Ακεραιότητα: Η ειλικρίνεια και η ύπαρξη ισχυρών ηθικών αρχών είναι απαραίτητες για το δίκαιο παιχνίδι. Η άσκηση του αθλητισμού σε ένα υγιές ηθικό πλαίσιο, είναι ζωτικής σημασίας εάν στοχεύετε να είστε πραγματικός πρωταθλητής.
Αλληλεγγύη: Είναι σημαντικό να αλληλοϋποστηρίζεστε και να μοιράζεστε συναισθήματα, στόχους και όνειρα. Η αμοιβαία υποστήριξη φέρνει αμοιβαία επιτυχία εντός και εκτός πεδίου.
Ανοχή: Η προθυμία για αποδοχή συμπεριφοράς ή αποφάσεων με τις οποίες ενδέχεται να μην συμφωνείτε, αναπτύσσει τον αυτοέλεγχό σας. Τελικά, αυτός θα μπορούσε να είναι ο αποφασιστικός παράγοντας όσον αφορά τη νίκη ή την ήττα.
Φροντίδα: Οι αληθινοί πρωταθλητές νοιάζονται ο ένας τον άλλον, καθώς γνωρίζουν καλά ότι δεν θα μπορούσαν να είναι εκεί που είναι, χωρίς να τους φροντίζουν άλλοι.
Υπεροχή: Ο αθλητισμός μας εμπλέκει σε μια συλλογική προσπάθεια για την επιδίωξη της ανθρώπινης αριστείας.
Χαρά: Ο Pierre de Coubertin, ο πατέρας των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων είπε: "Το σημαντικό πράγμα στη ζωή δεν είναι ο θρίαμβος, αλλά ο αγώνας. Το βασικό είναι να μην έχεις κερδίσει, αλλά να έχεις αγωνιστεί καλά." Ο ανταγωνισμός μπορεί να είναι έντονος, αλλά πρέπει πάντα να ψάχνετε για τη χαρά κατά την άσκηση οποιουδήποτε αθλήματος.
Πώς συμβάλλουν οι θεμελιώδεις αξίες του θεμιτού παιχνιδιού στη βελτίωση του κόσμου;
Το δίκαιο παιχνίδι δεν είναι θεωρία. Είναι μια στάση που εκδηλώνεται στη συμπεριφορά. Όποτε ενεργούμε με το πνεύμα του θεμιτού παιχνιδιού, συμβάλλουμε στην οικοδόμηση ενός ειρηνικού και καλύτερου κόσμου. Χωρίς δικαιοσύνη και αξιοπιστία, η θεσμοθετημένη τάξη της κοινωνίας μας κινδυνεύει. Εάν δεν παίζουμε με τους κανόνες, καταστρέφουμε το πνεύμα του παιχνιδιού και είναι αδύνατο να παίξουμε με καταστροφικούς όρους.
Το δίκαιο παιχνίδι, το οποίο αποτελεί ουσιαστικό και κεντρικό μέρος της επιτυχούς συμμετοχής, προώθησης και ανάπτυξης τόσο στον αθλητισμό όσο και στη ζωή, μπορεί να διδάξει στους ανθρώπους την ανοχή και τον σεβασμό για τους άλλους. Τους επιτρέπει να ενσωματωθούν στην κοινωνία και να δημιουργήσουν μια αίσθηση ομαδικής εργασίας. Το δίκαιο παιχνίδι στον αθλητισμό είναι ικανό να δώσει ελπίδα, υπερηφάνεια και ταυτότητα και είναι σε θέση να ενώσει όπου οι εθνικότητες, η πολιτική, οι θρησκείες και οι πολιτισμοί, διαιρούνται συχνά. Η συνεργασία με το πνεύμα του θεμιτού παιχνιδιού αποδίδει ακόμη μεγαλύτερα αποτελέσματα από την καθαυτού επιδεξιότητα, σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Διαδραματίζει βασικό ρόλο, τον ρόλο ενός καταλύτη στη σημερινή κοινωνία ως μέσο βελτίωσης της ποιότητας ζωής και της ανθρώπινης ευημερίας.