Μάθημα : 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

ΙΣΤΟΡΙΚΗ   ΑΝΑΔΡΟΜΗ   ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ‘40 ΜΕΣΑ ΑΠO ΕΙΚΟΝΕΣ  ΒΙΝΤΕΟ   ΚΑΙ    ΗΧΟ

Οι Έλληνες πριν από 81 ολόκληρα χρόνια έμπαιναν σ’ έναν πόλεμο που έμελλε να είναι να είναι ο πιο αιματηρός που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.

Από την 1^η  Σεπτεμβρίου του1939 ολόκληρη η Ευρώπη είχε σκεπαστεί από τα σύννεφα του  πολέμου. Οι δυνάμεις της ναζιστικής Γερμανίας είχαν καταλάβει, τη μια μετά την άλλη, τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Μόνο η Αγγλία κατάφερε ν’ αντισταθεί στην αεροπορική επίθεση που εξαπέλυσαν οι Ναζί.

Εν τω μεταξύ ο σύμμαχος του Χίτλερ , ο Μουσολίνι , ηγέτης της φασιστικής Ιταλίας, θέλει να ενισχύσει την παρουσία του στα Βαλκάνια και μετά την κατάληψη της Αλβανίας αποφασίζει να επιτεθεί στην Ελλάδα.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

28 Οκτωβρίου 1940. Τρεις το πρωί.

Ο πρεσβευτής της Ιταλίας παραδίδει τελεσίγραφο στον Έλληνα πρωθυπουργό με το οποίο η ιταλική κυβέρνηση ζητά να επιτραπεί στον ιταλικό στρατό να μπει στην Ελλάδα. Η απάντηση έπρεπε να δοθεί μέχρι τις 6 το πρωί.

Το τελεσίγραφο απορρίπτεται. Η Ελλάδα βρίσκεται πια σε πόλεμο!  Ακούμε το α’ πολεμικό ανακοινωθέν.

Οι σειρήνες ηχούν στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις και σημαίνουν συναγερμό.

Ο ελληνικός λαός σαν ένας άνθρωπος ξεσηκώνεται εναντίον των επιδρομέων.

Η καθολική αντίδραση στην εισβολή εκφράζεται με το σύνθημα: « Ο Χ Ι ».

Κηρύσσεται γενική επιστράτευση.

Οι επιστρατευμένοι αναχωρούν για το μέτωπο

Οι Ιταλοί εισβάλλουν  στο ελληνικό έδαφος, ενώ τα αεροπορικά τους σμήνη βομβαρδίζουν τις ανοχύρωτες πόλεις Πάτρα, Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Κέρκυρα χτυπώντας άμαχο πληθυσμό.

Με δεδομένη τη στράτευση των ανδρών, αποφασιστική υπήρξε η αρωγή των γυναικών των χωριών της Ηπείρου στη προώθηση από τα μετόπισθεν πολεμοφοδίων και υγειονομικού υλικού .

Ολόρθοι στάθηκαν, πλάι πλάι, στρατός και λαός αδερφωμένοι, απέναντι στο μαύρο μηχανοκίνητο θεριό. 

Οι φαντάροι μας τράβαγαν για την πρώτη γραμμή, να πυκνώσουν τις ανέτοιμες γραμμές μας, μέσα σε φοβερές κακουχίες.

Ας ακούσουμε μέσα από τη φωνή του Μάνου Κατράκη πώς περιγράφει ο ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης την πορεία στο μέτωπο   και ας τη ζήσουμε  μέσα από τις   εικόνες που   βιντεοσκοπούσαν οι πολεμικοί ανταποκριτές  .

Οι ελληνικές δυνάμεις, μετά από μικρή υποχώρηση, κατορθώνουν να σταματήσουν την προέλαση των ιταλικών στρατευμάτων στο μέτωπο της Πίνδου. Στη συνέχεια καταδιώκουν τους επιδρομείς αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν τα εδάφη, που είχαν καταλάβει.

Η κατάληψη της Κορυτσάς, την 26^η μέρα του πολέμου ήταν η αρχή μιας θριαμβευτικής πορείας. 

Οι πόλεις πέφτουν η μια μετά την άλλη. Ο ελληνικός στρατός παρελαύνει νικητής!.

Οι στρατιώτες μας κατά τις ώρες της διακοπής της μάχης τραγουδούσαν μέσα στις χαράδρες και τα φαράγγια: « Τα τανκς και τα κανόνια δεν είναι μακαρόνια»  , αλλά  και στην αντάρα του πολέμου έφτανε ο απόηχος των τραγουδιών της Σοφίας Βέμπο, της τραγουδίστριας της νίκης, όπως την είπαν…

 Ακούμε το τραγούδι της : νίκη

Στο τέλος του χρόνου οι Ιταλοί έχουν απωθηθεί 60 χιλιόμετρα πέρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Η νίκη της Ελλάδας αφήνει κατάπληκτο τον κόσμο. Οι ελεύθερες χώρες πανηγυρίζουν.

Το γεγονός ότι μια μικρή χώρα κατάφερε ένα τέτοιο πλήγμα στις δυνάμεις του Άξονα, ενθαρρύνει τους άλλους λαούς. Ως τη στιγμή εκείνη ο εχθρός φαινόταν πανίσχυρος . Ο ελληνικός λαός πάνω στην Πίνδο είπε το «ΟΧΙ» για λογαριασμό όλης της ανθρωπότητας, αποδεικνύοντας  έτσι τον αδιάκοπο αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία, δικαιοσύνη και ανθρωπιά.                 

Ο Μουσολίνι δεν μας ήξερε καλά. Δεν διάβασε την ιστορία μας. Ο λαός μας έχει γερές ρίζες βαθιά μες στους αιώνες. Ο ιταλικός φασισμός ήρθε από το πουθενά. Το μέλλον του ήταν ο θάνατος.  

Στο μεταξύ, οι γερμανικές χιτλερικές δυνάμεις την Άνοιξη του 1941κάνουν την εμφάνισή τους στα μακεδονικά βουνά. Ο Χίτλερ μας κοιτάζει με το γυάλινο βλέμμα του και σηκώνει το χέρι και διατάζει να του παραδώσουμε τα όπλα μας, τις σημαίες μας, τα σπίτια μας, την τιμή μας…

Γιατί είμαστε ελεύθεροι κι αυτός δεν ανέχεται να υπάρχουν ελεύθεροι άνθρωποι στον κόσμο!Γιατί θέλει να σώσει το σύμμαχό του το Μουσολίνι απ’ την ντροπή.

Γιατί φοβάται μην πάθει κι αυτός τα ίδια!

Ο στρατός μας, που υπερασπιζόταν το Ρούπελ κι άλλα οχυρά στα σύνορα με την Βουλγαρία, αγωνίστηκε ηρωικά, αλλά δεν άντεξε μπροστά στην πολεμική μηχανή των

                                                                 ΚΑΤΟΧΗ

Στις 27 Απριλίου 1941 ημέρα Κυριακή, τα πρώτα Γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα και η σημαία με τη σβάστικα  υψώνεται   στην Ακρόπολη.

Τώρα έχουμε τριπλή Κατοχή: Οι Γερμανοί παραχώρησαν μέρος της Μακεδονίας και της Θράκης στους Βουλγάρους, ενώ μοιράστηκαν την υπόλοιπη χώρα με τους Ιταλούς

Πείνα, φόβος, εξαθλίωση!

 Οι κατακτητές καταληστεύουν το λαό. Οι τιμές των τροφίμων ανεβαίνουν στα ύψη κι μαύρη αγορά βασιλεύει. Ο κόσμος πεθαίνει από την πείνα.

 Στα παρακάτω βίντεο    παρακολουθούμε  στιγμιότυπα από την ταινία « Ψηλά τα χέρια Χίτλερ  » του Ροβήρου Μανθούλη, ένα σατυρικό δράμα    με μόνιμο φόντο την πείνα, στο οποίο ακόμη και οι αστείοι διάλογοι  και  οι κωμικές κινήσεις προβληματίζουν  . Μια ταινία που υμνεί   την αλληλεγγύη ως κυρίαρχη αξία των απλών ανθρώπων και ως παράγοντα σωτηρίας σ' αυτό το σκληρό αγώνα επιβίωσης κατά τη διάρκεια της Κατοχής .

ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

  Η αντίσταση εναντίον των κατακτητών ξεκινάει  σχεδόν αμέσως μετά την πτώση και την συνθηκολόγηση της Ελλάδας, τον Απρίλιο του 1941.

 Αρχικά υπήρξε προϊόν αυθόρμητων ενεργειών μεμονωμένων πολιτών όπως  το κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας από την Ακρόπολη, τη νύχτα της 30ης Μαΐου 1941  όπου δύο νέοι φοιτητές, ο Μανώλης Γλέζος   και ο Απόστολος Σάντας  σκαρφαλώνουν στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης από τη βορειοδυτική πλευρά και χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τη γερμανική φρουρά πλησιάζουν τον ιστό και κατεβάζουν τη  γερμανική σημαία,  άλλα σταδιακά απέκτησε οργανωμένη μορφή με την ίδρυση αντιστασιακών οργανώσεων.

 Ο λαός δημιουργεί αντιστασιακές οργανώσεις για να εμποδίσει την αποστολή Ελλήνων εργατών στη Γερμανία  αλλά  και για να λύσει το πρόβλημα της επιβίωσης  του 

 Παράλληλα αρχίζει ο ανταρτοπόλεμος στα βουνά.

  Η συνεργασία λαού και ανταρτών φέρνει αποτελέσματα . Δείγμα αυτής της συνεργασίας   η  μάχη της   σοδειάς στη Θεσσαλία το καλοκαίρι του 1944 ,όπου οι αντάρτες του ΕΛΑΣ και ο βασανισμένος λαός εμποδίζουν  τους  Γερμανούς στρατιώτες να αρπάξουν το σιτάρι εξασφαλίζοντάς έτσι  ψωμί   για τους Έλληνες και στερώντας  παράλληλα τη γερμανική πολεμική μηχανή από πολύτιμα γι' αυτή εφόδια.

 Η πιο κορυφαία   αντιστασιακή πράξη κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής ήταν η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου στις  25  Νοεμβρίου  του 1942 .

Οι Γερμανοί αντιδρούν με μανία. Φυλακίζουν , βασανίζουν , καταστρέφουν. Καίνε πόλεις και χωριά, όπως τα Καλάβρυτα , το Δίστομο    όπου δολοφονούν 228 κατοίκους , εκ των οποίων οι 117 γυναίκες και 111 άντρες, ανάμεσά τους 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων , στην Καισαριανή ,  προκειμένου   να κάνουν το λαό να γονατίσει.

   Ας ακούσουμε ένα τραγούδι που μιλάει για ιδέες και αξίες  , που τραγουδιέται με το ίδιο πάθος μέχρι σήμερα   και   θυμίζει    όλους όσους αγωνίστηκαν για   ιδανικά,  όπως   η ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα   ( Ακορντεόν )

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

 « Οι μέρες όμως της    κατοχής  των Γερμανών    μετρήθηκαν πια και τέλος φρικτό τους προσμένει…» 

12 Οκτώβρη 1944

 Μια μέρα σαν παραμύθι: Η μέρα της απελευθέρωσης            

Η Ελλάδα είναι πάλι δικιά μας.

 Να! Κατεβαίνει η γερμανική σημαία από την Ακρόπολη.

Ανεβαίνει η γαλανόλευκη. Ψηλά η σημαία! Ψηλά οι καρδιές!

Έτσι τελειώνει  ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος αφήνοντας  ερείπια και νεκρούς.

Τα χρόνια πέρασαν. Δεν πέρασε όμως  κι η μνήμη.

Σήμερα τιμούμε τους παππούδες μας γιατί :   με το ΟΧΙ τους στην Πίνδο ανέτρεψαν τα σχέδια του Μουσολίνι  αναγκάζοντας τον  να πει : .

 «Ο πόλεμος με την Ελλάδα απέδειξε ότι τίποτε δεν είναι ακλόνητο εις τα στρατιωτικά πράγματα και ότι πάντοτε μας περιμένουν εκπλήξεις  » .

Σ’ αυτές τις εκπλήξεις αναφέρεται και το τραγούδι «Κορόιδο Μουσολίνι, κανείς δε θα σου μείνει »  που θα ακούσουμε  

επιπλέον τιμούμε τους προγόνους μας ,  γιατί ανάγκασαν τους Γερμανούς να καθυστερήσουν τη μεγάλη τους επίθεση εναντίον της Ρωσίας .

Όλοι μας το ξέρουμε πως αυτός ο πολύτιμος χρόνος, που χάθηκε, έθαψε για πάντα τα όνειρα του Χίτλερ στο ρωσικό βαρύ χειμώνα.

Όλος ο κόσμος καμάρωσε τους Έλληνες του ’40.

Όλοι παραδέχτηκαν την προσφορά τους στην ανθρωπότητα .  Είπαν για του Έλληνες

Τώρα ξέρουμε: «Ο ήλιος μας είναι ακριβά πληρωμένος» με ανθρώπινες ζωές και υψηλά ιδανικά. Τον χρωστάμε σ’ αυτούς που τον πλήρωσαν. Αναλογιζόμενοι το χρέος αυτό  καθώς και το γεγονός ότι πολλοί από εμάς δε γνωρίζουν ότι στο Ηρώο της Πλατείας είναι γραμμένα τα ονόματα  των πεσόντων της Μαλεσίνας  κατά τη διάρκεια του Ελληνο-ιταλικού πολέμου και όχι μόνο , προβάλουμε ένα βίντεο αφιέρωμα  στη μνήμη όλων εκείνων  των Μαλεσιναίων  που πολέμησαν στον πόλεμο του ’40 και ιδιαίτερα  σ’ εκείνους  που έμειναν χάνοντας τη ζωή τους στα παγωμένα  και αιματοβαμμένα βουνά της Πίνδου αλλά και σε εκείνους  που αγωνίστηκαν κατά τη διάρκεια της τριπλής Κατοχής  1941 – 1944 εναντίον των κατακτητών και έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα και την ελευθερία και οι οποίοι για πολλά χρόνια  έμειναν στην αφάνεια  χωρίς καμιά μνημόνευση  , καμιά αναγνώριση τιμής  σ’ αυτούς και  στις οικογένειες τους .

Ας δούμε το βίντεο: Αφιέρωμα στους ήρωες του τόπου μας

Κι εμείς, που δεν έχουμε πόλεμο; Πώς θ’ αποδείξουμε την αξία μας;

Δεν χρειάζονται όπλα γι’ αυτό!

Τιμάμε την 28^η Οκτωβρίου καθημερινά…

• όταν παλεύουμε το άδικο
• όταν αγρυπνούμε, για να μην ξαναφανεί κανένας Χίτλερ ή Μουσολίνι στον κόσμο
• όταν νικάμε τον κακό μας εαυτό και γινόμαστε καλύτεροι, όπως ακριβώς οι ήρωες του ’40 νίκησαν την πείνα, την παγωνιά, την κούραση, το φασισμό, τη βία

Ζήτω η 28^η Οκτωβρίου!

Ποτέ πια πόλεμος! Ειρήνη