Μάθημα : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ3 Λυκείου

Η έννοια του δικαιώματος

ΚΕΙΜΕΝΟ

Η Ανήκουστη Αλήθεια: Οι παγκόσμιοι ηγέτες πρέπει να αλλάξουν το διάλογο για τη φτώχεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα

(Δελτίο Τύπου του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας)

Εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Φτώχειας, στις 17 Οκτωβρίου, η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε τους ηγέτες και τους διαμορφωτές της πολιτικής του κόσμου να μετατοπίσουν το διάλογο για τη φτώχεια από το πεδίο της οικονομίας σε εκείνο της αντιμετώπισης των προβληματικών καταστάσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα, οι οποίες οδηγούν τους ανθρώπους στη φτώχεια και τους εγκλωβίζουν σε αυτήν.

Η Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας, Αϊρίν Χαν, δήλωσε: «Η φτώχεια είναι η χειρότερη κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο».

«Οι διακρίσεις, η κρατική καταπίεση, η διαφθορά, η ανασφάλεια και η βία αποτελούν εξίσου χαρακτηριστικά γνωρίσματα της φτώχειας, όσο και η έλλειψη υλικών πόρων. Αυτά τα προβλήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι δυνατό κανείς να τα επιλύσει απλώς και μόνο αυξάνοντας τα επίπεδα εισοδήματος», είπε η Αϊρίν Χαν.

«Τα υλικά οφέλη από μόνα τους δεν εγγυώνται τον τερματισμό των διακρίσεων, δεν βελτιώνουν την ασφάλεια, ούτε δίνουν φωνή σε εκείνους που ζουν στη φτώχεια. Η επένδυση στη γεωργία μπορεί να αυξήσει τη σοδειά των φτωχών αγροτών, αλλά δεν εγγυάται την ασφάλεια του κλήρου τους από τους αδίστακτους γαιοκτήμονες. Το χτίσιμο νέων σχολείων δεν εγγυάται ότι τα κορίτσια θα έχουν ίση με τα αγόρια πρόσβαση στην παιδεία».

«Σε πολλές χώρες, μπορεί τα επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης να είναι υψηλά, όμως περιφρονείται το δικαίωμα των ανθρώπων να ενημερώνονται και να ζητείται η γνώμη τους στη δημόσια πολιτική. Περιστέλλεται το δικαίωμά τους να εκφράζουν τις απόψεις τους και να ακούγονται. Οι φτωχοί αποκλείονται και αγνοούνται».

«Οποιαδήποτε επιτυχής στρατηγική για την ανακούφιση της φτώχειας πρέπει να δίνει στους φτωχούς τη δύναμη να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, ώστε να είναι σε θέση να ελέγχουν το πε- πρωμένο τους και να εξασφαλίζουν λογοδοσία από εκείνους που έχουν την ευθύνη για τη λήψη των αποφάσεων».

Παρουσιάζοντας το βιβλίο της, με τίτλο Η Ανήκουστη Αλήθεια: Φτώχεια και Ανθρώπινα Δικαιώματα, στη Νέα Υόρκη, η Αϊρίν Χαν υποστήριξε ότι η εξάλειψη της φτώχειας απαιτεί σεβασμό των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δικαιωμάτων –όπως είναι η ιατρική περίθαλψη, η παιδεία και η στέγαση– παράλληλα με τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα. 

«Δεν μπορεί να υπάρξει σταδιακή ή επιλεκτική προσέγγιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αν θέλουμε να επιλύσουμε το πρόβλημα της φτώχειας. Το να απαιτήσουμε δικαιώματα συμμετοχής είναι εξ ίσου σημαντικό με το να διοχετεύσουμε πόρους για να ικανοποιηθούν βασικές ανάγκες διατροφής, υγείας και στέγασης. Η προστασία των ανθρώπων απέναντι στη βία είναι εξίσου κρίσιμη με τον τερματισμό των διακρίσεων. Η μείωση της μητρικής θνησιμότητας απαιτεί καλύτερη περίθαλψη, αλλά και τη βελτίωση της θέσης των γυναικών».

Με δέκα κεφάλαια που πραγματεύονται ζητήματα, όπως η πρακτική σημασία της ελευθερίας, οι διακρίσεις, η παγίδα της φτώχειας, η μητρική θνησιμότητα, οι παραγκουπόλεις, η εταιρική λογοδοσία και η νομική ενδυνάμωση, η Ανήκουστη Αλήθεια ζητεί δικαιοσύνη και ενδυνάμωση των φτωχών του κόσμου και δίνει ανθρώπινο πρόσωπο σε ένα πρόβλημα που πολύ συχνά απεικονίζεται με αφηρημένα στατιστικά στοιχεία.

Η Ανήκουστη Αλήθεια σηματοδοτεί μια νέα φάση στη νέα παγκόσμια εκστρατεία της Διεθνούς Αμνηστίας «Απαιτούμε Αξιοπρέπεια», στην οποία οι παγκόσμιοι ηγέτες θα κληθούν και θα προκληθούν να αντιμετωπίσουν τις καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προκαλούν και βα-θαίνουν τη φτώχεια.

«Η μάχη για τον τερματισμό της φτώχειας είναι ο μεγαλύτερος αγώνας αυτής της γενιάς. Θα νικήσουμε αν θέσουμε στον πυρήνα της την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ισότητα», δήλωσε η Αϊρίν Χαν.

(από τον ημερήσιο Τύπο)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α. Ενημερώσετε τους συμμαθητές σας για το περιεχόμενο του βιβλίου που αναφέρεται στο κείμενο σε 40 το πολύ λέξεις.

Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε, σύμφωνα με το κείμενο, τις παρακάτω διαπιστώσεις, γράφοντας στο τετράδιό σας την ένδειξη Σ(ωστό) ή Λ(άθος) για κάθε μια από αυτές.

α. Η φτώχεια είναι φαινόμενο που πρέπει να ορίζεται με κριτήρια αυστηρά οικονομικά.

β. Παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων διαπιστώνονται και σε χώρες με υψηλά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης.

γ. Η φτώχεια θα αντιμετωπιστεί με την ενίσχυση της πολιτικής θέσεις των ατόμων που υποφέρουν απ’ αυτήν.

δ. Οι καταπατήσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων συνιστούν αίτιο και παράγοντα επιδείνωσης της φτώχειας.

ε. Η φτώχεια σχετίζεται και με τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Β2. α. «Τα υλικά οφέλη από μόνα τους … πρόσβαση στην παιδεία»(4^η§): Πώς αναπτύσσεται η παράγραφος, ποια είναι η δομή της και ποια μέσα πειθούς χρησιμοποιούνται;

      β. Αναπτύξτε την ίδια παράγραφο με αιτιολόγηση.

Β3. α. Ποια ρηματικά πρόσωπα και ποιο είδος σύνταξης χρησιμοποιεί η Αϊρίν Χαν στις δηλώσεις της; Αιτιολογήστε την επιλογή της

     β. «Οποιαδήποτε επιτυχής στρατηγική για την ανακούφιση της φτώχειας … για τη λήψη των αποφάσεων» (6^η§): Να αποδώσετε το περιεχόμενο του ισχυρισμού με οικειότερο ύφος, να ελέγξετε το βαθμό βεβαιότητάς του και να εντοπίσετε τις εγγυήσεις στις οποίες στηρίζεται.

Γ.  Η συντακτική ομάδα της σχολικής σας εφημερίδας αποφάσισε να αφιερώσει όλο το τεύχος Δεκεμβρίου στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και ζήτησε τη συνδρομή σας με την σύνταξη σχετικών άρθρων, που δεν θα υπερβαίνουν τις 400 λέξεις.

Η ανάγνωση των παραπάνω δημοσιεύσεων στον Τύπο σας ενέπνευσε ένα κείμενο στο οποίο εξηγείτε:

α) γιατί η φτώχεια συνιστά τη χειρότερη μορφή κρίσης των ανθρώπινων δικαιωμάτων στον κόσμο και

β) πώς κυβερνήσεις και λαοί μπορούν να αναλάβουν αγώνα καταπολέμησής της.

* Πρόταση για ανάγνωση: Συνέντευξη με τον Κωστή Παπαϊωάννου στο σχολικό ηλεκτρονικό περιοδικό

Δείτε το βίντεο και προβληματιστείτε για την "τύχη" των δικαιωμάτων στην εποχή του κορονοϊού.

Γράψτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας σε ένα σχόλιο 200 λέξεων

Άσκηση Παραγωγής Λόγου

Από την οικουμενική διακήρυξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων, που αποτέλεσε την απάντηση της παγκόσμιας κοινότητας στον παραλογισμό του πολέμου, αλλά και την κρατική βία, έχουν παρέλθει ήδη περισσότερα από 70 χρόνια. Όμως τα ερωτήματα σε σχέση με το τι είναι και πώς εφαρμόζονται σήμερα τα ανθρώπινα δικαιώματα παραμένουν στην ημερήσια διάταξη. Μάλιστα στην πρώτη δεκαετία του 21^ου αιώνα και ειδικά μετά την 11^η Σεπτεμβρίου 2001, είμαστε όλοι μάρτυρες της «μεγάλης μεταστροφής»: πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη έκταση και με τέτοια ένταση δύο σημαντικότατα αγαθά, η ασφάλεια και η ελευθερία, συγκρούονται στη διεθνή αρένα, συνθλίβοντας ανάμεσά τους τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναφερόμενοι στο πρόβλημα αυτό να συζητήσετε:

α) Ποιες μορφές ελευθερίας παραβιάζονται στο όνομα της ασφάλειας;

β) Σε ποιες περιπτώσεις θεωρείτε ότι είναι εντελώς απαραίτητο να προκρίνεται η ασφάλεια, έστω κι αν αυτό θα σημάνει την περιστολή των ελευθεριών;

[Το κείμενό σας να έχει τη μορφή άρθρου. Μην υπογράψετε με το πραγματικό σας όνομα.]

Από τη συζήτηση στο μάθημα, αναφορικά με το α΄ερώτημα προέκυψαν τα εξής:

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ & ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΝΤΑΙ/ΠΕΡΙΣΤΕΛΛΟΝΤΑΙ

• Ιδιωτικότητα και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα
• Ελευθερία σκέψης και έκφρασης (προπαγάνδα, χειραγώγηση σκέψης, λογοκρισία, στοχοποίηση κοινωνικών ομάδων, π.χ. ισλαμοφοβία)
• Ελευθερία κίνησης
• Δικαίωμα συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι (πολιτική συμμετοχή, κινήσεις εθελοντισμού κ.ά.)
• Δικαίωμα επιβίωσης και αξιοπρεπούς διαβίωσης
• Τεκμήριο αθωότητας (αυθαίρετες συλλήψεις, φυλακίσεις)

Στο β΄ερώτημα έχετε τη δυνατότητα να απαντήσετε: 1. Σε καμία περίπτωση, 2. Σε όλες τις περιπτώσεις, 3. Στις εξής περιπτώσεις … Όποια κι αν είναι η απάντησή σας απαιτείται ισχυρή τεκμηρίωση και απόδειξη του ισχυρισμού.

Διαβάστε παρακάτω χρήσιμες πηγές πληροφόρησης