Μάθημα : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α΄Λυκείου

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

ΧΩΡΑ ο γεωγραφικός παράγοντας προσδιόρισε την πολιτισμική πορεία των κατοίκων

ΒΑ τμήμα της Αφρικής που διαρρέει ο Νείλος βλ. Ηρόδοτο

Δ Λιβυκή έρημος

Α κόλπος Σινά Ερυθρά θάλασσα λάσπη Νείλου το καλοκαίρι

πουλιά, καλάμια, λωτοί, πάπυροι

Ν Άνω Αίγυπτος όγκοι βράχων έλειψη ξυλείας γη του καλαμιού

Β Κάτω Αίγυπτος  βρέχεται από τη Μεσόγειο γη του παπύρου

η χερσόνησος του Σινά δίοδος εισβολέων και επαφή με άλλους λαούς

κόκκινη χώρα η έρημος

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

• άρδευση των χωραφιών, συντήρηση αυλακιών
• σιτάρι, κριθάρι, λινάρι, οπωροφόρα, οπωροκηπευτικά πάπυροι και λωτοί, μπίρα,
• ψάρεμα, κτηνοτροφία.
• Την γεωργία επέβλεπαν οι βασιλικοί υπάλληλοι έδιναν στον φαραώ ποσοστό επί της συγκομιδής.
• Ο λαός εργαζόταν στην οικοδόμηση ναών, ανακτόρων, ταφικών μνημείων
• μεταλλουργοί, ξυλουργοί, κεραμοποιοί, ναυπηγοί, αρχιτέκτονες
• ιδιωτικά και ανακτορικά εργαστήρια
• Εμπόριο πλεόνασμα δημητριακών, παπύρου, πρώτων υλών (χρυσού)
• εισαγωγή ξυλείας. χαλκού, αργύρου
• παροχή υπηρεσιών: ιερείς, γραφείς, επαγγελματίες στρατιωτικοί

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

• Φαραώ: επίγειος θεός κράτος
• ιερείς, ανώτατοι κρατικοί υπάλληλοι, γραφείς
• επαγγελματίες στρατιωτικοί: τους παραχωρούνταν γη για καλλιέργεια
• ελεύθεροι πολίτες: γεωργοί ή τεχνίτες
• δούλοι: από πολέμους ή εμπόρους

-ιδιωτικοί (μέχρι δύο σε κάθε οικογένεια) - κρατικοί (κρατικά εργαστήρια, ναοί, ορυχεία, δημόσια έργα)

κοινωνική ευελιξία στη διάρκεια του Νέου Βασιλείου

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ  Θεοκρατικός χαρακτήρας από την 3^η χιλιετία

ΙΣΤΟΡΙΑ

• Προϊστορία προδυναστική περίοδος 4000-3000 π.Χ

-άγνωστη προέλυση των κατοίκων

οικισμοί νεολιθικού χαρακτήρα καλλιέργεια γης κυνήγι, ψάρεμα

3000 π.Χ. χρήση μετάλλων

- κάθε φυλή έχει το δικό της ηγεμόνα και προστάτη

ο Μήνης συνένωσε τα δύο βασίλεια: Άνω και Κάτω Αίγυπτος

πρωτεύουσα η Μέμφιδα

Ιστορία

• Αρχαίο Βασίλειο 3000-2000 π.Χ.

- κατακτήσεις Ν Νουβία κοιτάσματα χρυσού Α Σινά χαλκός

- λαμπρά οικοδομήματα πυραμίδα Γκίζας

- εξασθένηση κεντρικής εξουσίας, βελτίωση ζωής χωρικών ευγενών

• Μέσο Βασίλειο 2000-1540 π.Χ.

- εκστρατείες Νουβία, Λιβύη, Συρία

- προικισμένοι ηγεμόνες

κατασκευή αρχιτεκτονικών εγγειοβελτιωτικών έργων

- για δύο αιώνες κατάκτηση από τους Υξώς

οι τελευταίοι ήρθαν σε επιμειξία με τον βασιλικό οίκο των Θηβών

καλές σχέσεις με τους Μεσοποτάμιους και τους Κρήτες

χρήση πολεμικού άρματος

• Νέο Βασίλειο 1540-1075 π.Χ.

- οι ηγεμόνες της Θήβας εκδιώκουν τους Υξώς

- τον καιρό του Τούθμωση Γ΄ έφτασαν ως τη Συρία (τους αναγνώριζαν οι Μεσοποτάμιοι και οι Χετταίοι) και επέκταση προς Ν

- 14^ος αι. Ακενατών επέβαλε το μονοθεϊσμό λατρεία Ρα

- 13^ος αι. Ραμσής ο Μέγας οικοδομική άνθηση

ισχυροποίηση κυριαρχίας στο εξωτερικό

ανάγλυφα απεικονίζουν μάχη Καντές

εμπορικές σχέσεις με Φοινίκη, Κρήτη νησιά του Αιγαίου

- 12^ος αι λαοί της θάλασσας τους πιέζουν να εγκαταλείψουν τις ασιατικές τους κτήσεις

- 11^ος αι. παρακμή ιερείς διεκδικούν εξουσία

Κυριαρχία ξένων λαών

• Ασσύριοι 11^ος -7^ος αι. π.Χ.
• περίοδος Ανεξαρτησίας 7^ος -6^ος αι. π.Χ. Ψαμμήτιχος πρωτεύουσα Σαίδα

εμπόριο με ελληνικές πόλεις

επί Νεκώ ο περίπλους της Αφρικής από τους Φοίνικες

ο Άμασις ενέταξε τους έλληνες μισθοφόρους στη βασιλική σωματοφυλακή

περιόρισε τη διεξαγωγή του εμπορίου με τους Έλληνες στη Σάιδα, τη Μέμφιδα και τη Ναύκρατι

• Πέρσες 524-352π.Χ.

ο Άμασις υποστήριξε τους Βαβυλώνιους στη μάχη με τον Κύρο Β΄

ο Καμβύσης ενσωμάτωσε την Αίγυπτο στην Περσική ατοκρατορία

ο Αλέξανδρος την ελευθέρωσε από τους Πέρσες μετά τη μάχη στην Ισσό

προσφωνήθηκε γιος του Άμμωνα Δία

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

πολυθεϊα πόλη –θεός

ανθρώπινο σώμα κεφάλι ζώου

Ρα- Ήλιος φαραώ

Ίσις –Όσιρις Ώρος

Ακενατών εξάλειψη πολυθείας

Ταφή νεκρών τυμβωρυχία

ΓΡΑΦΗ

Champollion 1822

στήλη Ροζέτας υμνούσε τον Πτολεμαίο Ε΄βασιλιά της Αιγύπτου

ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ελάχιστα λογοτεχνικά κείμενα

θρησκευτικές λαϊκές διηγήσεις

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

καθορισμός ημερολογίου 365 ημερών, μήνες, βδομάδες

ώρα βασει ηλιακής σκιάς

πρακτική γεωμετρία

ανατομία ιατρική

ΤΕΧΝΕΣ

ζωή φαραώ

μνημειακή