Μάθημα : Χημεία Α' Λυκείου - Εισαγωγή: 'Ατομα - Ισότοπα - Ιόντα - Μόρια - Χημικά στοιχεία & Χημικές Ενώσεις

Για να περιγράψουμε ένα άτομο χρειαζόμαστε δυο αριθμούς: 

Τον Ατομικό Αριθμό (Ζ): μας λέει πόσα είναι τα πρωτόνια (p) στον πυρήνα του ατόμου. Γράφεται κάτω αριστερά σε ένα άτομο, π.χ.  ₈Ο

Τον Μαζικό Αριθμό (Α): μας λέει πόσα είναι συνολικά πρωτόνια (p) και νετρόνια (n) στον πυρήνα του ατόμου. Γράφεται πάνω αριστερά σε ένα άτομο π.χ. ¹²C.

Ξέροντας αυτούς του δυο αριθμούς μπορούμε να υπολογίσουμε όλα τα συστατικά του ατόμου:

Άμεσα τα πρωτόνια αφού τα αναφέρει ο Ατομικός Αριθμός.

Έμμεσα τα ηλεκτρόνια αφού είναι ίσα με τα πρωτόνια σε ένα άτομο (αφού είναι ηλεκτρικά ουδέτερο τα θετικά φορτισμένα πρωτόνια πρέπει να είναι ίσα με τα αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια).

Έμμεσα τα νετρόνια αφαιρώντας τον Ατομικό Αριθμό από τον Μαζικό Αριθμό.

Παράδειγμα

περιέχει 11 πρωτόνια όπως φαίνεται κάτω αριστερά, άρα και 11 ηλεκτρόνια που είναι ίσα με τα πρωτόνια. Τα νετρόνια είναι 21-11=10.

Επιπλέον ο Ατομικός Αριθμός έχει και άλλο ένα σημαντικό ρόλο: αποτελεί την ταυτότητα ενός ατόμου, μας λέει δηλαδή τι άτομο είναι. Π.χ. τα άτομα με Ζ=6 είναι άτομα C (Άνθρακα), ενώ τα άτομα με Ζ=8 είναι άτομα Ο (Οξυγόνου).

Δύο άτομα C έχουν δηλαδή πάντα τον ίδιο αριθμό πρωτονίων, ωστόσο μπορεί να έχουν διαφορετικό αριθμό νετρονίων (άρα διαφορετικό Μαζικό αριθμό). Έτσι ενώ υποχρεωτικά όλα τα άτομα Άνθρακα είναι ₆C, υπάρχουν άτομα ¹²C, ¹³C, ¹⁴C τα οποία μεταξύ τους χαρακτηρίζονται ως Ισότοπα.