Μάθημα : Νεοελληνική Γλώσσα Β2 και Β4
Κωδικός : G485380
-
Θεματικές Ενότητες
-
Παίζουμε λογομαχία;
5/5/25 -
Διατύπωση και Αξιολόγηση Επιχειρημάτων
5/5/25 -
Επιρρηματικοί Προσδιορισμοί -Παράγωγα επιρρήματα (από επίθετα, μετοχές, αντωνυμίες, άλλα επιρρήματα)
10/4/25 -
Περί Μετοχής...
7/4/25 -
"Άνθρωποι με μορφή ζώων!": Εισαγωγή στην τέχνη του χρονογραφήματος
26/3/25 -
Ομιλίες με κοινωνικό προβληματισμό
17/2/25 -
Φιλία και Διαδίκτυο
1/2/25 -
Διαθέσεις, ενεργητική σύνταξη (αμετάβατα-μεταβατικά ρήματα), παθητική σύνταξη
16/1/25 -
Μιλώντας για τη Φιλία...
16/1/25 -
Τα παρεπόμενα του ρήματος (A ΜΕΡΟΣ)
9/1/25 -
Περίληψη κειμένου (α) από πλαγιότιτλους β) από το αφηγηματικό διάγραμμα)
2/12/24 -
"Δεν είναι μόνο το ΤΙ λες, αλλά και το ΠΩΣ το λες"
9/12/24 -
Μιλάμε για την οικογένεια: μορφές, ρόλος, προβλήματα
25/11/24 -
Ας μιλήσουμε για λεξικά ....
18/11/24 -
Οικογένειες Λέξεων: Τα παιδιά και τα εγγόνια των λέξεων της γλώσσας μας
11/11/24 -
7 Λόγοι για να επισκεφτούμε το Ψυχικό!
15/10/24 -
Τι αναζητούμε άραγε στα ταξίδια μας;
20/9/24 -
Ταξιδιωτικές εντυπώσεις
13/9/24
-
Παίζουμε λογομαχία;
Ας μιλήσουμε για λεξικά ....
Επάγγελμα…. Λεξικογράφος
Πώς φαντάζεστε τη δουλειά ενός λεξικογράφου;
Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει; Γιατί ο ρόλος του είναι σημαντικός;
Ποια είναι ειδικότερα η ευθύνη (ο ρόλος) του Έλληνα λεξικογράφου και ποια η δυσκολία της δουλειάς του;
Ποια είναι τα είδη των λεξικών;
Ποιες πληροφορίες μπορούμε να βρούμε σε ένα Λεξικό;
Διαβάστε το κείμενο του Γ. Μπαμπινιώτη για τον ρόλο του Λεξικογράφου
και φέρτε σε πέρας τις εργασίες που ακολουθούν: οι δύο είναι ατομικές και μία ομαδική.
Βρείτε απαντήσεις στο κείμενο του Γ. Μπαμπινιώτη που ακολουθεί:
«Τὸ πρῶτο βιβλίον ἑκάστου ἔθνους εἶναι τῆς γλώσσης του τὸ Λεξικόν, ἤγουν ἡ συνάθροισις καὶ ἔρευνα τῶν συμβόλων μὲ τὰ ὁποία ἐκφράζει τὰς ἰδέας του» (Αδαμάντιος Κοραής).
Θα αρχίσω λέγοντας ότι ο λεξικογράφος συλλέγει, ερευνά, επεξεργάζεται, ταξινομεί και συστηματοποιεί τα «άγια των αγίων», τα σύμβολα με τα οποία εκφράζεται ένας λαός, τα σύμβολα με τα οποία εκφράζεται ένα έθνος. Γι’ αυτό και ο ρόλος του είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Γιατί ένα λεξικό μπορεί να αναδείξει αυτά τα σύμβολα, τη σκέψη και τη γλώσσα ενός λαού, ή μπορεί να τα υποβαθμίσει: να υποβαθμίσει την ποιότητα τής σκέψης, τής έκφρασης και τής ιστορίας που περνάει μέσα από τη γλώσσα ενός λαού. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η ευθύνη τού Έλληνα λεξικογράφου, γιατί η ελληνική γλώσσα έχει μια προφορική παράδοση 4.000 ετών και μια γραπτή παράδοση τουλάχιστον 3.500 ετών! Αυτό σημαίνει ότι έχει μια καλλιέργεια μοναδική, αφού μέσα από αυτή τη γλώσσα έχουν εκφρασθεί τα μεγαλύτερα πνεύματα που έχουν περάσει απ’ αυτόν κόσμο, αυτά που έχουν συλλάβει τις πιο βαθιές έννοιες και τις έχουν εκφράσει με λέξεις, οι οποίες εν συνεχεία «μπόλιασαν» –όρος τού Κοραή– όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες αρχικά και διά των ευρωπαϊκών γλωσσών όλες σχεδόν τις γλώσσες τού κόσμου από τα χρόνια τής Αναγέννησης.
Επομένως, η γλώσσα μας είναι η δύναμη και η αδυναμία μας. Δύναμη γιατί έχει αυτή την εκφραστική καλλιέργεια και αυτό τον πλούτο, που μας βοηθάει να δηλώσουμε και τις πιο λεπτές έννοιες. Αδυναμία μας γιατί θα πρέπει αυτή τη γλώσσα να την κατακτήσουμε και να την δαμάσουμε. Αλλά το να δαμάσεις αυτό τον γίγαντα, που είναι η ελληνική γλώσσα, είναι έργο ασύλληπτο και άνισο για τον λεξικογράφο. Ωστόσο, είναι μια πρόκληση για συνεχή διανοητική και γλωσσική πάλη. Σ’ αυτή την πάλη αποδυθήκαμε για μια ακόμη φορά και πιστεύω ότι κάτι καινούργιο μπορέσαμε να δώσουμε.
Σε ένα σύντομο κείμενο παρουσιάστε το αγαπημένο σας λεξικό:
τίτλος, συγγραφική ομάδα(πομπός), δέκτες που απευθύνεται, σκοπός, αριθμός λημμάτων, πληροφορίες που εμπεριέχει για κάθε λήμμα.
Πάρτε τη λέξη που αντιστοιχεί στον αριθμό καταλόγου σας, από αυτές πουα κολουθούν. Για κάθε λέξη δώστε πληροφορίες σχηματισμού και συνώνυμa. Καταγράψτε τις πληροφορίες σας στο Padlet https://el.padlet.com/dtriantopoulou/Bookmarks .
- ενασχόληση, 2.υποαπασχόληση, 3.καταμερισμός, 4.πολυπράγμων, 5.προσοδοφόρος, 6.αεργία, 7.διαπρεπής, 8.εμπαθής, 9.μισαλλοδοξία, 10.αδιαλλαξία, 11.ανιδιοτέλεια, 12.λυκοφιλία, 13.άσπονδος, 14.εχεμύθεια, 15.τερπνός, 16.απεχθής, 17.επιεικής, 18.ζωογόνος, 19.ζοφερός, 20.ευέξαπτος, 21. ανάλγητος, 22.ενδοσκόπηση, 23.ευάλωτος, 24.διαπρέπω.
ΑΠΟΣΤΟΛΗ
να δημιουργήσετε ένα λεξικό ορολογίας
με όρους από το γνωστικό αντικείμενο που εσείς θα επιλέξετε
- θα έχει ως αποδέκτες το μαθητικό κοινό, με στόχο να λειτουργήσει ως βοηθητικό υλικό
- θα περιέχει 4 ειδικούς όρους που έχετε συλλέξει
- θα δίνεται, για κάθε όρο, ο σύντομος ορισμός, πληροφορίες σχηματισμού του, λέξεις της ίδιας οικογένειας
Διαδικασία
1) Βρείτε και καταγράψτε με αλφαβητική σειρά τα λήμματα του λεξικού σας.
2) Διατυπώστε τον σύντομο ορισμό τους:
- τονίστε με διαφορετικό χρώμα την οριστέα έννοια, το γένος και την ειδοποιό διαφορά.
- υιοθετήστε ύφος οικείο κάνοντας τις αντίστοιχες γλωσσικές επιλογές (π.χ. το πρόσωπο του ρήματος θα είναι σε γ ενικό πρόσωπο ή σε α΄ πληθυντικό; Θα χρησιμοποιήσετε ενεργητική ή παθητική σύνταξη;)
3) Χαρακτηρίστε τον όρο στηριζόμενοι στην τεχνική του μορφολογικού τεμαχισμού και στις γενικότερες γνώσεις σας για τη γλώσσα: Αν ο όρος είναι μονολεκτικός, χαρακτηρίστε τον ως απλή λέξη, παράγωγη λέξη, σύνθετη, παρασύνθετη ή πολυσύνθετη λέξη. Αν ο όρος είναι περιφραστικός, χαρακτηρίστε τον ως λεξική φράση, παραθετικό σύνθετο.
4) Δημιουργήστε την οικογένεια του όρου: βρείτε και καταγράψτε 5 λέξεις της ίδια οικογένειας για κάθε όρο (παράγωγες, σύνθετες, πολυλεκτικά σύνθετα).
5) Καταγράψτε τις πηγές που χρησιμοποιήσατε και τα ονόματα της ομάδας σας
Το λεξικό σας θα είναι σε ψηφιακή μορφή. Αξιοποιήστε τις δυνατότητες του Word ή του PowerPoint.
Καλή συνεργασία!
Πηγές που μπορείτε να αξιοποιήσετε:
- Λεξικό Τριανταφυλλίδη http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/
- Το «Λεξικό των Παραγώγων και Συνθέτων της Νέας Ελληνικής» του Γ. Μπαμπινιώτη
- Άλλα λεξικά