Μάθημα : Εθνικός κήπος: ένας περίπατος μαθητείας και καλλιτεχνικής αναζήτησης

Δράση που απευθύνεται στους μαθητές της Α’ Λυκείου: μια περιπατητική, ιστορική, λογοτεχνική, μουσική, εικαστική εν γένει, διαδρομή σε ένα αθηναϊκό τοπόσημο.

Γνωρίζουμε τον Εθνικό Κήπο —δηλαδή ένα κομμάτι της ιστορίας μας που εκκινά το 1832, όταν ήρθαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι Βαυαροί.

Ο εθνικός μας κήπος είναι μοναδικός  στο είδος του, με πλούσιους συμπαγείς φυτικούς όγκους, σκιερά, ελικοειδή μονοπάτια, χωρίς μεγάλα ανοίγματα, με πολλά σημεία έκπληξης.  Όταν το 1837 η  Αμαλία έφτασε στην Αθήνα, βρήκε τον τόπο αυτό απογυμνωμένο και χωρίς ίχνος βλάστησης —παρόλο που στην αρχαιότητα η περιοχή φημιζόταν για τους δεντρόκηπους και τα άλση της. Επιθυμία της ήταν να δημιουργήσει ένα κήπο εξωτικό, με πολλή σκιά και με φυτά από όλο τον κόσμο. Η αρχική του έκταση ήταν μόλις τριάντα  στρέμματα,  έπειτα όμως από πολλές σταδιακές απαλλοτριώσεις έλαβε το σημερινό του μέγεθος  το 1852 (158 στρέμματα). 

 Αυτός λοιπόν ο πρώτος οργανωμένος χώρος διακοσμητικού πρασίνου της Αθήνας —επίσημα χαρακτηρισμένος ως «ιστορικός τόπος»— η σπάνια όαση δροσιάς στο κέντρο της πρωτεύουσας αποτελεί το έναυσμα για την ιστορική μας περιήγηση: επισκεπτόμαστε τις προτομές του Διονυσίου Σολωμού, του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, του Ζαν Μωρεάς, του Ιωάννη Καποδίστρια, του Ελβετού τραπεζίτη Εϋνάρδου, του Σπυρίδωνα Φιλίσκου Σαμάρα, «συναντούμε» τον Όθωνα και την Αμαλία, ανεβαίνουμε τα σκαλάκια από όπου επρόκειτο να φυγαδευθεί ο τότε βασιλιάς στην Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, μαθαίνουμε για τις Ουασινγκτώνιες της βασίλισσας και το κυπαρίσσι του Μπαρώ, το ηλιακό ρολόι, διερευνούμε από τα πεντακόσια είδη χλωρίδας που υπάρχουν στην πράσινη αυτή έκταση όσα μας κινούν το ενδιαφέρον, ιχνηλατούμε αποτυπώσεις από το υπαίθριο θέατρο που λειτούργησε μέσα στον Κήπο κατά την δεκαετία του ‘60, πλουτίζουμε τις γνώσεις και την ψυχή μας μας με την ομορφιά και την ιστορική αξία αυτού του σημαντικού — ωστόσο εν πολλοίς άγνωστου— σημείου. 

Στόχος είναι να γνωρίσουμε ένα σημαντικό αθηναϊκό τοπόσημο (τοπική ιστορία) και να παράλληλα να αγαπήσουμε τη φύση. 

Οι μαθητές καλούνται να συμμετάσχουν στον ψηφιακό αυτόν «ιστορικό περίπατο» με οποιονδήποτε τρόπο επιθυμούν: με προσωπικές τους καλλιτεχνικές φωτογραφίες (ή παλιές φωτογραφίες αντλημένες από το διαδίκτυο), με κείμενα (αντλημένα κατά προτίμηση από βιβλία), στιχουργήματα, πεζές δικές τους συνθέσεις, καλλιτεχνικά δημιουργήματα (ζωγραφιά, σκίτσο, σχέδιο, κολλάζ, μουσική σύνθεση, γελοιογραφία) ή και με πληροφορίες (μικροέρευνα) σχετικά με τα εξής θέματα: Όθων, Αμαλία, Βουλή, Εθνικός Κήπος, Επανάσταση 3ης Σεπτεμβρίου, Βοτανολογία (είδη χλωρίδας εντός του κήπου, προέλευση και ιστορία).

Προμετωπίδα: Κολλάζ της καθηγήτριάς σας εμπνευσμένο από την πληροφορία πως 15.000 ρίζες «ευγενών» δένδρων μετέφερε το ιστιοφόρο «Φοίνιξ» από την Γένοβα το 1839 για τον κήπο.