Μάθημα : ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ - Ανακαλύπτουμε εικόνες, πρόσωπα και ιστορίες

Σε αυτή την ενότητα
• Θα μιλήσουμε για τη ζωή και τη δράση ορισμένων προφητών.
• Θα αναγνωρίσουμε κοινά χαρακτηριστικά στο κήρυγμά τους.
• Θα περιγράψουμε τον ρόλο του Θεού στη ζωή τους.
• Θα εντοπίσουμε στα κείμενά τους χαρακτηριστικά του Θεού της Βίβλου.
• Θα διακρίνουμε τη σχέση των προφητών με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού.
• Θα συσχετίσουμε τα μηνύματα των προφητειών με τα προβλήματα της
σύγχρονης εποχής.
• Θα εξηγήσουμε τη διαφορά μεταξύ προφητών και ανθρώπων που
«προλέγουν» το μέλλον (μέντιουμ κ.ά.).
• Θα συζητήσουμε και θα εξηγήσουμε ό,τι μας εμπνέει και μας συγκινεί στο έργο
των προφητών.

Στα πολύ παλιά χρόνια, πριν τη γέννηση του Χριστού, υπήρχαν εποχές που οι Ισραηλίτες ξεχνούσαν
τον Θεό και τις εντολές του. Κάποιες φορές, μάλιστα, έφταναν να λατρεύουν «ψεύτικους» θεούς,
ενώ στις σχέσεις τους κυριαρχούσαν η σκληρότητα
και η αδικία.
Τότε, παρουσιάζονταν στον κόσμο οι προφήτες.
Ήταν άνθρωποι που ο Θεός τούς ανέθετε μια μεγάλη αποστολή: να μιλήσουν στους ανθρώπους για το
θέλημά του και να τους καλέσουν σε μετάνοια, αλλαγή, δηλαδή, του τρόπου ζωής τους και επιστροφή
στον Θεό. Οι προφήτες εμπιστεύονταν απόλυτα τον
Θεό και γι’ αυτό δε δίσταζαν να κηρύττουν το θέλημά του. Θύμιζαν στον λαό ό,τι είχε κάνει ο Θεός γι’
αυτούς και προειδοποιούσαν ότι τα άνομα έργα θα
είχαν άσχημα αποτελέσματα στη ζωή τους.
Ταυτόχρονα, έδιναν ελπίδα και θάρρος στους
ανθρώπους. Τους παρηγορούσαν αναγγέλλοντας τον ερχομό του Μεσσία στον κόσμο, δηλαδή του Χριστού, ο οποίος θα τους έσωζε. Όχι μόνο τους Ισραηλίτες, αλλά ολόκληρο τον κόσμο. Οι άνθρωποι έπαιρναν ελπίδα από το κήρυγμα των προφητών και, πράγματι, κάποιοι
απ’ αυτούς μετανοούσαν και άλλαζαν τρόπο ζωής. Κάποιες φορές, όμως, ενοχλούνταν από τα
λεγόμενά τους και τους καταδίωκαν. Κάποιους, μάλιστα, έφτασαν να τους θανατώσουν.

Μετά τον θάνατο του Σολομώντα οι Ισραηλίτες άρχισαν να μαλώνουν μεταξύ τους. Η χώρα
χωρίστηκε σε δύο τμήματα και κάθε τμήμα είχε τον δικό του βασιλιά. Οι άνθρωποι δεν νοιάζονταν πια για τον αληθινό Θεό και λάτρευαν τα είδωλα τα οποία έφτιαχναν μόνοι τους από πέτρα και ξύλο. Ένας από τους βασιλιάδες αυτούς λεγόταν Αχαάβ. Αυτός λάτρευε έναν ψεύτικο θεό που τον ονόμαζαν Βάαλ, τον “θεό” του ουρανού και της βροχής. Τότε ο Ηλίας παρουσιάστηκε στον βασιλιά και του είπε: «Για την ασέβειά σου ο Θεός θα σε τιμωρήσει. Επί τρία χρόνια ούτε σταγόνα βροχής δεν θα πέσει στη χώρα σου κι η πείνα θα θερίσει τον λαό σου». Πραγματικά, από τη μέρα εκείνη έκλεισε θαρρείς ο ουρανός και έπαψε να βρέχει. Οι συμπατριώτες του αλλά και ο Αχαάβ δυσαρεστήθηκαν πολύ και καταδίωξαν τον προφήτη. Ο Ηλίας, για να αποφύγει την οργή τους, έφυγε στην έρημο, όπου τρεφόταν με το ψωμί και το κρέας που του έφερναν κοράκια και ξεδιψούσε από έναν μισοξεραμένο χείμαρρο. Οι διώξεις του προφήτη, όμως, συνεχίστηκαν. Όταν η βασίλισσα Ιεζάβελ καθιέρωσε τη λατρεία των ειδώλων, ο Ηλίας αγωνίστηκε σκληρά εναντίον τους. Η βασίλισσα ορκίστηκε να τον εξοντώσει και εκείνος αναγκάστηκε πάλι να φύγει. Διέσχισε την έρημο και κατέφυγε στη σπηλιά ενός βουνού. Εκεί, αποκαμωμένος, προσευχήθηκε στον Θεό. Τότε ο Κύριος του είπε:
«Βγες έξω και στάσου στο βουνό ενώπιόν μου». Μεγάλος άνεμος και δυνατός έσχιζε τα βουνά και συνέτριβε τους βράχους στο πέρασμά του, αλλά ο Κύριος δεν ήταν σ’ εκείνον τον άνεμο. Μετά τον άνεμο έγινε σεισμός, αλλά ούτε και στον σεισμό ήταν ο Κύριος. Μετά τον σεισμό ήρθε φωτιά, αλλά ούτε και στη φωτιά ήταν ο Κύριος. Και μετά τη φωτιά ακούστηκε ένας ήχος από ελαφρό αεράκι. Εκεί ήταν ο Κύριος.
Γ΄ Βασ 19

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ

Ο προφήτης Αμώς Κλήθηκε απευθείας από τον Θεό στο προφητικό αξίωμα.

Κατέκρινε την ηθική και θρησκευτική κατάπτωση του Ισραήλ και την κοινωνική αδικία, καλώντας τον λαό σε μετάνοια. Αν και στερούνταν μόρφωσης, διακρινόταν για την πρωτοτυπία, τη φυσικότητα, τη δύναμη και την ευθύτητα του λόγου του. Λόγω, όμως, του σφοδρού ελέγχου και των σκληρών λόγων του για την τύχη του Ισραήλ, ξεσήκωσε εναντίον του την ιερατική τάξη, ώστε ο αρχιερέας Αμασίας ζήτησε από τον βασιλέα Ιεροβοάμ την εξορία του στο βασίλειο του Ιούδα, διαβάλλοντάς τον ως ταραχοποιό. Τότε, ο Αμώς προανάγγειλε την καταστροφή της οικογένειας του Αμασία. 

Μαθαίνω τα παρακάτω:

Ο Ησαΐας ήταν ένας σπουδαίος προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης. Έζησε στα Ιεροσόλυμα και ήταν πολύ μορφωμένος. Ο Θεός έδωσε στον Ησαΐα το προφητικό χάρισμα. Του ανέθεσε να πει στους συμπατριώτες του πως είχαν πάρει
λάθος δρόμο και είχαν απομακρυνθεί από τον Θεό. Κι ο Ησαΐας τούς δίδαξε: «Δεν θέλει ο Θεός θυσίες, γιορτές και ψεύτικεςπροσευχές, αλλά μόνο καλά έργα. Να τρέφετε τους πεινασμένους, να ποτίζετε τους διψασμένους, να ντύνετε τους γυμνούς, να βοηθάτε κάθε άνθρωπο που έχει την ανάγκη σας».

Αλλά ο Ησαΐας δεν μίλησε στους συμπατριώτες του μόνο για τα λάθη τους. Τους μίλησε και για τον Μεσσία. Προανάγγειλε τη γέννηση του Χριστού τόσο ζωντανά, σαν να ήταν μπροστά στο γεγονός. Το ίδιο καθαρά μίλησε και για όσα θα πάθαινε ο Μεσσίας, δηλαδή την προδοσία, τις προσβολές, τον μαρτυρικό θάνατο.

Επειδή ο Ησαΐας κατέκρινε τις κακές πράξεις του βασιλιά Μανασσή, αυτός διέταξε να τον θανατώσουν.

Μαθαίνω τα παρακάτω:

Ένας άλλος προφήτης ήταν ο Ιερεμίας. Ο Θεός τον κάλεσε και του είπε: «Πριν ακόμη γεννηθείς, σε διάλεξα και σε ξεχώρισα, για να είσαι προφήτης στους λαούς».
Ο προφήτης Ιερεμίας μετέφερε στον λαό ένα μήνυμα του Θεού που υποσχόταν ότι, την εποχή που θα έρθει ο Σωτήρας, ο Θεός θα κάνει μια καινούρια συμφωνία με τον λαό του.

Ο Ιερεμίας είχε τη βαθιά πεποίθηση ότι ο άνθρωπος μπορεί να αλλάξει στ’ αλήθεια, μόνο όταν μετανιώσει πραγματικά. Μια τέτοια μετάνοια όμως δεν πετυχαίνεται με εξωτερικές αλλαγές. Είναι πάνω απ’ όλα μια υπόθεση της καρδιάς, εσωτερική. Ο προφήτης Ιερεμίας προσπαθούσε να δείξει στους ανθρώπους τα λάθη τους. Στεκόταν στην πόρτα του ναού και κήρυττε άφοβα. Η συμπεριφορά του αυτή ενόχλησε τους Ισραηλίτες, οι οποίοι  του απαγόρεψαν να μιλάει
στον λαό, έκαψαν τις προφητείες του, αποπειράθηκαν να τον δηλητηριάσουν, τον μαστίγωσαν και τον φυλάκισαν.

Ο Ιωνάς ήταν ευσεβής άνδρας. Κάποια μέρα ο Θεός τού είπε: «Σήκω να πας στη Νινευή, τη μεγάλη πόλη. Εκεί
να πεις στους κατοίκους ότι θα τους τιμωρήσω, γιατί είδα πόσο κακοί είναι». Ο Ιωνάς όμως φοβήθηκε να πάει στη
Νινευή και δεν υπάκουσε. Πήγε σε ένα παραθαλάσσιο μέρος και βρήκε ένα πλοίο που πήγαινε προς την αντίθετη
κατεύθυνση.

Για δεύτερη φορά τότε είπε ο Θεός στον Ιωνά: «Σήκω να πας στη Νινευή. Εκεί να πεις
στους ανθρώπους ότι θα τους τιμωρήσω». Αυτή τη φορά ο Ιωνάς υπάκουσε. Πήγε στο κέντρο της πόλης και φώναξε: «Σαράντα μέρες ακόμα και η Νινευή θα καταστραφεί!». Τότε οι κάτοικοι της Νινευή τρόμαξαν. Φόρεσαν πένθιμα ρούχα και προσευχήθηκαν στον Θεό να τους γλιτώσει. Σταμάτησαν τις κακές πράξεις και τις αδικίες τους.

Όταν είδε ο Θεός πως οι Νινευίτες άφησαν την κακία τους, αποφάσισε να μην καταστρέψει την πόλη.

Ο Ιωάννης, ο γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, γεννήθηκε με θαυμαστό τρόπο όταν οι γονείς του ήταν πολύ
μεγάλοι σε ηλικία. Οι άνθρωποι γύρω του έλεγαν ότι ήταν ένα παιδί ευλογημένο από τον Θεό. Ενώ ήταν ακόμη νέος, εγκατέλειψε τον κόσμο κι αποτραβήχτηκε στηνέρημο του Ιορδάνη ποταμού, όπου δίδασκε τον λαό και
καλούσε τους ανθρώπους να μετανοήσουν. Ο Ιωάννης ζούσε με προσευχή και νηστεία, φορούσε
ρούχα από τρίχες καμήλας και δερμάτινη ζώνη στη μέση του. Η τροφή του ήταν αγριόχορτα και μέλι.                            Καλούσε όλους να σταματήσουν το κακό και τις αδικίες, να μετανοήσουν και να αλλάξουν τρόπο ζωής, επειδή έχει φτάσει η Βασιλεία του Θεού, με την έλευση του Χριστού στον κόσμο. Ο Ιωάννης κατέκρινε τον άρχοντα της περιοχής, τον Ηρώδη, για την αμαρτωλή ζωή του. Επίσης κατηγορούσε τους τελώνες, επειδή απαιτούσαν από τους ανθρώπους περισσότερα από ό,τι γράφει ο νόμος, και τους στρατιώτες, επειδή έπαιρναν λεφτά με τη βία. Αυτό στάθηκε αφορμή να τον συλλάβουν, να τον φυλακίσουν και τελικά να τον αποκεφαλίσουν. Ονομάστηκε και Πρόδρομος, επειδή με τη ζωή και το έργο του προετοίμασε τους ανθρώπους να δεχτούν τον Χριστό. 

Μαθαίνω:

Οι προφήτες με τα κηρύγματά τους ήθελαν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να καταλάβουν τα λάθη τους, να μετανοήσουν και να αλλάξουν τρόπο ζωής. Προσπαθούσαν να μιλούν με τρόπο κατανοητό για τους ανθρώπους της εποχής τους. Χρησιμοποιούσαν αφηγήσεις, χρησμούς, ποιήματα και τραγούδια. Παρακάτω βλέπουμε κάποια από αυτά.

Υπενθυμίζουν τη φροντίδα και την αγάπη του Θεού

Κατακρίνουν όσους αδικούν και υπερασπίζονται τους αδικημένους

Καλούν τους ανθρώπους να μετανιώσουν και να είναι δίκαιοι

Προειδοποιούν για τις επερχόμενες καταστροφές

Προαναγγέλλουν τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο

Απαντάμε στις παρακάτω ερωτήσεις:

• Τι ήταν οι ψευδοπροφήτες;
• Ποια συμφέροντα εξυπηρετούσαν;
• Με ποιον τρόπο καθησύχαζαν τον λαό;
• Έχουν οι αστρολογικές προβλέψεις κάποια σχέση με την πραγματικότητα;

ΜΑΘΑΙΝΩ

Το κακό πάντα ανταγωνίζεται το καλό. Οι άνθρωποι από τα παλιά χρόνια μέχρι και σήμερα μπορεί να επιθυμούν την ειρήνη και τη δικαιοσύνη, αλλά συχνά το λησμονούν, όταν πρόκειται να προασπίσουν τα δικά τους συμφέροντα. Πριν τη γέννηση του Χριστού, οι προφήτες έστελναν τα μηνύματά τους και προειδοποιούσαν τους Ισραηλίτες ν΄ αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους.

Σήμερα, τα μηνύματά τους παραμένουν διαχρονικά και επίκαιρα.

Δυστυχώς όμως λίγοι τα αντιλαμβάνονται!

Απαντώ στις ερωτήσεις:

• Τι γνωρίζετε για τον Μέντορα;
• Ποια η άποψη των Τριών Ιεραρχών για την Παιδεία και τον δάσκαλο;
• Ποια αποφθέγματα σας εκφράζουν;
• Ποια η θέση της UNICEF για τα σχολεία του κόσμου;

Μαθαίνω:

Στην Οδύσσεια του Ομήρου αναφέρεται ο Μέντορας, ο έμπιστος φίλος του πολυμήχανου Οδυσσέα,
στον οποίο ο βασιλιάς της Ιθάκης εμπιστεύτηκε την ανατροφή και εκπαίδευση του γιου του Τηλέμαχου. Ο Μέντορας είναι ο συνοδοιπόρος του Τηλέμαχου στην πορεία του να ανδρωθεί και να αναλάβει τον ρόλο του ως πρίγκιπας και μελλοντικός βασιλιάς της Ιθάκης. Αποτελεί πρότυπο και πατρική φιγούρα για τον νεαρό άνδρα. Είναι ο δάσκαλός του, αυτός που τον καθοδηγεί, τον συμβουλεύει για θέματα που αφορούν όχι μόνο στο βασίλειο, αλλά στη ζωή γενικότερα.

Σστα βυζαντινά χρόνια, τα αγόρια που δεν πήγαιναν σχολείο, μάθαιναν μια τέχνη πλάι σε έμπειρους τεχνίτες. Οι μαθητευόμενοι έτρεφαν για το «αφεντικό» τους μεγάλο σεβασμό που διαρκούσε όλη τους τη ζωή.

Οι Τρεις Ιεράρχες για την παιδεία και τον δάσκαλο

Η παιδεία κατά τους Τρεις Ιεράρχες πρέπει να χαρακτηρίζεται από τα εξής στοιχεία: ελευθερία, αγάπη και σεβασμό. Η προσωπικότητα του δασκάλου, καθώς και η σχέση του με τους μαθητές αποτελούν τους βασικούς παράγοντες της εκπαι δευτι κής διαδικασίας. Ο δάσκαλος δεν πρέπει να έχει εγωϊσμό. Πρέπει να παραδέχεται τα λάθη του, να είναι ταπεινός, δημοκρατικός και να χρησιμοποιεί τον διάλογο. Να καλλιεργεί σχέση ελευθερίας με τους μαθητές του, η
οποία να βασίζεται στην αγάπη και τον σεβασμό.

Μόνο ανάγνωση

Η UNICEF, σε έκθεσή της η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στις 30/8/2016, υπογραμμίζει: «Οι ένοπλες συρράξεις στη Μέση Ανατολή και στη βόρεια Αφρική εμποδίζουν πάνω από 13 εκατομμύρια παιδιά να πάνε σχολείο, καταστρέφοντας τις ελπίδες και το μέλλον τους. Οι επιθέσεις εναντίον σχολικών κτιρίων είναι ένας από τους κύριους λόγους που πολλά παιδιά δεν μπορούν να πάνε σχολείο, ενώ πολλά σχολικά κτίρια έχουν μετατραπεί σε καταφύγια εκτοπισμένων οικογενειών ή σε βάσεις αντιμαχομένων. Στη Συρία, στο Ιράκ, στην Υεμένη και στη Λιβύη πάνω από 8.850 σχολικά κτίρια είναι αδύνατον να χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς που ανεγέρθηκαν. Χιλιάδες εκπαιδευτικοί σε
όλη την περιοχή έχουν εγκαταλείψει τις θέσεις τους, λόγω του φόβου για την ασφάλειά τους, ενώ ο ίδιος λόγος αποτρέπει τους γονείς από το να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο».

Ερωτήσεις

• Πώς φαίνεται ότι ο Χριστός ότι ζητούσε από τους ανθρώπους το είχε εφαρμόσει πρώτα ο ίδιος;
• Πού δίδασκε ο Χριστός;
• Τι γνωρίζετε για της "επί του όρους ομιλία";
• Γιατί επισκέφθηκε ο Χριστός οικίες αμαρτωλών;

Απαντήσεις

• Ο Χριστός, αυτά που ζητούσε από τους ανθρώπους να κάνουν, τα έκανε πρώτα εκείνος. Νήστεψε
  για σαράντα ημέρες στην έρημο χωρίς να φάει και να πιει τίποτα, διδάσκοντάς μας τον δρόμο της
  άσκησης μέσα από τη νηστεία. Όταν βρισκόταν στον σταυρό, συγχώρεσε αυτούς που τον σταύρωσαν, διδάσκοντάς μας τη συγχώρηση. Έπλυνε τα πόδια των μαθητών του για να διδάξει την ταπείνωση.

• Ο Ιησούς δεν έμενε σε έναν τόπο. Περιόδευε από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό, κηρύττοντας και φέρνοντας στους ανθρώπους το χαρμόσυνο μήνυμα της βασιλείας του Θεού. Δίδασκε στις συναγωγές, στον ναό των Ιεροσολύμων, αλλά και πέρα από τα μέρη αυτά. Όταν συνέρρεαν χιλιάδες να τον ακούσουν, η φύση αγκάλιαζε το κήρυγμά του. Μια λίμνη τού πρόσφερε τις όχθες της κι ένα βουνό τις πλαγιές του.
  Ενώ τα πλήθη τον περιτριγύριζαν και τον στρίμωχναν για να ακούσουν τον λόγο του Θεού, αυτός στεκόταν στις όχθες της λίμνης Γεννησαρέτ. Και είδε δύο πλοία αραγμένα και ακίνητα εκεί κοντά στη λίμνη. Και αφού μπήκε σ’ ένα από αυτά δίδασκε από το πλοίο τα πλήθη του λαού, που είχαν κατακλύσει τις όχθες της λίμνης.

• Η επί του όρους ομιλία έλεγε:
  «Ν’ αγαπήσεις τον πλησίον σου και να μισήσεις τον εχθρό σου».
• Ξεχάστε τώρα τα παλιά. Γιατί εγώ σας λέω: να αγαπάτε τους εχθρούς σας.
• Ευχές να δίνετε σε όσους σας δίνουν κατάρες.
• Να κάνετε καλό σε όσους σας μισούν, και να προσεύχεστε γι’ αυτούς που σας κακομεταχειρίζονται και σας καταδιώκουν. Έτσι θα γίνετε παιδιά του ουράνιου Πατέρα σας, γιατί αυτός ανατέλλει τον ήλιο του
  για κακούς και για καλούς και στέλνει τη βροχή σε δίκαιους και άδικους.
• Όταν ελεείτε κάποιον, να μην το κάνετε μπροστά στους άλλους ανθρώπους, με σκοπό να σας επιδοκιμάσουν. Όταν δίνετε ελεημοσύνη, ας μην ξέρει ούτε το αριστερό σας χέρι τι κάνει το δεξί.
• Μην κρίνετε τους συνανθρώπους σας. Πώς μπορείς και βλέπεις το αγκαθάκι στο μάτι του
  αδελφού σου και δε νιώθεις ένα ολόκληρο δοκάρι στο δικό σου μάτι;
• Ο Χριστός επισκέφθηκε οικίες αμαρτωλών γιατί :

           Δεν έχουν ανάγκη από γιατρό οι υγιείς, αλλά οι άρρωστοι. και γιατί δεν ήρθε να καλέσει σε μετάνοια τους                         δίκαιους, αλλά τους αμαρτωλούς.

Ο Ιησούς, στον λόγο του, συχνά χρησιμοποιούσε παραβολές. Η σπουδαιότητα των παραβολών φαίνεται και από το ότι καλύπτουν το ένα τρίτο της διδασκαλίας του. Όταν ο Ιησούς δίδασκε με παραβολές, αφηγούταν απλές ιστορίες που προκαλούσαν το ενδιαφέρον των ακροατών και ήταν εύκολο ν’ απομνημονευτούν. Με αυτόν τον τρόπο, πετύχαινε δύο πράγματα. Βοηθούσε τους μαθητές του, και διαμέσου των μαθητών του, αργότερα, την Εκκλησία, να καταλάβουν καλύτερα και να θυμούνται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τις αλήθειες της διδασκαλίας του, ενώ ταυτόχρονα έκρυβε τα νοήματα της διδασκαλίας του από τους Φαρισαίους και από όσους δεν ήταν έτοιμοι να δεχτούν την αλήθεια των λόγων του. Κάποιες φορές ακόμα και οι μαθητές του δεν καταλάβαιναν τι σήμαιναν τα λόγια
του στις παραβολές που χρησιμοποιούσε∙ κι εκείνος, σαν τον δάσκαλο που οι μαθητές του δεν τον προσέχουν, τους μάλωνε: «ακόμη κι εσείς που τόσο χρόνο είστε μαζί μου, δεν μπορείτε να καταλάβετε το νόημα των λόγων μου;».

Μαθαίνω

Τους δώδεκα μαθητές που επέλεξε ο Ιησούς, τους έκανε Αποστόλους. Τους έδωσε, δηλαδή, μια αποστολή: να κηρύξουν τη Βασιλεία του Θεού στα πέρατα της γης και να γιατρεύουν τους αρρώστους.

Τον Ιησού τον ακολουθούσε σταθερά ένα πλήθος πιστών. Ήταν ο ευρύτερος κύκλος των μαθητών του. Από αυτούς ο
Κύριος διάλεξε δώδεκα για στενούς του συνεργάτες και κήρυκες του Ευαγγελίου του. Οι δώδεκα μαθητές του Κυρίου συμβόλιζαν τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ. 

Οι αληθινοί μαθητές δεν ζητούν αξιώματα:
«Όποιος από σας θέλει να γίνει πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος όλων»

Κανόνες της τάξης, του σχολείου, της ζωής μας με τους άλλους.

Ο πύργος της Βαβέλ

Οι απόγονοι του Νώε ζούσαν με αγάπη και ειρήνη γύρω από το βουνό Αραράτ, όπου είχαν εγκατασταθεί μετά από τον Κατακλυσμό. Πλήθυναν όμως τόσο, που δεν χωρούσαν πια στον τόπο αυτό. Έτσι, αποφάσισαν να μετακινηθούν προς άλλα μέρη. Πριν χωρίσουν, σχεδίασαν να δημιουργήσουν κάτι ξεχωριστό και μοναδικό, που θα θύμιζε στις επόμενες γενιές το πέρασμά τους. Μια μεγάλη πολιτεία με πολλά και ωραία σπίτια και στη μέση της έναν πύργο τόσο ψηλό, που η κορυφή του θα έφτανε στον ουρανό. Ήθελαν έτσι να μείνει το όνομά τους ξακουστό σ’ όλες τις επόμενες γενιές. Μεθυσμένοι από τον εγωισμό τους άρχισαν να χτίζουν το οικοδόμημα. Οι άνθρωποι επιχειρούσαν να πραγματοποιήσουν μια κατασκευή δίχως όρια, η οποία ξεπερνούσε τις δυνάμεις τους και τους νόμους της φύσης. Ο Θεός, θέλοντας να τους προφυλάξει από τις συνέπειες αυτής της παράτολμης προσπάθειας, αποφάσισε, πριν οι
απόγονοι του Νώε τελειώσουν τον πύργο, να αρχίσουν να μιλούν διαφορετικές γλώσσες. Έτσι, όσοι εργάζονταν στον πανύψηλο πύργο δεν μπορούσαν πια να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Το έργο δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Οι άνθρωποι απογοητευμένοι διασκορπίστηκαν προς διάφορες κατευθύνσεις σ’ όλη τη γη και δημιούργησαν ξεχωριστά έθνη και λαούς. Ο πύργος που είχαν προσπαθήσει να υψώσουν ως τον ουρανό ονομάστηκε Πύργος της Βαβέλ, δηλαδή
της συγχύσεως.

Οι Δέκα Εντολές (Εξ 20, 117)

Πολλές εβδομάδες μετά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, οι Ισραηλίτες έφτασαν στο όρος Σινά
και κατασκήνωσαν στους πρόποδες του βουνού.

Ο Μωυσής είπε στον λαό: «Θα ανεβώ στο βουνό. Ο Θεός θέλει εκεί να μου μιλήσει. Περιμένετε εδώ ώσπου να γυρίσω». Ο Μωυσής ξεκίνησε, μπήκε στο σύννεφο και ανέβηκε ως την κορυφή. Εκεί έμεινε σαράντα μερόνυχτα. Πάνω
στο βουνό, ο Θεός μίλησε μαζί του και του έδωσε τις δέκα εντολές: 41
1. «Εγώ είμαι ο Κύριος, ο Θεός σου, που σε έβγαλα από την Αίγυπτο. Δεν θα υπάρχουν για σένα άλλοι θεοί εκτός από μένα.
2. Δεν θα κατασκευάσεις για σένα είδωλα άλλων θεών. Δεν θα τα προσκυνάς ούτε θα τα
λατρεύεις.
3. Δεν θα προφέρεις για κανένα λόγο το όνομα του Κυρίου, του Θεού σου.
4. Να τηρείς την αργία κάθε έβδομη μέρα της εβδομάδας. Είναι μια άγια μέρα που ανήκει στον Θεό.
5. Να τιμάς τον πατέρα σου και τη μητέρα σου.
6. Δεν θα φονεύσεις.
7. Δεν θα μοιχεύσεις.
8. Δεν θα κλέψεις.
9. Δεν θα καταθέσεις ψεύτικη μαρτυρία ενάντια στον συνάνθρωπό σου.
10. Δεν θα επιθυμήσεις τίποτε από αυτά που ανήκουν στον συνάνθρωπό σου: το σπίτι του, τη γυναίκα του, τον δούλο του, τα ζώα του ή οτιδήποτε ανήκει σ’ αυτόν

Μαθαίνω

• H σπουδαιότερη εντολή
  «Διδάσκαλε, ποιά είναι η σπουδαιότερη εντολή;» Ο Ιησούς είπε: «Να αγαπήσεις τον Κύριο και Θεό σου με όλη τη καρδιά σου, με όλη τη ψυχή σου και όλο τον νου σου. Αυτή είναι η πρώτη και μεγάλη εντολή. Δεύτερη, το ίδιο μεγάλη, είναι, να αγαπήσεις τον συνάνθρωπό σου σαν τον εαυτό σου». Μτ 22, 36­39
• Ο χρυσός κανόνας
  Όλα όσα θέλετε να σας κάνουν οι άλλοι άνθρωποι, αυτά να τους κάνετε κι εσείς. Σε αυτό συνοψίζονται ο νόμος και οι προφήτες. Μτ 7,12
• Η εντολή της χριστιανικής αγάπης προς τους εχθρούς
  Σε εσάς όμως που με ακούτε λέω: Αγαπάτε τους εχθρούς σας, ευεργετείτε όσους σας μισούν, δίνετε ευχές σε όσους σας δίνουνε κατάρες, προσεύχεστε γι’ αυτούς που σας κακομεταχειρίζονται. Σε όποιον σε χαστουκίζει στο ένα μάγουλο, γύριζε και το άλλο. Και αν κάποιος σου πάρει το πανωφόρι, μην τον εμποδίσεις να πάρει και το πουκάμισο. Λκ 6,27­28
  Σας δίνω καινούρια εντολή: να αγαπάτε ο ένας τον άλλο. Όπως σας αγάπησα εγώ, έτσι κι εσείς να αγαπάτε ο ένας τον άλλον. Ιω 13, 34

Μαθαίνω:

Στην καθημερινή μας ζωή, όσο προσεκτικοί και να είμαστε, όσο καλή διάθεση και να έχουμε, ακόμα και χωρίς να το θέλουμε, όλοι κάνουμε λάθη. Άλλοτε μικρά και άλλοτε μεγάλα. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας απογοητεύει. Πρώτα από όλα, χρειάζεται να τα συνειδητοποιήσουμε, να έχουμε το θάρρος να τα παραδεχτούμε, να συναισθανθούμε τις συνέπειές τους, να προσπαθήσουμε να τα διορθώσουμε και να μετανιώσουμε, να αλλάξουμε, δηλαδή, τρόπο σκέψης, συμπεριφοράς, ακόμα και τρόπο ζωής. Έτσι, γινόμαστε καλύτεροι και ξαναφτιάχνουμε τη σχέση μας με τον Θεό και τους ανθρώπους.

Ο Ιησούς στο «Πάτερ Ημών», την προσευχή που δίδαξε στους μαθητές του, λέει:

«…και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών» (Λκ. 11,2­4). Δηλαδή, συγχώρεσε τα σφάλματά μας, όπως κι εμείς συγχωρούμε όσους μας έβλαψαν.

Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η εβδομάδα πριν το Πάσχα (από την Κυριακή των Βαϊων το βράδυ μέχρι το Μ. Σάββατο) και ονομάζεται «Μεγάλη», όχι γιατί έχει περισσότερες μέρες ή ώρες από τις άλλες εβδομάδες, αλλά γιατί τα γεγονότα όπου τελούνται και βιώνονται στους Ιερούς Ναούς είναι κοσμοσωτήρια για τον άνθρωπο!

Πώς βιώνεται ο λειτουργικός χρόνος τη Μεγάλη εβδομάδα;
Η Εκκλησία από την μεγάλη της φιλανθρωπία, για να μπορέσουν όσο είναι δυνατόν περισσότεροι πιστοί να συμμετέχουν στις Ακολουθίες, επέτρεψε από την αρχή της Μ. Εβδομάδας, να ψάλλεται ο Όρθρος της επόμενης ημέρας. (π.χ. την Κυριακή των Βαϊων το βράδυ ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας).

Μελετούμε την:

•  παραβολή του κακού δούλου
• άρνηση του Πέτρου και την έμπρακτη μετάνοιά του
• τον Ιούδα που  μεταμελείται αλλά δε ζητά συγχώρηση

Η παραβολή του κακού δούλου θέλει να μας δείξει ότι θα πρέπει να συγχωρούμε τα παραπτώματα των αδερφών μας.    Ο ουράνιος Πατέρας μας, δε θα μας συγχωρήσει  αν ο καθένας μας δεν συγχωρεί τα παραπτώματα του αδερφού του μ’ όλη του την καρδιά. Μάλιστα ο Πέτρος ρώτησε τον Κύριο:

«Μέχρι πόσες φορές θα σφάλλει σ’ εμένα ο αδερφός μου και θα τον συγχωρήσω; Ως εφτά φορές;»∙ και ο Ιησούς τού απάντησε: «Δε σου λέω ως επτά, αλλά ως εβδομήντα φορές επτά».

Σχετικά με την άρνηση του Πέτρου έχουμε να πούμε ότι ο Πέτρος όταν θυμήθηκε τα λόγια του Ιησού στον Μυστικό Δείπνο, κατάλαβε το σφάλμα του, μετάνιωσε και έκλαψε πικρά. Στη συνέχεια της ζωής του έδειξε τη μετάνοιά του με πράξεις. Έγινε θερμός κήρυκας του Ευαγγελίου και έδωσε ακόμα και τη ζωή του για την αγάπη του Χριστού.

Τέλος, αναφορικά με τον Ιούδα, αν και κατάλαβε το λάθος του, δε ζήτησε συγχώρηση, επειδή ήταν άνθρωπος εγωιστής. Προτίμησε, αντί να ζητήσει συγγνώμη από τον Κύριο, να δώσει τέλος στη ζωή του. Έτσι, όμως, έχασε τη δυνατότητα να διορθώσει το λάθος του. 

«Μνήσθητί μου Κύριε, εν τη βασιλεία Σου»: Ο ληστής στον Σταυρό

Μαζί με τον Χριστό σταύρωσαν και δύο κακούργους. Από τους δύο όμως μόνο ο ένας μετανόεισαι για τα αμαρτήματά του. Ο συγκεκριμένος κακούργος είχε κλέψει, σκοτώσει, κι όμως χάρη στη μετάνοιά του, έστω και τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, αξιώθηκε να γίνει ο πρώτος κάτοικος του Παραδείσου!

Το γεγονός αυτό πρέπει να μας γεμίζει με αισιοδοξία και ελπίδα κάθε φορά που πέφτουμε σε αμαρτία, γιατί μας δείχνει πως με την ειλικρινή μετάνοια σβήνονται τα σφάλματά μας και ερχόμαστε πάλι κοντά στον Θεό.

Η μεταστροφή του Αποστόλου Παύλου.

Μετάνοια πραγματική είναι πρώτα να συναισθανθεί ο άνθρωπος το σφάλμα του, να πονέσει, να ζητήσει συγχώρηση από τον Θεό, και μετά να εξομολογηθεί. Έτσι θα έρθει η θεία παρηγοριά. Γι’ αυτό πάντα συνιστώ μετάνοια και εξομολόγηση. Μόνον εξομολόγηση ποτέ δεν συνιστώ. Άγιος Παΐσιος

Μαθαίνω

Ο άγιος Διονύσιος Ζακύνθου

Πριν από τετρακόσια περίπου χρόνια, στη Ζάκυνθο γεννήθηκε αυτός που μια μέρα θα γινόταν ο προστάτης άγιος του νησιού. Τον έλεγαν Δραγανίγο και οι γονείς του τον ανέθρεψαν με ευσέβεια. Σπούδασε, και στα εικοσιένα του χρόνια έγινε μοναχός.
Περνώντας κάποτε από την Αθήνα, επισκέφτηκε τον Επίσκοπο της πόλης. Εκείνος εκτίμησε την αρετή του και τον χειροτόνησε Επίσκοπο της Αίγινας με το όνομα Διονύσιος. Η φήμη της αρετής και της καλοσύνης του απλώθηκε στη σκλαβωμένη Ελλάδα. Στον Διονύσιο, όμως, δεν άρεσαν οι έπαινοι και οι τιμές. Γι’ αυτό μια μέρα αποχαιρέτησε τα πνευματικά του παιδιά κι έφυγε για τη Ζάκυνθο. Ανέβηκε στο αγαπημένο του μοναστήρι της Θεοτόκου Αναφωνήτριας κι εκεί πέρασε την υπόλοιπη ζωή του, φροντίζοντας για όλους.

Η ημέρα της Πεντηκοστής θεωρείται η γενέθλια ημέρα της εκκλησίας.

Τι έγινε όμως την ημέρα της Πεντηκοστής;

Όταν έφτασε η ημέρα της Πεντηκοστής, οι μαθητές και οι μαθήτριες του Ιησού ήταν όλοι μαζί συγκεντρωμένοι σαν μια ψυχή και προσεύχονταν. Ξαφνικά, ήρθε από τον ουρανό μια βουή, σαν δυνατός άνεμος, και γέμισε όλο το σπίτι όπου κάθονταν. Τότε, είδαν με τα μάτια τους να διαμοιράζονται σε αυτούς γλώσσες φωτιάς και κάθισαν από μία στον καθένα από αυτούς. Όλοι τότε πλημμύρισαν από Πνεύμα Άγιο και άρχισαν να μιλούν με άλλες γλώσσες, ανάλογα με την ικανότητα που έδινε το Άγιο Πνεύμα. Όταν ακούστηκε αυτή η βουή, συγκεντρώθηκε πλήθος από την πόλη. Όλοι τους ήταν κατάπληκτοι, γιατί ο καθένας τους άκουγε τους Αποστόλους να μιλούν στη δική του γλώσσα. Απορούσαν και έλεγαν ο ένας στον άλλον: «Τι να σημαίνει άραγε αυτό;». Κι άλλοι έλεγαν χλευάζοντας: «Οι άνθρωποι αυτοί μάλλον έχουν πιεί δυνατό κρασί και δεν ξέρουν τι λένε».

ΕΙΛΗΤΑΡΙΟ

Ο όρος «Εκκλησία» προέρχεται από το αρχαίο ρήμα «εκκαλώ» που σημαίνει κλήση και συνέλευση του λαού. Με τον όρο, λοιπόν, «Εκκλησία» δεν εννοούμε μόνο τον ναό, αλλά, το σύνολο των πιστών που έχουν αποδεχτεί την πίστη στον Χριστό και συμμετέχουν στα Mυστήρια της Εκκλησίας.