Ο Αιώνιος Εβραίος (1940) - προπαγανδιστική ταινία
Το 1940, υπό την εποπτεία του υπουργού προπαγάνδας των Ναζί, Γιόζεφ Γκέμπελς(Joseph Goebbels), γυρίστηκε η ταινία ‘Ο Αιώνιος Εβραίος’, ένα αντισημιτικό προπαγανδιστικό φιλμ που διαφημίστηκε ως ‘ντοκιμαντέρ’. Ως σκηνοθέτης υπέγραφε ο Fritz Hippler, ως σεναριογράφος ο Eberhard Taubert. Η ταινία ήταν κυρίως προϊόν της εξαιρετικά επινοητικής (ειδικά όταν επρόκειτο για την καλλιέργεια απενοχοποιημένου μίσους) φαντασίας του Γκέμπελς, αλλά η τελική μορφή της ταινίας είχε την έγκριση του ίδιου του Χίτλερ, ο οποίος είδε τις τελικές εκδοχές και έδωσε οδηγίες για το οριστικό αποτέλεσμα. Η ταινία είναι ένα ατελείωτο κακότεχνο ψηφιδωτό από ψέματα, συκοφαντίες, διαστρεβλωμένα και παραπλανητικά στοιχεία, ψευδοεπιστημονικούς ισχυρισμούς, στερεότυπα, κατασκευές, μέχρι καθαρές ανοησίες (λ.χ. χαρακτηρίζει τον Αϊνστάιν ‘ψευδοεπιστήμονα’) συν ορισμένες σκηνές από παλαιότερες … ταινίες μυθοπλασίας που χρησιμοποιούνται σαν αποδείξεις. Το τελικό αποτέλεσμα, με τις λήψεις των Ναζί προπαγανδιστών από τα ‘γκέτο της ανατολής’, διεκδικεί το κύρος των χειροπιαστών αποδείξεων για τον χαρακτήρα και την δράση του εβραϊκού λαού: Οι εικόνες και το μοντάζ είναι διευθετημένα με τέτοιον τρόπο ώστε να δίνουν την ψευδαίσθηση πως πρόκειται για ντοκιμαντέρ, δηλαδή για αυθεντικές, αβίαστες λήψεις, αν και στον σημερινό θεατή, με την σύγχρονη κινηματογραφική εμπειρία, είναι κάτι παραπάνω από προφανές πως η συντριπτική τους πλειοψηφία είναι από τα πριν διαμορφωμένες και κακότεχνα σκηνοθετημένες. Οι Ναζί πίστευαν ότι οι εικόνες τους «θα μιλούσαν από μόνες τους», βασιζόμενοι, βέβαια, και στα συνοδευτικά σχόλια του Ναζί αφηγητή, όμως το αποτέλεσμα τους διαψεύδει πανηγυρικά.
|
