Μάθημα : Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία (Γ' Λυκείου)

Μπομπ Ντίλαν, "Ποιος σκότωσε τον Ντέιβι Μουρ 

Στους στίχους του Μπομπ Ντίλαν περιγράφεται και καταγγέλλεται η σύγχρονη κοινωνία του θεάματος και του χρήματος, στην βία και την απανθρωπιά της οποίας συμβάλλουν όλοι όσοι την υπηρετούν, εξίσου ένοχα. Το ρεφρέν του τραγουδιού/το επαναλαμβανόμενο δίστιχο «Ποιος σκότωσε…ποιος;» θέτει επιτακτικά το ερώτημα για τον υπαίτιο του θανάτου ενός πυγμάχου στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 στις ΗΠΑ. Στο ερώτημα απαντάει κάθε φορά ένα πρόσωπο που εμπλέκεται στην υπόθεση, σε α΄ενικό, με αμεσότητα και απολογητικό τόνο, προσπαθώντας να αποσείσει τις ευθύνες από πάνω του (χαρακτηριστικά, κάθε στροφή –εκτός από την τελευταία– αρχίζει με τη φράση «όχι εγώ»= «όχι εμείς»). Μέσα από τα λόγια του κάθε προσώπου, ωστόσο, αλλά και μέσα από την φράση με την οποία ο στιχουργός το περιγράφει, αναδεικνύονται, με τρόπο ειρωνικό τα βαθύτερα κίνητρα για έναν αγώνα «μέχρι τελικής πτώσεως» και οι λόγοι που η ανθρώπινη ζωή αποδεικνύεται κατώτερή τους. Έτσι, για τον διαιτητή η πίεση των θεατών, οι οποίοι έχουν αγοράσει και απαιτούν θέαμα σκληρό, είναι πιο σημαντική από την ανθρώπινη ζωή («Αλλά το πλήθος θα είχε άγρια γιουχαΐσει/Θα’ λεγαν θέλουν τα λεφτά τους πίσω»). Για τους θεατές, πάλι, είναι πιο σημαντική η έξαψη, η «αδρεναλίνη» του αγώνα («έναν αγώνα να δούμε»), για τον μάνατζερ και τον στοιχηματζή είναι το χρήμα («Καπνίζοντας ένα πούρο μεγάλο και χοντρό» –φράση με την οποία περιγράφεται ο μάνατζερ και η αγάπη του για τις πολυτέλειες–, «Κρατώντας ακόμα το απόκομμα στο χέρι», «Κι άλλωστε το χρήμα μου εγώ/Σ’ αυτόν το είχα ποντάρει»), για τον αθλητικογράφο η δυνατή είδηση («Σκυμμένος στην παλιά του γραφομηχανή»). Τέλος, ο αντίπαλος παρουσιάζει τον εαυτό του απλώς ως έναν καλό επαγγελματία που έγινε το όργανο της «βουλής του Θεού».