Μάθημα : Ιστορία του Νεότερου και Σύγχρονου Κόσμου (Γ' Λυκείου)

Ι. Ο Εθνικός Διχασμός. Αναφορά του Γάλλου στρατιωτικού ακολούθου στην Αθήνα (14-1-1916)

«[...] Πίσω από το βασιλιά, μια κυβέρνηση αποτελούμενη από ανόμοια στοιχεία, χωρίς κανέ­να συνολικό πρόγραμμα ούτε άλλο ιδεώδες παρά πώς θα διατηρηθεί από μέρα σε μέρα για να εξυπηρετήσει καλύτερα τα προσωπικά συμφέροντα. Ζηλεύονται μεταξύ τους, αλλά συνασπίζο­νται από ένα κοινό μίσος κατά του Βενιζέλου, που τους κάνει να υπακούουν τυφλά στο βασιλιά και το γερμανόφιλο κόμμα.

[...] Αντόζ ο φοβερός γερμανικός οργανισμός, που προετοιμάστηκε πολλά χρόνια και λει­τουργεί θαυμάσια, ήταν τόσο ισχυρός, που ανέτρεψε το Βενιζέλο, για να οδηγήσει τη Συμμαχία σε αποτυχία και θα μπορούσε να φοβηθεί κανείς πως σε μια δεδομένη στιγμή ο ελληνικός στρα­τός θα στρεφόταν εναντίον των στρατευμάτων μας.

[...] Εκτός των εχθρικών αυτών στοιχείων, η πλειονότητα του ελληνικού έθνους είναι με το μέ­ρος μας τόσο συναισθηματικά όσο και λόγω παραδόσεων [...] Είναι καιρός αυτή η κατάσταση να πάρει τέλος. Δε βλέπω να φθάνουμε σ' ένα αποτέλεσμα με κανονικά μέσα. Μόνο μια απλή, γρήγορη και ριζική λύση υπάρχει [...] Πρέπει η Συμμαχία να θέσει ένα δυνατό χέρι πάνω σ' όλη τη χώρα[...]

Μόνο η εμφάνιση του στόλου στην Αθήνα και μερικές μέρες έλλειψη ειδών διατροφής [...] θα επιτρέψουν να κυλίσει αυτή η επιχείρηση χωρίς επεισόδιο. Δε θα πρέπει να υπάρξει και δε θα υπάρξει, εάν κανείς ξέρει να το χειριστεί κατάλληλα, ούτε μια σταγόνα αίματος».

Χάρης Τσιρκινίδης, Επιτέλους τους ξεριζώσαμε...Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, της Θράκης και της Μ. Ασίας μέσα από τα γαλλικά αρχεία, Θεσσαλονίκη, Αφοί Κυριακίδη, 1999, σ. 121.

ΙΙ. Η υποδοχή και παραμονή τον Ελληνικού Στρατού στο Γκαίρλιτς (Αφήγηση Έλληνα στρατιώτη)

«Ήταν τον Σεπτέμβριο μήνα το 1916 <που πήγαμε στη Γερμανία>. Τρία χρόνια κάναμε. Το 1919 φύγαμε απ' τη Γερμανία. Τέλος πάντων, πηγαίνοντας ικείπέρα στη Γερμανία, φτάνουμι στου Γκαίρλιτς. Ικεί είχι σταματήσει η αμαξουστοιχία κι μας κοιτούσι ου κόσμους. Η κίνηση απαγορεύονταν αυστηρά για να πιράσει ο Ελληνικός Στρατός, να κάνει παρέλαση. Σταμάτσι όλος ο κόσμος. Βλέποντας όταν ο στρατηγός μας ο κ. Χατζόπουλος σταμάτσι με το φάκελο στας χείρας του, έφτασι ο υπασπιστής του Κάιζερ μι του Επιτιλείου κι έκαναν αλλαγές κι άρχισαν οι σάλπιγγες ναχτυπάν τατατά ταρατατά. Όπους συνήθως. Έκαναν αλλαγές στα έγγραφα. Έγραψι ο καθένας ας πούμι: "Καλωσορίσατε Ελληνικέ Στρατέ, κύριοι αξιωματικοί, καλωσορίσατε και τα λοιπά. Τα συνηθισμένα". [...], αλλά δεν σας είπα του εξής όμως. Όταν κατεβήκαμι, μας πα-ρέδουσαν κι τουν οπλισμό οι Γερμανοί απ' τα βαγόνια. Βάλαμι εφ' όπλου λόγχη.[...] Εμπρός, αρς, λοιπόν, άρχισαν οι σάλπιγγες, λοιπόν, το Βερίκοκο να παίζουν, ο δε γερμανικός λαός στα παράθυρα, στα μπαλκόνια και στους δρόμους βγήκαν και ρίχναν ανθοδέσμες, ρίχναν συνήθως ρίζια, ρίχναν κουφέτα και να λεν: "Καλώς ορίσατε, Έλληνες στρατιώτες».

Θ. Α. Νημάς, Ο περιπετειώδης βίος του εκ Πλατάνου Τρικάλων στρατιώτη Κων/ου Τσόγια (1894-1987), Τρικαλινά 23 (2023), σ. 136-138.

ΙΙΙ. Ακούστε εδώ το τραγούδι "Ο Μακεδών" [Της Αμύνης τα παιδιά] που γράφτηκε για να τιμήσει τον Βενιζέλο και το Κίνημα Εθνικής Άμυνας.